KOMENTAR

Gledano odnadvor

EGZODUS

Pi{uva: Slavko MANGOVSKI

Makedoncite begaat od svoite domovi pod smrtna zakana... Ne, ova ne e 1949 koga stotici iljadi Makedonci bea isterani od svoite domovi vo Egejska Makedonija od gr~kite vojski. Ova e 2001 godina i Makedoncite gi napu{taat svoite domovi koi ne se na teritorija na stranska dr`ava, tuku na teritorijata na Republika Makedonija. Vrhovniot komandant koj ima ustavna zada~a da gi {titi gra|anite na Makedonija po s# izgleda re{il da gi {titi samo onie za koi e siguren deka glasale za nego, onie {to go donele na vlast. Kako inaku mo`e da se objasni faktot {to onie prvite se vo ekspanzija i sekojdnevno vleguvaat vo makedonski sela i nekazneto go brkaat naselenieto, a Makedoncite vo isto vreme begaat od svoite domovi i se prinudeni da baraat za{tita od NATO, EU i OBSE koi od svoja strana ubavo }e gi zamolat ekstremistite da ne go pravat toa {to go pravat. Kaj ekstremistite, koi se dosledni na svojata politika "edno ka`uvaj, drugo pravi", vakvite molbi retko imaat rezultat. I dodeka na{ite bezbednosni sili se prinudeni da nabquduvaat od bezbedna dale~ina, etni~koto ~istewe na Makedoncite se odviva sekojdnevno pred na{ite o~i. Solzite i u`asot na bezdomnite pred TV-kamerite se dovolni da gi dovedat do o~aj site Makedonci kade i da se. Do koga }e ~ekame i }e trpime?

Ilirida

Ona {to site go znaevme ili nasetuvavme ni go potvrdi Imer Imeri preku izjavata dadena na BBC pred nekoj den vo koja toj re~e deka site Albanci se vo du{ata so ONA. Zatoa se ~udam zo{to zaludno prodol`uvame da se zala`uvame ili da prodol`ime da n# zala`uvaat deka vojnata vo Makedonija e samo agresija odnadvor. Ona {to doa|a odnadvor e samo solidarna voena i politi~ka pomo{ od Albancite vo Kosovo, Albanija i od svetot, no najgolemiot broj borci, a toa i tie samite postojano go velat, se Albancite od Makedonija, onie istite koi gi planiraa paravojskite i Ilirida, onie istite koi odvreme navreme paradiraa vo Tetovo vo crni ko{uli. Gnevot na{ e tolku pogolem, bidej}i site znaevme deka Ilirida e postojana zakana za Makedonija, no onie na vlast ni{to ne napravija da se podgotvat za da se sprotivstavat na ovaa opasnost. Rezultatot na taa nemarnost na SDSM i DPMNE site denes ja pla}ame, no najmnogu tie koi denovive se isterani od nivnite sela i ku}i i se begalci vo svojata sopstvena dr`ava.

Taktikata na ONA e o~igledna: grabnuvawe kolku {to mo`e pove}e teritorija i so toa zgolemuvawe i zacvrstuvawe na svoite pregovara~ki pozicii. Zaludno e koj bilo da se zala`uva deka niv gi interesiraat ~ovekovite prava. @alen e faktot {to najgolemiot del od Albancite navistina ja poddr`uvaat ONA i nejzinata taktika. Dosega nemavme slu~ai albanski intelektualci ili politi~ari da go osudat voru`eniot bunt. Naprotiv. Eve {to rekol na 26.6.2001 zamenikot na pretsedatelot na Sobranieto na Republika Makedonija, g. Oloman Sulejmani, za TV Uskana od Ki~evo: "...Makedoncite u{te edna{ poka`aa deka se vandali... triagolnikot PDP, DPA i ONA e cvrst dokaz deka nie Albancite ne pravime kompromisi koga stanuva zbor za nacionalniot interes na albanskiot narod. Vo ONA ima borci Albanci, no i vojnici od ARM i od policija.... Vreme e Makedonija ili da bide ili da se raspadne...".

Albancite o~igledno go sakaat ova vtorovo i so toa samo go zacvrstuvaat ubeduvaweto deka gra|anskata vojna e neminovna. Takvite vojni vo istorijata sekoga{ bile mnogu krvavi i surovi taka {to i ovaa sigurno }e bide takva, za `al. No, ~ovek mora da povle~e edna granica preku koja ne mo`e pove}e da trpi i da ja brani i odbrani svojata ku}a po sekoja cena. Duri i po cena site da zagineme. Dali vo me|uvreme pregovorite }e vrodat plodovi? Za `al ne. Albancite ne se borat za prava, tuku se borat za teritorija, taka {to sekakvi pregovori se izli{ni, bidej}i tie nema da prestanat s# dodeka ne gi postignat svoite celi. Osven ako nekoj ne im zastane na patot.

Nacionalistite protiv kosmopolitite (antinacionalistite)

Od svojata nezavisnost do denes vo Republika Makedonija na vlast se makedonskite kosmopoliti ponekoga{ zaedno so albanskite i kripto-bugarskite nacionalisti. Zemaj}i ja predvid agresivnata sila na nacionalizmot i krotkosta na kosmopolitizmot, rezultatot od takvata kombinacija mo`e{e da bide samo eden: slabeewe i propa|awe na makedonskata dr`ava. Tuka, se razbira, golema uloga pokraj albanskiot odigra i bugarskiot nacionalizam na vode~kite lu|e na DPMNE. Rezultatot na dejstvuvawata na dvata nacionalizmi e prisuten denes okolu nas: Makedonija e na rabot na ambisot. Najgolemata ironija e deka makedonskiot kosmopolitizam za najgolem neprijatel go smeta{e, i prodol`uva da go smeta, makedonskiot nacionalizam – edinstvenata sila koja be{e i e sposobna da im se sprotivstavi na sosednite nacionalizmi. Makedonskite intelektualci vo najgolem del bea i se privrzanici na kosmopolitizmot i spored toa ostanuvaat antinacionalisti. Velat deka intelektualcite se dvi`e~kite sili koi gi vodat dr`avite. Ako toa e taka, toga{ lo{o ni se pi{uva.

Partiskiot i li~niot interes nad dr`avniot

(Trifun Kostovski za “Utrinski vesnik“).

Za `al, moram da ka`am deka sum razo~aran od toa kako funkcionira Vladata vo edni vakvi te{ki momenti. Go delam i ~uvstvoto na porazenost ne samo so gra|anite - Makedonci, tuku i so site drugi nacionalnosti koi{to `iveat vo Makedonija i ja delat zagri`enosta za nejzinata natamo{na sudbina. Toa {to mo`e da se zabele`i e deka kaj odgovornite i relevantni politi~ki subjekti preovladuva partiskiot i li~niot interes nad dr`avniot. Ne bi sakal da gi komentiram poslednite izjavi koi{to prvenstveno bea iska`ani okolu prekinot na ognot, no sakale nie ili ne da go priznaeme toa otvoreno, fakt e deka ovaa Vlada kontaktira i potpi{a dogovor so ONA. Posrednicite samo ni ja ote`nuvaat rabotata. Duri i da sme dovedeni vo situacija da morame da pregovarame so teroristite, podobro e toa samite da go napravime direktno i bez posrednici, no za toa mora otvoreno da mu se ka`e na narodot zo{to go pravime i so kakvi celi.

Mo`ebi mojot pristap nekomu }e mu se ~ini preotvoren, me|utoa mene li~no po malku me razo~araa onie optimisti~ki izjavi deka, eve, teroristite }e se razoru`at za 45 dena i ve}e vo noemvri }e se odi na parlamentarni izbori. Toa e tolku nisko {to duri i sozdava averzija kaj narodot! Narodot stravuva za idninata i ne znae {to }e se slu~i utre, a odredeni partiski lideri ve}e se vlezeni vo kampawa i razmisluvaat za parlamentarni izbori. Ve molam, za {to stanuva zbor? Dali se najbitni samo partiskite interesi?