MAKEDONSKI HIJAZAM: "... STRAVOT E GOLEM, NADE@TA MALA"!

Se obiduvam, napregnato, so site sili i golema volja, da go razberam albanskiot iredentizam. Me|utoa, zdraviot um zastanuva nekade vo osumdesettite godini, u{te Tito be{e `iv. Toga{, se se}avaat postarite, {to ne stori "Stariot" da napravi od Kosovo najreprezentativna avtonomija vo svetot, {to }e gi poka`e site prednosti na samoupravniot socijalizam.

Ni{to ne pomogna. Martovskite demonstracii samo gi najavija, kako predigra, site ovie traorni nastani {to ni se slu~uvaat ve}e deset godini na Balkanot. Mislev koga }e go snema Milo{evi}, kogo intimno go obvinuvav deka im "vgradi ~ip odium" vo glavite na Albancite, }e dojde vremeto na "Kola Brewon", roman od Romen Rolan, pi{uvan vo duhot na Rabelovata galska tradicija, koj interesno raska`uva za ubavinata na `iveeweto, za optimizmot i drugite, so imeto na `ivotnite radosti imenuvani kako ~ove~ki predispozicii.

Za razlika od politi~arite, pisatelite izgleda la`at. Pi{uvaat za `ivotot kakov {to go zamisluvaat, a ne kakov {to e. Pa sepak, nikako da se otreznam od buniloto {to kako mastilo go rasturija na ova par~e zemja Ha{im Ta~i, Rugova i kompanija. Kolkav e nivniot realizam za "Golema Albanija", ili "Golemo Kosovo"?

I Menduh Ta~i, i Arben Xaferi, odvreme-navreme mi izgledaat kako re`irani od bogatata, koloritna galerija likovi na Dostoevski vo koja Profir Petrovi~ i Radion Raskoqnikov tragaat po odgovorot na [ekspirovoto pra{awe: dali pravoto na zlostorstvo e ~ove~ko pravo, i mo`e li da se opravda so visoki barawa, izvle~eni od ideite kako cel?!

Zlostorstvoto se ra|a kaj isklu~itelni lu|e, istoriski li~nosti i umovi, no se prenesuva kako "iracionalno ludilo" na nivoa podolu, kako {to mu napi{a pretsedatelot na MANU, Georgi Efremov, denovive na pretsedatelot na AANU, Uli Popa.

O~igledno, pra{aweto na zlostorstvoto, ne e pove}e pra{awe na minatoto. Vo ova zlostorstvo denes, ima mnogu idnina. Stra{na, neizvesna, crna, besperspektivna!

Pak Romen Rolan, i negovata misla za namurtenite, umorenite, izgubenite, odveanite: "... Nema temni vremiwa, ima samo temni lu|e"!

Na Balkanot, tie i nikoj drug, go pokrivaat neboto so oblaci. Ponekoga{, kako onoj Raskoqnikov, i jas se pra{uvam: dali koga bi mi se dala prilika bi go relativiziral zlostorstvoto {to vo imeto na idejata i visokite celi, }e go napravam?!

Neka se pra{aat i Bugarite {to pravat so nivnata "romanti~na qubov" - Makedonija! Petar Stojanov }e patuva na 24 maj vo \akovo (Hrvatska) i tamu ne znam zo{to i vo ~ie ime }e otkriva spomenik na stru{kite, makedonskite poeti i sobira~i na narodni umotvorbi, bra}ata Miladinovci.

Gospodi, mo`e li da se slu~i vo eden den, vo tu|a dr`ava i tu| grad dve drugi legitimni dr`avi da otkrijat dva spomenika na bra}ata Miladinovci? Mo`e, zo{to da ne! Ova e Balkan i ovde nikoga{ ne znae{ {to }e se slu~i!

Ako e taka, toga{ "relejot {to gi emituva signalite niz svetot" za podelbata na ve}e podelenata Makedonija, dovolno opomenuva za predvidlivite i nepredvidlivite kataklizmi na zlostorstvoto.

Ubavite pofalbi za makedonskata trpelivost na konfliktniot Balkan, mi li~at na poetskiot ukras - hijasti~ki: "...Stravot golem, a nade`ta mala"!