VOZDU[NA BITKA NA ORLITE

Poslednata polemi~ka rasprava Fr~kovski-Kerim me natera na ovaa "literarno-voena disciplina" da & prijdam od eden drug aspekt, neprimeren za na{ite dosega{ni soznanija, priznavaat li intelektualcite nivo do koe mo`at da se simnat, a potoa s# drugo e bezdna?!

Mnogu godini nanazad, koga eruditot Bifon vo tremot na Francuskata akademija na naukite i umetnostite go odr`a svojot poznat inspirativen govor za stilot, ve}e be{e jasno deka polemikata ja odreduva ~ovekot. Od negovata ve{tina zavisi kako taa }e se odviva.

Ovaa mala dr`ava, za relativno kus period odgleda dobri, hrabri i odva`ni polemi~ari. Makedonskata publika se se}ava na dolgite, malku zamorni, no sekoga{ poddr`ani so fakti polemi~ki dopisi na virtiuzot na zborot, Atanas Vangelov, protiv avtorstvoto na Bo`inpavlovata "Duva", na fajterskite pisma na izvonredniot re`iser i slobodoumen polemi~ar, Dimitar Stankoski, na kogo vo genot prilepski mu e da ne mu premol~i duri i na Zevs, na odmerenite so dramski senopi{uvani polemiki na Goran Stefanovski, na pomalku zbunuva~kite i nesekoga{ dosledni polemi~ki projavi (odvreme navreme) na Blagoja Risteski-Platnar, na maestralnite podbucnuva~ki tonaliteti vo "pismena forma" na eden od najdobrite balkanski "krivi~ari", profesorot \or|i Marjanovi}, na lucidniot \uner Ismail, na perfekcionistot vo Orvelovsko izdanie, Venko Andonovski, na stegnatiot, no sepak misle~ki Sa{o Dimitrov, na najdobrata polemi~arka me|u lekarite, i najdobrata lekarka me|u polemi~arkite, \ulistana Markovska.

Polemikata zarazi i poeti, i politi~ari, i agronomi, i profesori i popovi. Edno vreme vo polemi~ka rasprava be{e vturnat i samiot Premier, koga na elitni Makedonci na pismoto im vrati so pismo za makedonskite sostojbi, za koi podostojno be{e da se rasprava vo Parlamentot, otkolku na stranicite na vesnicite.

Nekoi polemi~ari znaat polemikata da ja izdignat na ~in na perfekcija, kako orlite vo vozduhot koga pred da gi vkrstat kanxite izveduvaat pirueti, vrtej}i se kako najdobri igra~i s# do smrt.

Polemi~arite se brzi i ve{ti lovci, kako orlite-stelersi. Koristat okolnosti i se trudat da bidat impresivni. Ima polemi~ari koi otkako }e gi napi{at polemikite ne gi ~itaat, barem da gi otstranat "jazi~nite gre{ki". Na vrvot od peroto, kako otrov od zmija se isfrla nasobraniot animozitet, koj ne poznava pravila.

Vo ogledaloto na polemikata se prepoznava ~ovekot, ama nikoj dosega ne se videl grd. Poznavam eden lukav selski klisar, koj e sekoga{ vo pravo, i koga }e zadocni da ja udri kambanata, i koga kako pesot so opa{kata }e ja smeti crkvata. Oko ne mu trepnuva oti so godini ikonite na Sveta Bogorodica i Sveta Petka {to gi bacuvaat vernicite, ne mu se bri{ani!

Im se vsohituvam na polemi~ari {to gi po~nuvaat i zavr{uvaat svoite polemiki so po~it kon pobedeniot. A, bidej}i kaj nas obi~no site se pobednici, ostanuva vo bitkata na polemikata da zagubila publikata.

Ne znam kolku sum vo pravo, ama lu|e na vlasta ili od vlasta, najmalku polemiziraat. Se znae zo{to?!

Polemikata e posilna i poverodostojna duri i od li~na karta. Misli{ }e razbrani, ama branot ti vleguva pravo v usta. Koga se polemizira, navredata e posledniot argument ([openhauer) za odbrana od porazot, iako nikoj dosega ne doka`al deka navredata mo`e da bide argument.

Vo polemika se vleguva so oru`je dostojno da se izvojuva vite{ka pobeda. Podmetnuvawata se gledaat oti vodata vo bazenot vo koj se vodi polemikata e bistra.

Nikomu dosega ne mu aplaudirale oti nadmudrile so ile. Vo polemikata, ileto e zloupotrebata na informacijata. Znaeweto e triumfalno, i dostojno za po~it!

Slu{ate kako se polemizira vo Parlamentot? Lu|e, pa toa e vrv na verifikuvan primitivizam. Gospodarite na gluposta se gordeat so svoite arabaxiski kavgi. Nesre}nata `ena Andromaha, majka na trojanskiot junak Hektor, ja prokolnuva{e sudbinata na prostotilakot, a ne na smrtta.

Iskreno: nie s# u{te ne sme izgradile kult kon polemikata. A, nad nas letaat orli, koi ritualot pred da gi vkrstat kanxite go izdignuvaat do stepen na umetnost!