Антропоними
Филип – Фиљо – љубител на коњи;
(од – пријател, другар,
– коњ)
Александар – Ацо ( – од – штити, брани и – маж,
јунак, човек)
Димитрије – Мито ( – теоним од
– земја и – мајка)
Теодор – Тодор – Тодо ( – Божидар)
Петар – Петре ( – камен, карпа)
Евген ( – племенит)
Георги – Јорго ( – господар, земјоделец)
Василие – Васко ( – цар, крал)
Агатон ( – добар, чесен, племенит)
Атанас – Насо ( – бесмртен)
Ангел – Гељо ( – гласник)
Агапа ( – Љубинка)
Грка ( – Елена – Лена )
Ерина, Ирена, Рина ( – мир) итн.
Топоними
Македоња ( – богата земја)
Европа ( – широк, простран и
– лице, наличје)
Пелагонија ( – рамница и – раѓање)
Егеј (егејски дел) ( – коза, бел )
Пиринска ( – огнен)
Корешта ( – костурска област)
Пеонија ( – по кралот или по
религиската химна во чест на боговите
Аполон, Артемида)
Скопје (лат. Skupi,
височинка, рид, кула, тврдина,
набљудувачница, цел)
Штип Aστυβοs – главен град
Струмица (од хидронимот – струја, струи)
Баргала (кај Штип: – изобилство од млеко)
Хераклеја ( – славата на Хера)
Кичево ( – меша, на терен место каде
што се мешаат четири притоки
на реката Треска)
Колобаиса (кај Прилеп: – скрати и
– кожув)
Брианион (кај р. Црна: – многу
страшен, мачен)
Ѓавато ( – премин, прооден
пристапен )
Пехчево ( – цврсто да стои)
Страцин ( – табор, војска,
стратешки )
Удово ( – праг )
Галичник ( – ласица, мачка и
– бел, светол, лебед )
Качаник ( – убие, погуби,
симне )
Калиште ( – да биде
најубав )
Опејница ( – дупка во земја,
пештера )
Асамати ( – тажен без едно око)
Цапари ( – трновито
растение )
Цепигово ( – градина, бавча )
Лажани ( – да дочека,
дофати)
Теово (кај Богомила: – бог,
божество)
Десово (кај Богомила: –
оддалечено)
Самоков (кај Порече: – висока
планина – 2062м)
Матејче ( – грешен)
Кораб ( – брод)
Пелистер ( – камен и тврд, јак )
Селечка Планина ( – светло, сјај )
Дрим ( – остар, лут, жесток )
Струма ( – струја, да струи )
Семница – река ( – достоен )
Треска ( – да пробие,
да буши )
Лепенец ( – каменит, гола
карпа )
Бутел ( – говедски и
Мочвара, ливада )
Останата ономастика
Апатија ( )
Арома ( )
Глоси ( )
Дом – татковина ( )
Пешки ( )
Дрво ( )
Оро ( )
Магаро ( )
Китара ( )
Кревет ( )
Школо ( )
Химна ( )
Транскрипцијата е дадена во слободна интерпретација. Од наведените примери се гледа дека иако словенизирана, античката македонска ономастика во Република Македонија се зачувала, пркосејќи на забот на времето, освојувачите и хетерогените јазични влијанија, што е многу важно за етногенезата и континуитетот на македонскиот народ, имињата на нивната татковина, јазикот, културата и обичаите.
Во ономастиката на Бригите утврдивме околу 50 топоними, 34 етноними и 35 хидро и ороними кои потекнуваат од палеобалканската глосологија. Исто така е и во ономастиката на Тракија, односно Илирија. Антропоними: Bastos (осн. βας, Βασιλευς, bas, basileus–крал и βασταξω, bastazo–носи, држи). Ист е коренот и за ономастиката на Basa, Basos, Bastarevs (осн. βας, bas –крал и ρεω, ρευ, reo, rei-тече); Getas (осн. γη, γητης, ge, getes-селанец); Dada (кованица од δα, da-многу и δα, da-да учи, т.е. многу учен); Dules (δουλη, δουλος, doule, doulos-слуга, роб); Dasius (δασυς, dasis-влакнест); Euadeda (ευαδε, eudade-да се допаѓа, да годи); Mania (μανια, mania-беснило); Mama (μaμμη-баба). Манта (μαντις, mantis-пропок, гатар); Medes (μεδ, μεδω, med, medo-владеење, управување); Tiρas (осн. τυπ, tip, τυποω, tiroo–твори, гради); Pitta (πιττα, pitta-смола); Attas (αττω, atto-истрча, побегна); Gauros (γαυρος, gavros-весел) итн.
Топоними: Almana (αλς, αλμη, als, alme-слана, море и зборот μαν, man-секако). Kidre (κυδρος, kidros-славен). Altos (αλτο, alto-скока). Asara (ασαριον, asarion-пара). Astraia (αστρον, astron-ѕвезда). Galepsos (γαλη, gale-ласица и οψις, opsis-изглед). Bolbe (βολβος, bolbos-лук). Pelion (πελος, pelos-глина). Damastion (δαμαζ, damazo-скроти, победи) итн.
И покрај многуте миграции во Албанија постои богата палеобалканска глосологија. Наведуваме неколку називи:
Tirana (осн. τυρGιs, tirsis-кула, камбанарија, τυραννεια, tiraneja-владеење и τυραννος,tiranos-господар). Drač или Durres (Δυραχιον, dirahion-кованица од δυο, dio-две, и ραχις, rahis-грпка, гора, возвишение, рид). Korča од Koresos (Κορησσος, осн. κορη,kore-девојка, мома, односно ќерка на богот Зевс и Деметра). Himara (Χιμαρος, himaros-јарец, коза или змеј кој исфрла оган, симбол на вулкан). Gjirokastra (αργυριον, argirion-сребро и зборот καστρον, kastron-тврдина). Kakabia (κακος, kakos-лош и зборот βιος, bios-живот). Valona (βαλλω, ballo-фрла, погодува). Pеškopeja (επι, epi-над и зборот σκοπεω, skopeo-наѕирање, набљудување). Оронимите: Zebs (Ζευς, Zevs-бог, богови), Kastrat (кованица од κασις, kasis-брат, братство и зборот στρατια, stratia-војска, чета, т.е. „племенска војска“).
Продолжува
Пишуваат: АКАДЕМИК А. ШКОКЉЕВ – ДОНЧО И СЛАВЕ КАТИН