ДЕЛ ОД ПОСЕТИТЕ НА ГРАДОВИ ВО СВЕТОТ ВО ПУБЛИКАЦИЈАТА „СВЕТОТ НА ДЛАНКА“ НА СЛАВЕ КАТИН
Речиси сите видови уметнички занаети биле во застој за време на долгите години на англиското колонијално владеење. По добивањето на независност, големо внимание почна да се посветува на обновувањето на занаетите и на нивниот натамошен развој. Во сите делови на Индија се создадени производствени корпора-ции на занаетчии, а се отворени специјализирани продавници за уметнички и занаетчиски производи. Во современа Индија занаетите зазедоа едно од врвните места во националната култура на земјата.
Во туристичко-историска понуда стои дека пробивот на освојувачите во Индија доведува до обединување на делови на северот од земјата во моќното Царство Магатха, едно од најзастапените во стариот период на Индија, кое егзистирало повеќе векови. Меѓутоа, во текот на времето навлегува хинду религијата, будизмот, потоа исламот и христијанството и во еден подолг период се градат големи храмови и други споменици кои зборуваат за историскиот развој на оваа земја. Подоцна Индија станува колонија на Велика Британија.
Британците ја изградиле првата железничка пруга и поврзале многу значајни историски и економски простори на богатата Индија. Тие го наметнале англискиот јазик во земјата на Индусите кои зборувале десетици дијалекти и тешко можеле да се разберат меѓу себе, за потоа англискиот да стане службен јазик. Сè до 1920 година кога Махатма Ганди го презема водството на Конгресот, а потоа Нехру ја подига националната свест, за во 1942 година да се ослободат од британската управа и во 1947 година да добијат целосна независност.
При посетата на Калкута од страна на делегацијата на Република Македонија присуствуваа: министерот Владо Наумовски, градоначалникот на Скопје, Ристо Пенов, авторот на овие редови како потпретседател на Комисијата за односи со верските заедници и Јасминка Миронски, уредник во весникот „Нова Македонија“.
Кога стасавме во градот беше запурно и тешко се дишеше. Уште со доаѓањето на аеродромот ја почуствувавме климатската непријатност. За време на посетата на Калкута ни беше речено дека никој точно не знае колку жители има градот, зашто стотина илјади немаат друго живеалиште освен мало местенце на улиците, па не е можно да се опфатат во статистиката. Велат дека „голема Калкута“, со индустрискиот појас и предградијата, има повеќе од десет милиони жители.
Калкута е пристаниште низ кое поминуваат повеќе од 15 милиони тони стока годишно и е оддалечена од морето стотина километри. Таа се протега на голема површина па тешко е да се каже дали отсекогаш е голема или мала во лавиринтот на нејзините фабрички оџаци, старите бунгалови и новите повеќекатници, пространите авении и тесните сокачиња. Таа е огромен град изграден на најнепогодна подлога од солени мочуришта. Оваа џиновска населба е многу млада; од пред три века Калкута била анонимно рибарско селце на еден ракав на Ганг во споредба со некои други градови во Индија.
„Вистинска Калкута“ се калкутските улици. Тесни, меѓу ниските, речиси импровизирани згради, покриени со лим или ќерамиди. Тоа е простор со ќепенци на кои стои трговец меѓу полиците пренатрупани со тегли и канти од кои испаруваат топли јадења со силен мирис. Овде се туркаат луѓето, често голи до појас и со испотени лица. На тие и такви улици тропаат милиони велосипеди, се влечат рикши во традиционален кас, а меѓу нив, пак, се пробиваат автобуси. Редици канти и ќупови чекаат покрај железните пумпи за вода која тече многу бавно. Таква е Северна Калкута, таква е и Јужна Калкута, градот на најголем број сиромаси и бездомници.
Во Кaлкута бевме кога монсунските дождови беа многу интензивни. Излегувавме неколку пати од хотелот со цел да се запознаеме со интересни споменици на културата и воопшто со животот во тој милионски град, каде е тешко да се одреди бројот на жителите. Улиците беа преполни со пешаци и беше многу тешко автомобилот да се пробие низ толпата луѓе. Секој секому му свиреше, секој возач се лутеше еден на друг, но како да имаа непишано правило да не се судрат или физички да се пресметуваат.
Повод за нашата посета на Индија и престојот во Калкута беше смртта на најхуманата личност на минатиот век – скопјанката Мајка Тереза, или како што е нејзиното родено име Агнеса Гонџа Бојаџиу. По стапнувањето на почвата на Калкута веднаш стекнавме чувство на блискост со Мајка Тереза, со која во една прилика се сретнавме во Скопје. Тогаш се запознавме со мисионерката која од Скопје со себе ја понесе идејата дека љубовта треба секому да му се дарува а тагата со секого да се споделува.
Инаку, за Мајка Тереза е запишано дека таа стана добитник на бројни признанија и награди за исклучително хумано ангажирање во згрижување на најсиромашните од сиромашните, поради што ја доби и Нобеловата награда за мир. Мајка Тереза почина на 5 септември 1997 година, во Куќата на милосрдието што таа ја основа во Калкута. Крајот на животниот пат на еден од најголемите алтруисти на столетието ги трогна сите, но, секако, најмногу оние кои ги почувствувале хуманоста и бенефициите од нејзините активности – гладните, бездомниците и болните.
Секојдневие во Калкута
Погребот на Мајка Тереза се изврши во Калкута, каде по богослужбата во црквата „Свети Томас“, всушност, започна погребната церемонија. Имено, колата со ковчегот на Мајка Тереза влезе во преполнетиот затворен стадион Нетаџи, кој, иако преполн со илјадници лица и високи државни функционери, кралски и дипломатски претставници, за момент се исполни со тишина, како израз на исклучителниот респект кон животот и делото на големиот хуманист кој целиот свој живот го посвети на сиромашните, на кои им подари добрина и љубов.
Свечената церемонија се одликуваше со одлична организација на индиските власти, кои на Мајка Тереза £ приредија државен погреб, со исклучителна љубов. Бе-лите букети цвеќе, аранжирани ненаметливо, едноставно, а сепак доминантно, каков што беше и животот на легендарната мисионерка. Меѓу многуте светски делегации се наоѓаа премиерот и претседателот на Индија, првата дама на САД, Хилари Клинтон, кралицата Нор од Јордан, првата дама на Франција, леди Бернадет Ширак, сопругата на премиерот на Канада, Алин Кретјен, Соња Ганди, војвотката од Кент, претседателот на Албанија, претседателот на Гана, повеќе министерски делегации, поранешната кралица на Белгија и др.
Во текот на престојот, делегацијата од Република Македонија имаше одвоени средби со министерот за правосудство и законодавство на Западен Бенгал и со градоначалникот на Калкута. На двете средби се разговараше за можностите за развој на соработката меѓу Република Македонија и Индија, како и на градовите Скопје и Калкута. Притоа, беше истакната потребата од обновување на некогашните врски, контакти и можности за вклучување на Република Македонија за посматрач на Движењето на неврзаните. Исто така, беше покрената и иницијатива за збратимување на градовите Скопје и Калкута и за поставување спомен-плоча на гробот на Мајка Тереза во Калкута, на која би било одбележано дека таа е скопјанка од Република Македонија, на која граѓаните од Скопје и‘ изразуваат почит кон нејзиното големо дело што таа го направи, а светот тоа знаеше да го цени и почитува.
Продолжува Пишува: СЛАВЕ КАТИН