|
ПОГЛЕДИ
Огледалце, огледалце
АНЃА БОГ ЈА ПРОСТИ, СТОЈАН БОГ ГО КАЗНИ
Гог ма Гог
Н ишто без - нешто: се со причина и
се со повод... Вие колку сакате "мавајте" по ова време, ништо нема да
помогне да се разјаснат некои фрустрации на генерациите кои сега ни тежат
како воденички камења околу вратот. И тие деца што ги имаме, не им се
насладивме. Се нешто им забрануваме. Алкохол, дрога, кафеани... На првата
борбена линија сме ние, а децата ни - гинат! Зошто ни се случува ова што ни
се случува?
Потресна приказна за едно семејство што ја чув деновиве, ме натера да се
вратам многу години наназад... Во времето на социјализмот, кога другарот
Тито им беше кум на многудетни албански семејства, од едно наше зафрлено
македонско село, тргнати да ја "индустријализираат" земјата, Анѓа и Стојан
се преселија во големиот град. Без нив фабриката како да не можеше да постои,
ама и тие без - фабриката. Полека селското го заменија со - градско...
Земјата со машини, а стадото овци со лефтерни прошетки. Дали Анѓа, дали
Стојан, или можеби двајцата заедно, почнаа и со "планирање на семејството".
Додека можеа родија само едно дете. Им се погоди син. Тамам... Сега нека им
дава Господ на тие што немаат, благословуваа и двајцата.
Од роднините не се интересираа што им остана. Фатија нови врски, нови
пријателства. Вечерва кај едните, утревечер кај другите... Живот - милина.
Големиот град умее да создаде и големи илузии. Да ја скратам приказната:
Анѓа Бог ја прости, а Стојан Бог го казни. Кога остана сам, синот не можеше
да го гледа, ами со жена му одлучија да го сместат во дом за старци.
И како што одлучија, така сторија. Првите денови Стојан изгледаше
изгубено, вчудоневидено. Потоа Стојан плачеше, никому не кажуваше зошто, а
никој не доаѓаше ни да го праша... Еден ден, почувствува дека му "лази
крајот", седна да напише писмо. Пишуваше развлечено, тешко разбирливо, така
како што го научиле селските даскали. На писмото капеа солзи. Од солзите
испаруваше јад и болка. Го завитка и го остави под перница. По некој ден
умре. На испраќањето, кога му го суредуваа креветот, писмото се покажа
самото како - аманет.
Во писмото, неадресирано, Стојан навиваше за патријархалното семејство
што ја одржало Македонија низ вековите, за блискоста на децата со родителите:
"... Татко ми беше овчар, ама сите го почитувавме. На мајка ми 'потаки стапи'
не смеевме да & речеме. Со роднините се дружевме и помагавме. Многу среќни
моменти немавме, ама кога свадби ќе направевме, беше тоа рај за душата, а не
бигор. Градевме блискост од чиј оган се грееше семејната топлина. Ние не
знаевме што е тоа - осаменост... И непознат, и далечен да умре, цело село го
испраќавме, како што треба. Во фамилијата татко ми го правеше редот. И точно
знаеше кое дете што ќе работи, каде ќе оди. Бевме пет браќа. На Ѕвездан му
одреди да ги догледа. Другите, рече, кој кај сакате заминувајте, ама само на
едно мислете, немој да останете сами. Тоа е најтешката божја казна. Токму
таа мене ме стаса. Сега знам зошто. Син ми ќе доживее уште поголема казна.
Јас го имав барем него да ме испрати овде во дом, ама тој со неговата жена
немаат никого. Им е страв од деца. Живеат невенчани, мислат дека тоа е "врв
на среќата". Што се случува со другите браќа и нивните деца не знам. Знам
само дека мојата гранка од разгранетото стебло се суши како многу жеден
човек кому не му даваат капка вода!?".
Како да не сме биле млади, и како да не знаеме што е лекот на -
летаргијата. Односите во семејството се толку избуричкани, што едноставно ги
нема, како што го нема и самото семејство. Поубаво објаснување за состојбата
во која е затекната денешната наша младост не можев да слушнам, од искрената
исповед на едно девојче на Македонското радио, Радио Скопје, овие денови: "Татко
ми секој ден е пијан, без работа. Мајка ми е стечајка, и севезден е надвор,
ни кажува кај оди, ни некој ја прашува да каже. Јас сум сама, немам ни
братче ни сестриче. Патот што го одбрав знам дека не чини, ама друг не видов
и не знам... Еднаш, собрав храброст и им реков - добро кога веќе сум сама,
зошто ме создадовте!?".
|