REZERVA KON GR^KITE KAMBANI!

Ova ni go izjavi v~era Mitropolitot na Debarsko-ki~evskata eparhija Timotej, portparol na Svetiot Sinod na MPC, po informaciite deka GPC zazela stav da ja priznae na{ata crkva pod staroto ime - Ohridska arhiepiskopija.

Mitropolitot Timotej ne saka{e da komentira, pi{uva vo eden novinarski napis, nitu pak, da iznesuva kakov bilo stav koga eventualno bi dobile sli~na ponuda. Sepak, dodade toj, koga se vo pra{awe Grcite s# se zema so rezerva, oti kako {to sega stojat rabotite odnosite so niv na crkovno nivo se re~isi nikakvi, iako im e dol`nost na dvete strani da kontaktiraat me|u sebe, nasproti odbojnosta {to otsekoga{ postoela, odnosno pretpazlivosta od edna i netolerantnosta od druga strana.

Vo crkovnite krugovi stavot za imeto na MPC, bez ogled na misleweto i odnesuvawe na drugite pravoslavni crkvi e nepromenet: "Nie si imame svoe ime". Neoficijalno, najnoviot predlog od Gr~kata pravoslavna crkva da ja priznae MPC kako Ohridska arhiepiskopija, se tolkuva kako obid ne da & se priznae staroto ime kako poavtenti~no, tuku da se izbegne formulacijata "Makedonska", {to e i pove}e od o~igledno, osobeno {to se znae deka svoevremeno vo Ohridskata arhiepiskopija, vo najgolem del slu`elo gr~ko sve{tenstvo. Se postavuva pra{aweto dali vo Makedonija postoi sve{teno lice {to }e prifati promena na imeto na Crkvata i dali nekoja od pravoslavnite crkvi vo sosedstvoto bi prifatile takvo ne{to, pa Gr~kata da se vika Atinska arhiepiskopija, Bugarskata - Trnovska, a Srpskata - Pe}ska, kako {to se predlaga Makedonskata da stane - Ohridska.

Nekoi visoki crkovni lica, duri smetaat deka se pravi golema gre{ka koga se dozvoluva terminologijata "priznavawe". Edinstveno i nepriko-snoveno pravo da priznava ili otfrla nekoja crkva, tvrdat ovie izvori, ima samo Carigradskata patrijar{ija. Site pravoslavni crkvi se pomesni crkvi, koi nastanale koga odreden narod formira posebna dr`ava soglasno so kanonite. Toa prakti~no zna~i deka i Gr~kata e na isto nivo so Makedonskata crkva. Pa, ottamu, makedonskite sve{tenici se pra{uvaat, od kade im e pravoto na Gr~kata, Srpskata, Bugarskata... crkva da priznavaat druga, vo ist rang so niv crkva.

[to se odnesuva do Carigradskata patrijar{ija koga e vo pra{awe na{ata crkva, duri ni 42 godini po vozobnovuvaweto na Ohridskata arhiepiskopija (1958 godina) i 33 godini po proglasuvaweto na nejzinata avtokefalnost (1967 godina) s# u{te se nema izjasneto, nitu pozitivno, nitu negativno. Istori~arite ovaa pretpazlivost na Carigradskata patrijar{ija ja tolkuvaat so faktot deka samata, ve}e edna{ ima napraveno gre{ka so Bugarskata crkva, po {to bila prinudena, na o~igled najavnosta da ja priznae i popravi sopstvenata gre{ka. Stanuva zbor za obnovuvaweto na starata Trnovska arhiepiskopija. Vo 1870 godina e obnovena starata Trnovska arhiepiskopija, a dve godini podocna Carigradskata patrijar{ija frli anatema vrz Bugarskata egzarhija. Vo me|uvreme, se etablira bugarskata dr`ava i 74 godini podocna, Patrijar{ijata mora{e da ja povle~e anatemata.

Osven toa, istorijata poka`ala deka priznavaweto na crkvite ne odi so isto tempo kako i priznavaweto na dr`avite i deka e toa proces, koj mo`e da trae ne samo so denovi ili godini, tuku i so vekovi. Vo konkretniov slu~aj, na Makedonskata crkva ne & se brza tolku mnogu za da si dozvoli nepromisleni potezi {to mo`at skapo da ja ~inat. MPC "de fakto" postoi i deluva, a "de jure" dokument za toa mo`e da izdade samo Carigradskata patrijar{ija, kako edinstvena vselenska crkva, koga taa }e oceni. A, dotoga{ so drugite crkvi mo`e samo da komunicira ili ne. Me|usebnoto (ne)priznavawe na crkvite se gleda na nekoj na~in i od korespondencijata, pa taka, se znae deka vo dopisot na Srpskata crkva obra}aweto e postaveno na op{to nivo i titulite na sve{tenstvoto se koristat kako op{ti termini. Na primer, samo "mitropolit", so izbegnuvawe na voobi~aenite crkovni izrazi za po~it. So Romanskata crkva, komunikacijata e na najvisoko nivo i obra}awata se spored visokata crkovna frazeologija, pa se koristat terminite "bla`enstvo", "visoko preosve{tenstvo" i sli~no. So Bugarite, duri e postignat i povisok stepen na crkoven bon-ton, koj pretstavuva svoevidno uva`uvawe, pa taka dvajcata poglavari ve}e imaat razmeneto i podaroci (panagija i brojanica). Kone~no, so Gr~kata pravoslavna crkva oficijalnite komunikacii se svedeni na nula, iako sepak se ostvaruva sekojdnevna crkovna i verska komunikacija.

Makedonskoto sve{tenstvo, vo sekoj slu~aj, kako da ne e zagri`eno za kogo bijat gr~kite kambani, za{to istorijata poka`ala deka stanuva zbor za posebna crkva na poseben narod razli~en od srpskiot, bugarskiot ili gr~kiot.