Собранието со 68 гласа „за“ и „38“ против го усвои дневниот ред на 81-та седница на која единствена точка на дневниот ред е разгледувањето на Информацијата за содржината на Предлог преговарачката рамка за пристапните преговори на Република Северна Македонија со Европската унија, предложена од страна на Претседателството на Франција со Советот на Европската унија на 30 јуни 2022 година.
Откако почна седницата и премиерот Димитар Ковачевски излезе на говорница да ја образложи Информацијата, пратениците од ВМРО-ДПМНЕ со вувулзели, труби и свирки правеа бука за да не може да се чуе што говори премиерот. По завршување на неговиот говор следеше аплауз од пратениците од владејачките партии, додека оние од опозицијата скандираа „предавник“.
Прва за збор по премиерот се јави Иванка Василевска од ВМРО-ДПМНЕ, која во својот говор рече дека болна точка за Бугарија е фактот што Атина го прифаќа постоењето на македонскиот јазик, а тие го нарекуваат дијалект на бугарскиот јазик.
– Овие ставови на Владата во Софија не се нови. Тоа ви го кажавме уште во 2017 година. Многу е чудно како Софија се согласи да бидеме членка на НАТО, а во втората половина на 2019 година да стане пречка за интеграција во ЕУ. Во преден план се сега барањата за внесување на Бугарите во нашиот Устав, а не се признава македонско национално малцинство кај нив. Бугарија прва ја призна македонската држава, но не го призна македонскиот народ и јазик, рече Василевска.
По нејзиното излагање за реплика се јави Снежана Калевска Ванчева од СДСМ, но пратениците од ВМРО-ДПМНЕ повторно со вувучзели, труби и свирки предизвикаа врева од која не се слушаше ни нејзиното говорење. Истото го правеа, секогаш кога некој пратеник од СДСМ ќе се јавеше за реплика.
Калеска Вначева порача дека денеска е денот кога сите лаги и манипулации паднаа во вода, денеска е денот кога ВМРО-ДПМНЕ треба конечно да излезе и да им се извини на граѓаните за нивната лага и манипулација.
– Денеска во македонското Собрание Урсула Фон дер Лаен јасно и гласно кажа нема сомнеж дека македонскиот јазик е наш јазик, чист и заштитен, лага и манипулација е дека македонскиот јазик ќе стане бугарски дијалект, лага е дека Македонците ќе го изгубат својот идентитет со преговарачката рамка, нашиот идентитет не бил изгубен низ векови, нашиот јазик не бил изгубен низ векови. Ние сме Македонци со наш македонски јазик и такви ќе останеме и такви ќе влеземе во ЕУ, а сите лаги и манипулации нека служат на чест, истакна Калеска Вначева.
Во реплика, пак, пратеникот Павле Трајанов од ДС рече дека смета оти се многу блиску да се донесат некакви заклучоци од она што го чул од говорот на Урсула фон дер Лајен и од денешната прес-конференција на претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски.
– Јас сум за една меѓувладина конференција со која ќе почнат преговорите, а потоа да се отвораат кластерите, рече Трајанов.
Драган Ковачки од ВМРО-ДПМНЕ во својот говор нагласи дека има премногу полиција во и околу Собранието и праша зошто толку полиција ако е се во ред со предлогот.
– Да не мислите дека ќе го исплашите народот или можеби вршите притисок врз вашите пратеници. Можеби повторно како на 27 април подготвувате сценарио, но тоа нема да се случи. Предавници во ВМРО-ДПМНЕ нема. Нема да донесете уставни измени по бугарски диктат, рече Ковачки.
Јован Јаулески од ВМРО-ДПМНЕ им порача на пратениците од владејачките партии дека ако го изгласаат денешниот предлог ќе бидат запишани, како што рече, како „гробарите на Македонија“.
– Со Преспанскиот договор го ископавте гробот, а со овој таканаречен француски предлог сакате да го затрупате. И да го изгласате овој француски предлог, кој се уште го криете, тоа нема да биде трајно. ВМРО нема да дозволи да се отвори Уставот и да се промени, тоа да му биде јасно на секого, посочи Јаулески.
Тој нагласи дека сакаме да одиме во ЕУ, но не сакаме да не уценуваат. – Огромното мнозинство на Македонците не го поддржуваат овој предлог, не заради тоа што се против ЕУ, туку зашто сакаат да си ги заштитат своите културни, јазични и историски карактеристики, рече Јаулески.
Пратеникот на СДСМ, Марин Костовски истакна дека по денешната шлаканица што ја добија во македонското Собрание, „криминалците од ВМРО-ДПМНЕ кои го бранат Никола Груевски се нервозни“, бидејќи имаме чист македонски јазик во ЕУ и затоа свират и се нервозни.
– Ако имавте грам чест и морал, требаше да се извините на граѓаните што ширевте лаги и небулози, што го поделивте општеството, засрамете се, вие сте предавници. Нервозни сте затоа што нема бугаризација, затоа што имаме чист македонски јазик, без фусности, без забелешки. Македонци кои говорат македонски јазик во ЕУ. Колку тоа гордо звучи“ порача пратеникот на СДСМ, Марин Костовски.
Рашела Мизрахи од ВМРО-ДПМНЕ ги праша пратениците од власта кој им дал мандат да задираат во најсветите нешта – јазикот, идентитетот и историјата и дали се глуви и слепи пред, како што рече, илјадниците кои секојдневно маршираат и викаат не за францускиот предлог.
– Кога народот ќе каже не тоа значи точка на се. Дали рушевте антиквизација за да ја замените со бугаризација, праша Мизрахи.
По нејзиниот говор претседателот на Собранието Талат Џафери ја прекина седницата и нејзиното продолжение го закажа за утре во 11 часот. За збор вкупно се пријавени 42 пратеници.