So "AMBO" do poevtina nafta

OSLOBODUVAWE OD MONOPOLOT NA "OKTA"?

Pi{uva: Rozita ZAKEVA

Krajnata cel od izgradbata na naftovodot e Makedonija da dobie poevtina surova nafta, a so toa i cenite na naftenite derivati bi bile poevtini. Vo Makedonija naftovodot }e vleguva kaj Deve Bair, pa niz Kumanovo, Skopje, Veles, Prilep, Bitola, Resen i Struga }e zavr{uva na grani~niot premin ]afasan

Navidum e zaklu~okot deka "Helenik petroleum" nema da bide edinstveniot snabduva~ so nafta na Makedonija, a ovoj proekt bi zna~el i mo`nost za osloboduvawe od monopolot na "Okta"

Vo momentov se ~eka na "zeleno svetlo" od makedonskata Vlada za realizacija na proektot za transbalkanski naftovod, ~ij{to proektant e makedonsko-bugarsko-albansko pretprijatie "AMBO" (Albanija, Makedonija, Bugarija oil") so sedi{te vo Soedinetite Amerikanski Dr`avi. Vladite na Albanija, Makedonija i Bugarija prakti~no }e bidat akcioneri na naftovodot, a nivnoto u~estvo }e zavisi od dol`inata na naftovodot koj }e minuva niz nivnite zemji. Spored proektot, niz Makedonija treba da minuva 27 otsto od naftovodot, niz Bugarija 51 otsto, a niz Albanija 22 otsto. Proektot za transport na surova nafta }e zapo~nuva od Burgas, a negovata krajna stanica }e bide Valona. Vo Makedonija naftovodot }e vleguva kaj Deve Bair, pa niz Kumanovo, Skopje, Veles, Prilep, Bitola, Resen i Struga }e zavr{uva na grani~niot premin ]afasan. Se doznava deka naftovodot }e minuva vo neposredna blizina na Rafinerijata "Okta".

PROEKTOT "AMBO"

Idejata za izgradba na vakov naftovod postoi podolgo vreme, a nejzin inicijator e biznismenot so makedonsko poteklo Vuko Ta{kovi} od SAD. Toj so grupa biznismeni okolu sebe go sobra konzorciumot "AMBO". Krajnata cel od izgradbata na naftovodot e Makedonija da dobie poevtina surova nafta, a so toa i cenite na naftenite derivati bi bile poevtini. Spored Ta{kovi}, nema potkrepa vo tvrdewata deka }e se sozdade konkurencija me|u naftovodot Skopje - Solun i proektot "AMBO", zatoa {to "AMBO" ima me|unaroden karakter. Vsu{nost, naftata od Kaspiskiot bazen pobrzo i poevtino }e se transportira do albanskoto pristani{te Valona, a ottamu so tankeri kon zemjite na Evropa i isto~niot region na SAD. Pretstavnicite na "AMBO" velat deka naftata od ovoj naftovod ne e nameneta za pazarite na balkanskite dr`avi, no ako sakaat tie }e mo`at da ja koristat. "Crnoto zlato" treba da pote~e vo 2005 godina, a proektot ~ini okolu eden milion dolari, od koi 60 otsto finansii se od amerikanskata vlada koja go poddr`uva ovoj proekt.

POEVTINO "CRNO ZLATO"

Navidum e zaklu~okot deka "Helenik petroleum" nema da bide edinstveniot snabduva~ so nafta na Makedonija, a ovoj proekt bi zna~el mo`nost za osloboduvawe od monopolot na "Okta". Ta{kovi} se ograduva od sekakvi komentari okolu dogovorot na na{ata Vlada so "Helenik petroleum", koj dobi ekskluzivno pravo vo narednite 20 godini, a vo kupoproda`niot dogovor stoi deka dr`avata ne smee da koristi druga nafta, bez dogovor so "partnerot" - "Okta". Kreatorite na "AMBO" se izjasnija deka nema konkurencija so dvata gr~ki naftovoda (Skopje - Solun i Aleksandropulos - Burgas), zatoa {to edniot e mnogu lokalen, a drugiot ja nema poddr{kata na golemite kompanii. Edno e jasno deka "crnoto zlato" od naftovodot Burgas - Valona, spored nekoi podatoci, za Makedonija bi ~inelo samo 9,1 dolari za ton, a se {pekulira i so cena od 16 dolari, no i taa e mnogu poniska od onaa {to ja nudi "Helenik petroleum" (samo 25 dolari za ton), so naftovodot Skopje - Solun, koj e tripat pomal od "AMBO".

"PARTNERSKA" OBVRSKA

Idejata za proektot "AMBO", inicirana od tatkoto na biznismenot Vuko Ta{kovi}, bila so edna edinstvena cel da se obezbedi nezavisnost na Makedonija vo snabduvaweto so nafta. Ovaa ideja e od periodot na gr~koto embargo vrz Makedonija. Pri proda`bata na "Okta" o~igledno e deka makedonskata Vlada ne smeta{e na obvrskite koi si gi zadava kon neprikosnoveniot partner "Okta". Ova sekako se odnesuva na kupoproda`niot dogovor vo koj stoi deka dr`avata ne smee da koristi druga nafta bez soglasnost na "partnerot".