Писателот Ксенофонт е од Атина, роден околу 430 година п.н.е. и е современик на настаните што ги опишува, но има и необјективности и едностраности по коишто е тој различно оценуван и оценет и прифатен во науката воопшто, но сепак е позитивен. Содржината од Елинска историја е во седум книги: Прва книга е посветена на т.н. Јонска Војна, борбата помеѓу Спартанците и Атињаните во битката на море и копно околу Хелеспонт и Малоазиското крајбрежје; Втората книга зборува за спартанскиот војсководител Лисандер којшто ги победува Атињаните во битката кај Егоспотамо 405 година п.н.е. на Хеленспонт; Трета книга - поголем дел заземаат спартанските воени операции против Персијанците во Мала Азија; Четврта книга - со помош на персијанските пари, елинските полиси - Коринт, Тебат, Атина, Аргос - подготвуваат војна против Спарта; Петта книга - Атинско-спартанската поморска војна се пренесува на островото Егина, близу до Атина. Спартанците го иницираат т.н. Алтикидин мир во 386 година п.н.е. чиишто услови на Грците им ги диктира персијскиот владетел - крал. Потоа, Спартанците како гаранти од мирот, интервенираат во многу елински градови, во своја корист; Шеста книга - значаен дел од книгата е посветен на Јасон, способен и амбициозен владетел на Тесалија, неговото воздигање и смртта; Седма книга - Атина и Спарта склучуваат сојуз, но ситуацијата за Спарта е се потешка. Против Спарта се Тебанците, Аргејците и Аркадскиот сојуз, којшто постојано ги влошува односите со Теба. Спартанците, и покрај нападите од аркадиската коалиција, имаат верен сојузник - Флијунт. Сојузништвата и политичките прилики постојано се менуваат. Доаѓа до борба дури и во Олимпија, за време на игрите во 364 година п.н.е. Пред Тебанската војска со Епиманонда на чело, Пелопонежаните се цепат во два табора - Протебански и Антитебански. На овој вториов, пријатели на Спарта, му доаѓаат на помош и Атињаните. Заедно со Епиманонда, чија стратешка вештина Ксенофонт високо ја цени, се наоѓаат пред се Аргејците и јужните аркадски градови. Битката кај Мантинеја, помеѓу Тебанците, јужните Аркаџани и другите Пелопонежани од една страна, и Спарта, Атина, северните Аркаџани и некои сојузници од друга страна, се завршува без вистински победител, зашто Тебанците, збунети со смртта на Епиманонда, не успеале да ја искористат стекнатата предност.

Книгата завршува со напомена дека по битката завладеало општо безредие во цела Елада.

Што пишува Ксенофон, како Елин, а денешните Грци не го признаваат: ниту Македонци, ниту Македонија - покажува табаелата:

Кај најголем број Елини - денешни Грци, од нивното насилничко доселување на полуостровот Хелм-Холм, денешен Балкански Полуостров, каде што доаѓаат како семидски племиња (според некои автори од подрачјето на Меѓуречието од Тигар и Еуфрат), со многу понизок степен од цивилизацијата и култура, а затекнуваат население на територијата со високи достигнувања од старите - автохтони народи. Тие насилно засилени семитски племиња најнапред со сила не само што уриваат, туку веќе и ги уништуваат достигнувањата од цивилизацијата и културата и со многу убивања и крв го уништуваат автохтоното население за подоцна затечените цивилизациски и културни достигања да ги прифатат, и денес да ги прикажуваат како свои.

Меѓутоа, тој почетен судир на насилници што уриваат и уништуваат, што убиваат, преостанатите автохтони жители не можеле да им го заборават и со народни кажувања и легенди го овековечиле. Од тогаш и оттаму е постојаниот судир, постојани лаги - кои се примитивните варвари.

Во војните и во политиката не се бираат средства, за да се докажат лагите како вистини, но посилните носители од цивилизациските достигања во материјалната, духовната и општествената култура конечно успеваат да ги победат и оттогаш, по победата кај Херонеја, по која и кога Македонците стануваат хегемони над Елините и Елада, Елините и покрај сите предавства и нечесности, преку и со Римјаните и Римската империја, Ромеите и источното Ромејско царство, Османлиите и Отоманската империја и најпосле со и преку Европјаните се до денес останаа и се тоа што беа - уривачи, присвојувачи до етноцид и геноцид за еве со милениуми да го носат атавизмот и патологијата кон автохтоните народи од Балканскиот Полуостров, меѓу кои се и Македонците и нивната татковина Македонија.