Северна Македонија постигна значителен напредок во правната заштита на правата на припадниците на националните малцинства преку подобрување на нејзините политики во согласност со Рамковната конвенција, но практичното спроведување на правата мора да се подобри, вели Советодавниот комитет на Рамковната конвенција за заштита на националните малцинства во новото мислење објавено денеска, јави дописникот на МИА од Стразбур.
Властите на Северна Македонија продолжуваат да ја применуваат Рамковната конвенција главно за националните малцинства наведени во Уставот (Албанци, Бошњаци, Роми, Срби, Турци и Власи), иако постои одредена флексибилност за непризнаените групи.
Ова, петто мислење на Советодавниот комитет за Рамковната конвенција за заштита на националните малцинства се заснова на информации обезбедени од владини и невладини извори, вклучително и оние добиени за време на нивната посета на земјава во ноември 2021 година. Мислењето е објавено заедно со коментарите на македонските власти. Резимето на петтото мислење е достапно и на македонски и албански јазик.
Така, Советодавниот Комитет на Советот на Европа упатува неколку препораки до земјата насочени кон натамошно зајакнување на еднаквоста и борбата против дискриминацијата, заштита на националните малцинства од непријателство и насилство, промовирање на нивните култури, подобрување на нивното образование и застапеност во медиумите, како и јазични права и труд и правата за домување.
Додека меѓуетничките односи се подобрија, етничките и јазичните линии на поделба излегуваат на површина во време на криза. Одржливоста на стратегијата „Едно општество за сите“, се посочува, бара ефективен интеркултурен пристап, посилна политичка поддршка на високо ниво и солидно финансирање.
Комитетот изразува жалење што мешаните средини во училиштето и во училницата остануваат исклучок. Треба да се имплементира интеркултурен пристап, кој вклучува обука на наставници и ученици за културите и историите на различните малцинства и поредовен контакт меѓу учениците од различно етничко потекло.
Правната рамка за борба против говорот на омраза и криминалот од омраза повторно е подобрена, но, се наведува, спроведувањето останува слабо, а говорот на омраза, особено на интернет, е сериозен проблем. Има неколку случаи на прекршување на човековите права од страна на полициските сили и ретко се преземаат санкции против припадници на полицијата. Затоа, македонските власти се повикуваат да се погрижат, злосторствата од омраза и говорот на омраза соодветно да се истражат и да се зајакнат механизмите за следење на полициското однесување.
И покрај умереното зголемување на стапките на упис и падот на посетувањето во специјалните училишта, децата Роми продолжуваат да постигнуваат значително пониски образовни резултати. Властите треба цврсто да се борат против де факто сегрегацијата на училиштата преку зголемување на запишувањето на децата Роми во предучилишно образование и преку подобрување на нивниот пристап до квалитетно образование. Членовите на ромската заедница треба да имаат пристап до бесплатни здравствени услуги гарантирани со закон и особено внимание треба да се посвети на пристапот до услугите и информациите за репродуктивното здравје за жените Ромки.
Имплементацијата на законот за употреба на јазиците, понатаму се посочува, открива значителен јаз меѓу амбициите на Законот за употреба на албанскиот јазик и конкретната ситуација во администрацијата и судовите. За да се поправи ова, потребни се значителни инвестиции во обука и регрутирање на преведувачи и двојазичен персонал.
Властите, исто така, се повикани да го зајакнат социо-економското учество на припадниците на националните малцинства кои живеат во руралните области преку инвестирање во инфраструктурата и во можностите за вработување на младите кои припаѓаат на малцинствата.
Во ова петто мислење, не се споменува на ниту едно место бугарското малцинство во земјата, кое според договорот меѓу Скопје и Софија треба да биде внесено во македонскиот Устав.
Рамковната конвенција за заштита на националните малцинства е најсеопфатниот европски договор за заштита на правата на лицата кои припаѓаат на националните малцинства. Тоа е првиот правно обврзувачки мултилатерален инструмент посветен на заштитата на националните малцинства во светот. Неговата имплементација ја следи Советодавниот комитет составен од независни експерти. Влезен во сила на 1 февруари 1998 година, договорот денес се применува во 39 држави.