ИНТЕРВЈУ

Исмаил Бојда, претседател на Сојузот на Македонците со исламска религија

РАЗМЕНАТА НА ТЕРИТОРИИ Е ГЕНОЦИД ВРЗ МАКЕДОНЦИТЕ

Разговарала: Жаклина МИТЕВСКА

  • Љубчо Георгиевски може да размени нешто ако му е останато во наследство од неговиот татко, а нашите дедовци да ги остави да почиваат во мир.
  • Пописот би требало да го покажува богатството на една држава, имотот, коефицентот на вработување, стандардот, животот, односно се само не и претскажување во стилот ако не сме толку - војна, ако сме толку - ќе бараме повеќе итн.

МС: Господине Бојда, како ја коментирате промовираната идеја за размена на територии и етнички чиста држава од страна на екс-премиерот Љубчо Георгиевски?

БОЈДА: Сојузот на Македонците со исламска религија и јас како претседател сме загрижени за развојот на ваквата состојба во државата поради фактот што идејата за размена на територии е тотална асимилација врз Македонците со исламска религија. Размената на територии претставува одделување од вековните огништа и оставање на дедовските гробови. Веруваме дека ваквото размислување е размислување на поединец, а не како пред некое време мислење на институции, како што беше МАНУ. Напуштањето на родните огништа на Македонците всушност ни е познато од минатиот период кога цели села беа опустошени само поради фактот што во нив живееја Македонци со исламска религија. Тие се дел од Република Македонија, но луѓето се селеа во Турција. Ваквото размислување е сериозна работа, геноцид врз еден народ, односно распродажба на територијата. Сите во државава без разлика на своето политичко убедување не треба да размислуваат за разнебитување, односно дробење на Македонија, толку колку што остана по Втората светска војна. Дали на господинот Љубчо му се чини дека Македонија зазема голем дел од Балканот, па не би имало проблем за тоа да се дели со оглед на фактот што голем дел од албанската популација искажува непослушност кон РМ и нејзините институции. Поради нелојалноста на ова население не смее да се размислува за разнебитување на една држава, туку државата преку своите институции треба да создаде доверба и да изгради почит на сите граѓани кон државните институции. Од тие причини ги отфрламе ваквите тези и фикс-идеи. Љубчо може да размени нешто ако му е останато во наследство од неговиот татко, а нашите дедовци да ги остави да почиваат во мир.

ЗЛОУПОТРЕБА

МС: Георгиевски предлага нова балканска конференција на која ќе се случи ново прекројување на границите на Балканот. Доколку не се случи тоа во блиска иднина, прогнозите на Георгиевски се црни и крајно песимистички и не чека неколкугодишна агонија?

БОЈДА: Георгиевски беше во ситуација за четири години да предложи балканска конференција на која би можело евентуално да се случи прекројување на границите на Балканот. Тој самиот знае зошто тоа не го направи. Впрочем, прекројувањето на границите не е желба на поединци, каде би сакале да живеат. Во ниту еден случај тоа не завршило добро за луѓето. А прогнозите дека ни претстои црна иднина не се ништо ново. Такво нешто одамна надвиснало над оваа мала и напатена Македонија. Лелекот и плачот во оваа земја станаа секојдневие. Не поради фактот дека некој друг е силен, туку исклучиво поради фактот што во Македонија и политичките партии, а и граѓаните се толку исполитизирани, разединети, како никаде во светот.

МС: Пратеничката група на ДПА побара измени на Законот за пасоши, односно побара да се донесе закон според кој сите граѓани по автоматизам би добивале пасоши и на македонски и на албански јазик. ДПА го напушти Парламентот. Во јавноста проструија информации дека тоа е повод за нова војна. Ваш коментар?

БОЈДА: Тргнувајќи од фактот што ДПА побара измени на Законот за патните исправи, ние како Сојуз стоиме на становиште и на предлогот на Владата на РМ да се изготват и издаваат патни исправи по желба на граѓаните. Со тоа би се ставил конечно крај на манипулацијата на бројката на албанското население во Република Македонија, ако се знае дека голема маса на население, особено врз основа на религија, плива во туѓи национални води. Факт е дека албанскиот елемент е прифатен како втор елемент во државата. Но, нас не плаши прашањето до кога во оваа држава ќе се игра на картите - "ако не заспиеш, ќе ја викнеме баба рога". Убеден сум дека голем број македонски Албанци ги притискаат многу други проблеми од животен интерес, отколку војната. Мислам дека погрешно водената економска политика во државата ни наметнува национална омраза. Подобрувањето на животниот стандард на населението ќе придонесе за релаксирање на меѓунационалните односи.

МС: Како ги коментирате случувањата во Заводот за статистика, смената на актуелната директорка Новковска, коментарите на германскиот весник "Тагес Шпигел" дека Албанците се под 19 отсто во државава и заканите дека доколку се под 23 отсто ќе ни се случи војна? Какви се пописните резултати за Македонците со исламска религија?

БОЈДА: Смената на актуелната директорка не не изненади, бидејќи беше поставена од претходната власт. Меѓутоа, ме загрижува манипулацијата со бројките. Ние како Сојуз Пописот го сфаќаме како чисто статистичка операција, додека другите фактори во државата го сфаќаат како политички елемент. Мислам дека некој во државата го чува народот под јака пресија, односно неизвесност што ќе се случи, ако се или не се во тој процент за кој е изготвен Рамковниот договор. Што би се сменило со тоа? Јас мислам - ништо. Рамковниот договор е миното, а со Македонија и македонскиот народ ќе се манипулира. Пописот би требало да го покажува богатството на една држава, имотот, коефициентот на вработување, стандардот, животот, односно се само не и претскажување во стилот ако не сме толку - војна, ако сме толку - ќе бараме повеќе итн. Ние ќе мора да се осврнеме на фактот што во една Турција Пописот се врши за 48 часа за 70 милиони луѓе. Сега ние во Македонија вршиме Попис да речеме за три месеци, а добиваме резултати две години подоцна. Тоа се прави веројатно да се ублажи или стабилизира ударот на една или друга политичка опција. Државата точно знае колку се и Македонците и Албанците и еднаш треба со вистината да се излезе на виделина. Вистината треба да ја сфатат и Албанците и Ромите и Турците. Тие треба да се погрижат за нејзиниот економски развој. Што ако пописните резултати во Албанија покажат дека има над 450.000 Македонци? Што ќе се смени во Албанија во однос на македонското малцинство, кога таа е децидна дека во Република Албанија нема национални малцинства? Што ќе се случи ако во Бугарија која претендира да влезе во ЕУ се покаже дека има над 1.000.000 Македонци? Ние меѓуетничките односи ги сметаме како услов за влез во ЕУ. Влезот во ЕУ не значи војна, туторство, страв на народот, туку јака економија, добар развој, враќање на младината каде што и е местото. За мене е битно да се отворат фабриките за да може Македонија да биде стабилна, а дали ние ќе влезе во Европа или таа ќе дојде кај нас, тоа е веќе друго прашање.

Кога станува збор за пописните резултати за Македонците со исламска религија, да споменам дека ние поднесовме барање тие да се поништат во одредени региони. Пописот во западна Македонија е вршен на неадекватен начин. Пописните комисии беа направени експресно кога се менуваше власта, дури и државниот член во Пописната комисија, претставник на исламизираните Македонци, Љатиф Пајковски, беше сменет две недели пред одржување на Пописот. Пописните комисии беа направени по терк на послушност - или ќе биде вака или никако поинаку. Нема ништо ново во однос на резултатите за Македонците со исламска религија, бидејќи ние не добивме никаков одговор од Заводот за статистика, дали Пописот на ова население ќе се повтори во одредени региони или пак сето тоа ќе се гледа во "корпата" на преостанатите.

МС: Ваша реакција за поставувањето на албански директори во оние места каде што мнозинство од населението се Македонци со исламска религија?

БОЈДА: Сојузот на Македонците со исламска религија континуирано се противи на поставување на директори на основни училишта кои не се адекватни ниту во поглед на образованието, ниту во поглед на националната структура во тоа населено место. Во минатиот период се случи во Жировница за директор да се постави етнички Албанец. Ние не сме против тоа директорите да бидат Албанци, но проблем е тоа што тие се поставуваат во местата каде што населението е македонско со исламска религија. Тоа ни се случи и во Центар Жупа со воведување на турски јазик, во Бачишта каде беше поднесено барање за албански јазик, потоа со скопската торбешка група. И оваа Влада континуирано продолжува да менува директори. Ние кажуваме дека имаме кадри од Македонците со исламска религија кои би можеле да бидат директори во основните училишта. Зарем нема место во оние средини каде што Албанците се мнозинство директорите да бидат Албанци? Проблем е што ние од 1992 година имаме само претставник во законодавната власт, но не и во извршната, па затоа не можеме да влијаеме врз одлуките за поставување директори и други функционери од оваа популација. Во Октиси никогаш не постоел директор Албанец, сега е поставен. Сето ова се прави да се даде отсјај на договорот меѓу двете партии коишто владеат. Тоа се случуваше и во минатиот период, се случува и сега на штета на Македонците со исламска религија.

СТРАТЕГИЈА

МС: Каква е застапеноста на Македонците со исламска религија во политичкиот живот на РМ од осамостојувањето до денес?

БОЈДА: Од осамостојувањето на РМ, па наваму секогаш сме имале претставник во Парламентот, независно дали еден или двајца. Но, секогаш тука се завршило нашето ниво на живеење во општествено-политичкиот живот. Ние го прифаќаме фактот да бидеме претставувани од Македонците- христијани, но проблемот е тоа што кога треба да се решава некое прашање во однос на економскиот развој во средините каде живеат Македонците - Мулимани, ниту еден министер Македонец - христијанин не може да ја отслика состојбата онака како што за овој крај би можел да ја направи Македонецот со исламска религија.

МС: Што мислите за уцените од Албанците и последната уцена изразена со граѓанска непослушност во реонот на Танушевци?

БОЈДА: Не е во ред тоа што се случува во државата, односно за да добие нешто некој некого треба да уценува. Таков беше случајот со Танушевци. Може истото да се случи и ако на пример некаде не се постави пешачки премин - граѓаните да покажат граѓанска непослушност. Ние веруваме дека тој народ во Танушевци има огромна мака за остварување на граѓанските права, да речеме државјанствата. Меѓутоа, не е во ред да уценуваш една држава за да ги реализираш барањата. Ние имаме барање за отворање на граничниот премин Стрезимир - Рестилица кон Гора каде што има 23.000 Македонци со исламска религија. Тој граничен премин си постои како реално барање и дадена е согласност. Но, ние не би сакале со граѓанска непослушност да го оствариме тоа наше барање. Исто така, бараме да се отвори граничниот премин Џепиште - Требиште - Голо Брдо, Република Албанија, кај старата караула, кој некогаш постоел. Перманентно ќе притискаме врз Владата да се отворат овие гранични премини и да се издаваат граѓански државјанства по член 11 од Законот за државјанство на Македонците со исламска религија. Секој кој има статус на граѓанин на една држава мора да има обврски кон таа држава.

МС: Каков е економскиот и политичкиот развој во Западна Македонија. Таму македонското население постојано се иселува?

БОЈДА: Повикот за спас на западна Македонија е последен во оваа деценија, во 21 век. Со оглед на тоа што во 19 - 20 век ни претстоеше преселба од овој регион во западна Македонија, сега веројатно во 21 век ќе не снема тотално. За жал, може да се случи да се реализира идејата на Георгиевски - зошто да бараме територија во западна Македонија кога немаме македонско население. Во западна Македонија, реално, економската ситуација е лоша, затоа многумина спасот го бараат во Италија, Словенија. Таму треба да се рестартираат фабриките и да се врати работната сила.

МС: Факт е дека македонската економија е во колапс. Неодамна министерот за финансии, Петар Гошев, во Вашингтон изјави дека на Македонија & е потребна мала девалвација на денарот и инфлација, па потоа во Скопје демантираше. Ваш коментар?

БОЈДА: Моето мислење за Гошев е, пред се, негативно затоа што не може еден министер и еден јак политичар да дава три спротивни изјави во ист ден. Во политиката треба секој да си го најде местото и во вакви клучни министерства треба да ги отфрлиме партиските книшки и да ги одбереме луѓето по нивната способност да почнат да ја вадат Македонија и македонската економија од дното. Само така би можеле да кажеме дека Македонија може да се судри со сите други проблеми. Во државава со слаба економија ниту еден друг ресор не може да функционира. Ние зборуваме за мито и корупција, но токму од тука доаѓаат митото и корупцијата.

МС: По помилувањето на Доста Димовска од страна на претседателот Трајковски се заладија односите помеѓу Претседателот и Премиерот, односно Владата. Како таа (не)комуникација ќе се одрази врз натамошните состојби во државава?

БОЈДА: Ние како Сојуз на Македонците со исламска религија не можеме да го коментираме односот меѓу Трајковски и Црвенковски. Но, многу сме загрижени од исходот од вакви состојби во државава какви што настанаа со аферите коишто беа претходно направени. Мислам дека Претседателот на државата не треба да биде исполитизирана личност, односно да биде претставник на една или друга партија. Тој е Претседател на сите граѓани на Република Македонија, без разлика на верската, националната и партиската припадност на луѓето кои живеат во државава. Од друга страна, ме радува фактот што на четврти мај целиот естаблишмент од РМ му оддаде почит на великанот Гоце Делчев. Иако Трајковски и Црвенковски беа на различни страни, Македонија и македонскиот народ не смеат да страдаат од денешнината, туку со сигурни чекори треба да градат национална програма за која сите граѓани ќе се залагаат подеднакво.

МС: Деновиве проструи информација дека градоначалниците на одделни општини во Тетовско и Кумановско им делеле униформи на локалните Албанци. Иако надлежните велат дека доколку се потврдат ваквите информации, ќе се преземат соодветни мерки, се поставува прашањето дали ни претстои нова дестабилизација на безбедноста во државата?

БОЈДА: И овде не би можеле нешто поконкретно да кажеме со оглед на тоа што станува збор за информација пласирана од медиумите. Но, не загрижува фактот што некој сака намерно народот да го држи во тензија да не погледа на другите работи што треба да се случуваат во државава, како што е на пример тивката девалвација на денарот и други поскапувања во државата, паѓање на животниот стандард на граѓаните. Мислам дека ова се прави за да помине слабо водената економска политика во оваа држава. Ако имаме добра економија, народот ќе има само една болка, но сега боледуваме од сите болести. Верувам дека војната во Македонија мора да заврши еднаш засекогаш и Македонија треба да тргне по вистинскиот пат, а незадоволството на одредени групации да се решава преку институциите на власта, а не со закани.

МС: Што мислите за обединување на Македонците од сите делови на Македонија и пошироко, бидејќи само на тој начин можеме да бидеме посилни во она што го бараме?

БОЈДА: Мислам дека на Македонија конечно & е потребна една национална програма, за ниту една партија да не отстапува од националните принципи што би ги вовела во таа програма. Албанците имат неколку партии, но имаат иста стратегија. Партиите можат да се разликуваат во економските принпици, во финансиското дејствување, во социјалната политика, меѓутоа во однос на националното треба сите да сме единствени, независно од верската или партиската припадност.


 

Горе

 

Copyright © 2003 "МАКЕДОНСКО СОНЦЕ"