Deset dena po Spasovden

SVETA TROICA ILI SVETA PEDESETNICA

Pi{uva: axika @ivanka Filipovska

  • "I nenadejno se ~u {um od neboto, kako da ide{e silen vetar, i ja ispolni celata ku}a, kade {to sedea. I im se javija razdeleni jazici, kako ogneni, i zastanaa po eden nad sekogo od niv. I site se ispolnija so duh sveti, i po~naa da zboruvaat na drugi jazici, onaka kako {to im dava{e duhot sveti da izgovaraat"

Makedonskata pravoslavna crkva so radost go ~eka doa|aweto na svetiot den posveten na Presveta Troica - Duhovden, koj u{te se vika i Sveta Pedesetnica. Toj den e odreden od Boga za site generacii, niz site vekovi, da dopiraat do dlabokite i cvrsti koreni na Hristovata nauka, potvrdeni so vistinskite nastani od pred okolu dve iljadi godini, korisni za spasenieto na celoto ~ove{tvo. Blagosloveniot Gospod Isus Hristos, prodol`uva da `ivee niz site vekovi, ne postoi nikakva oddale~ena istoriska i crkovna distanca na Negovoto sveto `iveewe i deluvawe na neboto i na zemjata, preku Nego i preku Negovite apostoli i sledbenici. Toa najsilno se ~uvstvuva preku troparot na Svetata Pedesetnica: "Blagosloven si, Hriste, Bo`e na{, Ti gi napravi premudri ribolovcite ispra}aj}i im go Svetiot Duh; preku niv ja ulovi vselenata, ~ovekoqup~e, slava ti".

PRAZNIK NA SVETA TROICA

Praznikot posveten na Sveta Troica, koj se vika i Sveta Pedesetnica, se praznuva deset dena po Voznesenieto, odnosno pedeset dena po Hristovoto voskresenuvawe. Nastanot, koj vsu{nost e izvorniot smisol na ovoj praznik, se slu~il pedeset dena po Veligden i toa na evrejskiot praznik Pedesetnica. Zatoa, ovoj praznik se vika i Sveta Pedesetnica. Evreite go proslavuvale ovoj den Sveta Pedesetnica vo ~est na Gospod, koga mu gi dal Bo`jite zapovedi na sv. prorok Mojsie, na Sinajskata Gora. Bidej}i na edno mesto se javuva presvetoto Trojstvo: Otecot, Sinot i Svetiot Duh, ovoj golem Gospodov praznik se vika u{te i Sveta Troica i se slavi tri dena. Prviot den sekoga{ se pa|a vo nedela. U{te pred da se voznese Gospod Isus Hristos, na svoite apostoli im rekol deka }e im go isprati od neboto Svetiot Duh i im zapovedal da ne se oddale~uvaat od Erusalim. "Ne oddale~uvajte se od Erusalim, tuku ~ekajte go vetuvaweto od Otecot, za koe ste slu{ale od Mene" (Dela na sv. ap., sv. ap. Luka). Vo devet ~asot nautro bile sobrani Bo`jata Majka i site apostoli, vo edna erusalimska ku}a. Eve kako sv.ap. Luka go opi{uva sleguvaweto na Svetiot Duh vo "Delata na sv. apostoli": "I nenadejno se ~u {um od neboto, kako da ide{e silen vetar, i ja ispolni celata ku}a, kade {to sedea. I im se javija razdeleni jazici, kako ogneni, i zastanaa po eden nad sekogo od niv. I site se ispolnija so duh sveti, i po~naa da zboruvaat na drugi jazici, onaka kako {to im dava{e duhot sveti da izgovaraat". Blagodetta na Svetiot Duh gi osposobila apostolite, galilejskite ribari, da zboruvaat na razni jazici. Prosveteni od Svetiot Duh, sfatile deka Gospod Isus Hristos e vistinskiot mesija, osnova~ na duhovnoto carstvo na vernite, spasitel na ~ove{tvoto od grevot i smrtta, i po~nale da propovedat na razni jazici za Bo`jite dela i ~uda i negovata spasitelna mo} na svetot.

DUHOT E VISTINA

Sv. ap. Petar na Izraelcite im odr`al mnogu va`en propoved za Spasitelot na svetot, Isus Hristos: "....Vie go fativte, otkako Go prikovavte so racete na bezzakonicite, Go ubivte. No, Bog go voskresna, otkako go oslobodi od vrskite na smrtta, bidej}i taa nema{e sila da go zadr`i" (Dela na sv. ap., sv. ap. Luka). Gi sovetuval da se pokajat za svoite grevovi i da se krstat vo imeto na Isusa Hrista. Toj den se krstile okolu tri iljadi lu|e. Sveti Jovan Bogoslov, vo Prvoto soborno poslanie pi{uva: "Duhot e onoj, koj svedo~i, oti duhot e vistina. Zo{to Troica se koi svedo~at na neboto: Otecot, Slovoto i Svetiot Duh. I Troica se edno". I ponatamu prodol`uva da mu objasnuva na svetot deka "Sinot Bo`ji dojde i ni dade svetlina i razum, za da go poznaeme vistinskiot bog" i nie prebivame vo vistinskiot bog - Negoviot Sin Isus Hristos. Svetite apostoli, otkako se prosvetile so silata na Svetiot Duh ja {irele Hristovata nauka niz svetot, bile izlo`uvani na razni stradawa, no gi dobile ve~nite venci na slavata. Vo "Simbolot na verata", koj e vsu{nost to~noto ispoveduvawe na pravoslavnoto u~ewe i e zadol`itelno za celata Vselenska Crkva, stoi: "Veruvam vo edniot Bog Otec, Sedr`itel, tvorec na neboto i na zemjata i na s# vidlivo i nevidlivo. I vo Ediniot Gospod Isus Hristos, Sin Boj`i, Edinoroden, Koj e roden od Oca pred site vekovi. Koj izleguva od Oca, kogo zaedno so Oca i Sina go slavime i mu se poklonuvame i koj govorel preku prorocite". Gospod Isus Hristos propoveda{e za Carstvoto Bo`jo i "Toa se otkrilo vo Pedesetnicata! Hristos vetuva deka Duhot Bo`ji }e im ja otkrie na lu|eto vistinata i, gledaj, toa se slu~i vo Pedesetnicata!" Protojerej Aleksandar [memam prodol`uva da ni zboruva za golemiot praznik: "So Pedestnicata, vo svetot i istorijata, po~na golem i slaven Gospodov den".