Во Париз се одржува меѓународна конференција за македонистика

Во Париз на Националниот институт за ориентални јазици и култури денеска се одржува меѓународна конференција за македонистиката, како ретка научна дисциплина, соопштија од Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.

Оваа конференција, посочуваат, следи неколку месеци по одлуката за прифаќање на иницијативата за вклучување на македонистиката во француско-германскиот проект што има за цел да ги мапира ретките дисциплини во Франција и Германија, со што македонистиката доби статус со кој е гарантирана нејзината заштита и зачувување, но и нејзината самостојност на ИНАЛКО и во Франција.

Организацијата и учеството на оваа конференција е поздравено од Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје (МСМЈЛК при УКИМ). Во обраќањето од името на МСМЈЛК при УКИМ, директорката, проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевска, навраќајќи се кон забележаното од Блаже Конески, потсетила дека Париз бил значаен образовно-научен центар за македонистиката уште во периодот меѓу двете светски војни.

– Таму, во Институтот за словенски студии работеле професорите Андре Мазон и Андре Вајан кои во периодот меѓу двете светски војни имаат објавено капитални дела за македонските дијалекти. Имено и двајцата биле на Солунскиот фронт за време на Првата светска војна и таму се запознаваат со говорите во Леринско и во Костурско (денес во северна Грција, некогаш во популарната Егејска Македонија). Од тука е нивниот интерес за македонистиката и сознанието дека македонските дијалекти треба да се проучуваат и обработуваат како посебна група, потсетила Мојсова-Чепишевска.

Потоа, како што напоменала и директорката на МСМЈЛК при УКИМ, во Париз, ИНАЛКО стана центар на странската македонистика, а Лекторатот во Париз е отворен во академската 1973/74 година и догодина ќе прослави половина век постоење.

– Денес, во Париз, македонскиот јазик се изучува како главен предмет и македонистиката може да се изучува и се изучува во рамките на сите циклуси академски студии – од лиценца до докторат. Впрочем, како што постсети Мојсова-Чепишевска, на ИНАЛКО е и првата професорска катедра за македонистика надвор од нашата земја, се наведува во соопштението.

Имено, во изминатите години се постигнати значајни резултати во зајакнувањето и афирмацијата на македонистиката во Франција, и тоа токму на реномираниот ИНАЛКО и благодарение на упорноста и професионалноста на проф. д-р Фроса Пејовска-Бушро.

– Се создаваат и нови перспективи за изучувањето на македонскиот јазик, литература и култура, преку вклучувањето на македонистиката меѓу ретките научни дисциплини во Франција.  А оваа меѓународна конференција е и прва од повеќето планирани и во рамките на тој проект, посочила Мојсова-Чепишевска.

Конференцијата започнала со обраќање на раоводителката на Одделот за македонистички студии, проф. д-р Фроса Пејоска-Бушро, по што во рамки на првата сесија биле опфатени теми за преводите на Новиот завет на македонски јазик во 19. век, влијанието на Марко Цепенков и Крсте Петков Мисирков врз лингвистичките концепции на Блаже Конески, изучувањето на македонскиот јазик како странски. Одделно, се наведува во соопштението, биле направени и паралели меѓу изучувањето и унапредувањето на францускиот јазик во Македонија и изучувањето и унапредувањето на македонскиот јазик во Франција, а одделно се говореше и околу проект поврзан со граматиката на македонскиот јазик. Исто така, еден реферат бил посветен и на творештвото на Васил Хаџиманов (1906-1969).

Во натамошниот тек на конференцијата, се најавува, ќе доминираат темите за книжевноста, уметноста, книжевниот превод и издаваштвото. Меѓу другото ќе биде проектиран и филмот за ангелот од Курбиново на Роберт Марто, од 1969 година. Покрај тоа и покрај рефератите и научната дискусија, одделно внимание ќе биде посветено на најновите преводи на дела од современата македоонска книжевност на француски јазик – избор од есеистичкото творештво на Горан Стефановски, „Мојот маж“ од Румена Бужаровска и „Страв од варвари“ од Петар Андоновски. На овој дел од конференцијата, најавено е и учество и преведувачката Марија Бежановска и претставници на издавачките куќи.

Ма конференцијата, меѓу другите учествуваат и акад. Катица Ќулавкова, проф. д-р Владимир Мартиновски, проф. д-р Ана Димишковска, доц. д-р Борче Арсов и м-р Ѓоко Здравески, кој во моментов е лектор по македонски јазик на ИНАЛКО. Дел од учесниците од Франција се и семинаристи на школите на МСМЈЛК при УКИМ.

По оваа конференција, се очекуваат и следни, во 2023 година, кога ќе се одбележи големиот јубилеј – 50 години од отворањето на Лекторатот по македонски јазик на ИНАЛКО.