TRETOTO UVO NA (O)POZICIJATA

Po iznesuvaweto na skandaloznite materijali spored koi aktuelnata vlast podolg period prislu{kuvala telefonski razgovori na li~nosti od politi~kata sfera kako i lu|e od mediumite, vo makedonskata javnost se krena ogromna pra{ina. Spored stenogramite koi gi obelodeni SDSM, prislu{kuvani se razgovori na pretsedatelot Boris Trajkovski, porane{niot pretsedatel Kiro Gligorov, porane{niot pretsedatel na Parlamentot Savo Klimovski, liderot na DA, Vasil Tupurkovski, liderot na LDP, Risto Penov, toga{nite ministri Aleksandar Dimitrov, Borko Andreev, sega{nite Nikola Gruevski, Dragan Danilovski, Gale Galev, pratenicite Filip Petrovski, Danilo Gligorovski, Lazar Kitanovski, Nikola Popovski, \or|i Todorov, Petar Go{ev, kompletniot {tab na zdru`enata opozicija "Za Makedonija zaedno", javniot obvinitel, pretsedatelot na DIK, makedonski novinari, direktori itn. Vo stenogramite prezentirani se razgovori od sredinata na septemvri do sredinata na noemvri 2000 godina.

Stenogramite na ovie razgovori, na pove}e od 100 stranici, koi sodr`at najrazli~ni telefonski razgovori, od banalni do najdoverlivi dogovarawa me|u politi~kite sorabotnici, novinari, pratenici, ja povreduvaat intimata na prislu{kuvanite lica. No, }e be{e u{te potragi~no ako ne se obelodene{e deka bile prislu{kuvani. Vo javnosta strujat informacii deka del od ovie razgovori mo`ebi bile iskoristeni za vreme na izborite i & pomognale na VMRO - DPMNE pri formiraweto na parlamentarnoto mnozinstvo ili vo drugi sudiri so opozicijata.

Vo javnosta se pojavija dve tezi za toa koj prislu{kuva. SDSM dokumentirano ja obvini vlasta za protivustavno i kriminalno dejstvo, a pak MVR izleze so tvrdewe deka vsu{nost SDSM e taa koja prislu{kuva.

Kako i da e, ministerkata za vnatre{ni raboti, gospo|ica Dosta Dimovska, namesto da podnesuva krivi~na prijava protiv eks-ministerot za vnatre{ni raboti Tomislav ^okrevski po ~ij nalog, kako {to veli taa, bile prislu{kuvani razgovorite na VMRO - DPMNE, treba dobro da znae koj treba da znae {to se slu~uva vo Ministerstvoto za vnatre{ni raboti ili koj vo dr`avava prislu{kuva, a ako ne znaela treba da si podnese ostavka. Bez razlika kakov }e bide epilogot od ovoj nastan, tragi~no e {to e naru{ena privatnosta i slobodata na gra|anite.

Demokratijata, slobodata i za{tita na ~ovekovite prava se univerzalna vrednost na ~ove{tvoto. Tie treba da bidat temelna opredelba i na makedonskoto op{testvo. Vsu{nost, vakvata odredba e del od Evropskata konvencija za za{tita na ~ovekovite prava i slobodi, ~ij potpisnik e i na{ata zemja. No, site ovie odredbi denovive padnaa vo voda. I pokraj toa {to privatnosta na lu|eto e za{titena so Ustavot, minatata nedela Ustavot na na{ata dr`ava be{e povreden.

Vo periodot na vladeeweto na VMRO - DPMNE, t.e vo izminatite dve godini, svedoci sme na najgolemo unazaduvawe na demokratijata. Svedoci sme na bezbroj aferi i skandali koi pokraj svojata brojnost, razli~nost i intenzitet ve}e go pomestija pragot na ~uvstvitelnosta kaj javnosta i ja izbri{aa linijata na razgrani~uvawe me|u prifatlivo i neprifatlivo, dozvolivo i nedozvolivo, normalno i nenormalno. Od ova {to se slu~i sega, polo{o i ne mo`e da bide.

Stra{no e denes da si `itel na edna dr`ava kade {to sekoj poteg, sekoj zbor se snima. Otsega mnogumina }e razmislat pred da ja krenat slu{alkata od telefonot, a u{te pove}e }e vnimavaat {to }e zboruvaat. Pravata na gra|anite se pregazeni vo sekoj pogled. Sega Vladata bara verodostojnost na podatocite i ja prefrla vinata na drugata strana. No, pogolema potvrda za avtenti~nosta na prislu{kuvanite razgovori od licata {to bile prislu{kuvani ne mo`e da se dobie. Na g. Georgievski va`no mu e {to negoviot rodenden bil naru{en, a ne mu e va`no deka se naru{eni ~ovekovite prava, pa ovoj poteg na Crvenkovski }e go okvalifikuva kako "naduvan balon".

"UDAR" VRZ MAKEDONIJA

Sekako deka ovaa afera }e & nanese golem udar na R. Makedonija koga stanuva zbor za integriraweto vo evroatlantskite strukturi. I pokraj toa {to g. Georgievski e podgotven da formira komisii predvodeni od opozicijata za rasvetluvawe na slu~ajot, i pokraj toa {to se {irat informacii za nekakvi paralelni sistemi za prislu{kuvawe, tragi~no e {to ~ovek vo sopstvenata dr`ava ne mo`e da se ~uvstvuva slobodno. Kako komentar na seto ova Georgievski veli deka vo dr`avava ima mnogu strukturi koi imaat mo`nost da prislu{kuvaat, istovremeno ne isklu~uvaj}i ja mo`nosta vo aferata da bil vklu~en i Bojan Bojanovski, eks - direktorot na Direkcijata za bezbednost i kontrarazuznavawe, koj zbuneto }e demantira deka se prislu{kuvalo i }e ka`e deka takvata oprema e vo nadle`nost na MVR. I gospo|icata Dimovska priznava deka vo MVR ima oprema za prislu{kuvawe, no }e naglasi deka taa mo`e da se upotrebi ako ima soglasnost od direktorot na DBK. Vo edna zemja treba da ima vakvi aparati za prislu{kuvawe, no tie treba da se koristat koga e vo pra{awe opstanokot na zemjata, a ne da se zloupotrebuvaat mo`nostite {to tie gi nudat.

Vo me|uvreme gospo|ica Dimovska, kako izgovor za nepodnesuvawe na ostavkata koja od nea se bara, do Komisijata za nadzor nad rabotata na Direkcijata za bezbednost i kontrarazuznavawe i na Agencijata za razuznavawe pri Sobranieto na RM podnese Predlog za kontrola nad zakonitosta na raboteweto na Direkcijata za bezbednost i kontrarazuznavawe pri MVR za vremeto koga minister za vnatre{ni raboti be{e Tomislav ^okrevski, a direktori na Direkcijata za bezbednost i kontrarazuznavawe bea Dobri Veli~kovski i Zoran Veru{evski.

Materijalot SDSM ve}e go dostavil do Sobranieto, za koj prviot parlamentarec Andov zaklu~i deka stanuva zbor za seriozen problem so kriminalna priroda. No, i pretsedatelot na Komisijata za kontrola na DBK, Qubomir Popovski, obrazlo`i deka od ministerkata Dimovska dobile obemen materijal koj treba da se prou~i.

Na pres-konferencija na SDSM na 23 ovoj mesec Bu~kovski obelodeni deka s# u{te im pristignuvaat materijali za prislu{kuvani li~nosti od anonimen izvor.

Prateni~kata grupa na SDSM bara vonredno zasedanie ili }e go bojkotira Sobranieto. A javniot obvinitel, Stavre Xikov, ve}e otvori sudska postapka i najavi rasvetluvawe na slu~ajot po sekoja cena.

Od Kabinetot na Boris Trajkovski, pretsedatel na Republika Makedonija

Pretsedatelot na Republika Makedonija, Boris Trajkovski, izrazuva dlaboka zagri`enost vo vrska so iznesenite informacii vo javnosta za prislu{kuvawe brojni li~nosti od makedonskiot politi~ki i javen `ivot i izjavi deka primenuvaweto na takva praktika od koja bilo institucija pretstavuva krajno seriozen udar vrz pravata i slobodite na gra|anite i vrz makedonskata demokratija voop{to. Pretsedatelot se zalaga za celosna za{tita na fundamentalnite slobodi i prava na ~ovekot, koi kako temelna vrednost se garantirani so ustavniot poredok na dr`avata. Toj insistira nadle`nite dr`avni organi i tela da prezemat itni i re{itelni merki za celosno rasvetluvawe na iznesenite tvrdewe {to podrazbira otkrivawe i utvrduvawe na odgovornosta i beskompromisno sankcionirawe na storitelite na ovoj te`ok atak vrz demokratskite procesi vo Republika Makedonija.

Vo sekoja demokratska dr`ava kade se po~ituvaat ~ovekovite prava i slobodi, postoeweto na vakov skandal povlekuva celosna odgovornost za licata {to se direkno involvirani vo nego. Skandalot vo koj e obelodeneto naru{uvaweto na privatnosta na eden broj dr`avjani na Republika Makedonija pretstavuva seriozno kr{ewe na ustavnite odredbi. Vakvite metodi na rabota, ako se poka`e deka se realizirani od strana na dr`avni institucii, ne se vo funkcija na natamo{niot razvoj na demokratijata vo na{ata zemja i na{e vklu~uvawe vo evropskite i svetskite tekovi.

Konferencijata za pe~at na SDSM na koja bea izlo`eni dokumenti za prislu{kuvawe, bila za da mu go rasipat rodendenot, izjavi makedonskiot Premier dodavaj}i oti negovata partija i toj li~no insistiral na formirawe anketna komisija vo Parlamentot so u~estvo na pretstavnici od SDSM, koja celosno treba da ja rasvetli vistinata za tvrdewata okolu prislu{kuvaweto.

Nie kako partija imame iskustvo so prislu{kuvaweto porano i smetame deka treba da se povtori istata procedura za da se utvrdi dali ima vistina vo tvrdewata, re~e Georgievski.

Na pra{aweto dali SDSM ima dokazi za toa koj gi snimal ovie razgovori, Crvenkovski odgovori deka opremata so koja mo`e da se realizira ova mo`e da se nabavi samo so specijalna dozvola na proizvoditelot. Takvata oprema vo Makedonija ima od dva tipa i dvata se sopstvenost i na raspolagawe na MVR.

Vo intervjuto za "Makedonija denes", gospodinot Slobodan Bogoevski, eks-sekretar na SDB, prislu{kuvaweto go komentira kako skandal. Toj me|u drugoto istaknuva deka prislu{kuvaweto ne mo`e da se odviva poinaku, osven po nalog na Premierot.

Bogoevski veli deka postoi svedok koj mo`e da go potvrdi prislu{kuvaweto i deka vo ovaa operacija se vklu~eni i lu|e od podzemjeto, kako i lu|e od DPA, osobeno Menduh Ta~i.

Na krajot Bogoevski podvlekuva deka vakvite informacii se ve}e predadeni na Bugarija i Albanija i toa najdirektno od prvite dvajca lu|e od vlasta na Republika Makedonija.

Podolgo vreme Demokratska alternativa predupreduva na zastojot na demokratijata i bara seopfatni reformi {to }e zna~at vistinski razvoj na pravnata dr`ava, vladeewe na pravoto i za{tita na ~ovekovite prava. Edna od osnovnite pri~ini poradi koi DA ja napu{ti Vladata be{e nepodgotvenosta na koalicionite partneri da rabotat na otstranuvaweto na pri~inite za zastojot na demokratkiot proces.

Demokratska alternativa ocenuva deka praktikata na masovno prislu{kuvawe na gra|anite, parlamentarcite, novinarite, intelekutalcite i nositelite na javni funkcii, vklu~uvaj}i ja i najvisokata funkcija vo dr`avata, pretsedatelot na Republika Makedonija, pretstavuva antiustaven i kriminalen ~in, kako i te`ok atak vrz demokratijata i temelnite prava i slobodi na ~ovekot.

Makedonija vo ponedelnikot vo Strazbur se najde i na listata na zemji protiv koi od nejzinite gra|ani ili organizacii e pokrenata tu`ba vo Sudot za ~ovekovi prava, no toa be{e ilustrirano samo kako brojka, bidej}i takvite proceduri do krajnata faza se ~uvaat od javnosta.

Spored DS so skandaloznoto prislu{kuvawe e naru{ena privatnosta na golem broj gra|ani, a e napraven upad vo ustavniot poredok i se prekr{eni osnovnite moralni normi.

Prislu{kuvawe imalo i pred 1990 godina, imalo i potoa, no so vakvi razmeri, posebno da bide prislu{kuvan pretsedatelot na dr`avata, mnogu politi~ki li~nosti, novinari itn. na ovie prostori, pa i nikade vo svetot nemalo, re~e Trajanov.