Velikoma~enikot Dimitrij Miroto~ivi, hrabriot Hristov vojnik e roden vo Solun. Poteknuva od pobo`ni roditeli. Bil sin edinec, podaren od Boga po nivnite dolgogodi{ni molitvi. Tatko mu bil solunski vojvoda i taen hristijanin. Negovite roditeli go nau~ile da veruva vo vistinskiot Bog Isus Hristos i vistinskata sveta hristijanska vera, a ne vo ve{ta~kite idoli. Potajno go krsxtile Dimitar vo nivnata skriena molitvenica, vo imeto na Otecot i Sinot i Svetiot Duh. Tatko mu umrel i hristoborniot car Maksimijan go postavil mudriot, hrabriot, mlad i ubav Dimitrij za solunski vojvoda, bez da znae deka e hristijanin i mu rekol: "^uvaj ja tatkovinata svoja... i ubij go sekogo {to go priznava imeto na Raspnatiot". No, idniot svetitel javno go propovedal Hrista i ja ~uval ve~nata tatkovina na neboto. Celiot svoj imot go predal na svojot veren prijatel Lup, ostavaj}i mu poraka da go razdeli na siroma{ni. Nabrgu potoa carot doznal deka toj e hristijanin. Dimitrij vojvoda, ne ja kriel svojata vera vo Hrista pred slepodu{niot i bogootstapen car i toa javno go izjavil. Toga{ carot go frlil vo zatvor. No, i vo zatvorot svetitelot go slavel Boga, so zborovite na prorokot car David: "Gospode, pobrzaj da me izbavi{! ... So tebe se falam sekoga{. Se raduva mojata usta koga peam za tebe, i du{ata moja koja si ja izbavil. I jazikot moj sekoga{ }e zboruva za tvojata pravda...". Vo zatvorot go potkrepuval angelot bo`ji. Po naredba na krvo`edniot idolopoklonik car Maksimijan, hristijanite bile nasilno doneseni na binata za da se borat so silniot megdanxija od germansko poteklo, careviot qubimec koj se vikal Lij i koj, otkoga }e gi pobedel, gi frlal odozgora nadolu, vrz mnogubrojnite ispraveni kopja. Carot i bezbo`niot narod se raduvale i veselele dodeka nevinite hristijani krvarele i umirale na kopjata vo najstra{ni maki. Me|u narodot bil i eden mlad hristijanin po ime Nestor, u~enik na sveti vm~.Dimitrij. Vo vistinskata vera bil upaten od sv.Dimitrij. Po~uvstvuval vo du{ata bol za stra{nata nepravda kon hristijanite i za toa, vo zatvorot, go izvestil svojot u~itel Dimitrij i revnosno "se re{i da izleze sam na megdan so xinovskiot Lij", koj dosega nikoj ne uspeal da go pobedi. No, predhodno pobaral od sv.vm~.Dimitrij da mu dade blagoslov za da go pobedi ~ovekoqubiecot Lij. Svetitelot "go blagoslovi, go prekrsti i mu prore~e: "}e go pobedi{ Lij, no }e nastrada{ poradi Hrista". (Arhimandrit Justin) Nestor, idniot sveti ma~enik, se ka~il na binata izvikuvaj}i silno: "Bo`e na Dimitrija, pomogni mi", i navistina go pobedil Lij, go frlil vrz ostrite kopja i xinovskiot Lij umrel. Toa za carot i bezbo`niot narod bilo najgolemo ~udo i najgolem poraz. Carot naredil Nestor da bide ise~en so me~, a Dimitrij vo zatvorot da bide ubien so kopja. Toj razbral deka "Nestor izlegol na megdan so blagoslov na Dimitrij". Vojnicite vlegle vo zatvorot i vo momentot koga Dimitrij se molel na Boga, go "IZBODILE SO KOPJA". Sv.vm~. Dimitrij so krv ja zaleal zemjata vo zatvorot. Koga go probodile so kopja, tamu bil i Lup, negoviot veren sluga koj{to ja zel oblekata na svetiot ma~enik, natopena vo vrelata, sveta i ~esna crvena krv i so nea le~el mnogu bolesti. I prstenot go natopil vo krvta. Carot Maksimijan doznal za toa i naredil da mu ja ise~at glavata na bla`eniot Lup. Od svetoto ma~eni~ko telo na sv.vm~.Dimitrij poteklo iscelitelno miro i zatoa e nare~en miroto~ivi. Negovoto telo hristijanite go zele tajno i go pogrebale. Podocna, prestanalo goneweto na hristijanite i nad negovite mo{ti podignale mala crkva. Golemecot od Ilirija Leontie, od blagodarnost kon sv.vm~.Dimitrij koj{to so svoite ~udotvorni mo{ti go izle~il od neizle~ivata bolest, na mestoto na starata mala crkva vo Solun, podignal golema. Koga go razru{ile maliot hram i gi kopale temelite gi na{le mo{tite na svetiot velikoma~enik potpolno zdravi i ne izgnieni; od niv te~ela blagomirisno miro i celiot grad se ispolnil so miris. Vo noviot hram posveten na negovoto ime, bile polo`eni svetite mo{ti na hrabriot velikoma~enik, ve~niot Hristov vojnik, miroto~iviot svetec, sv.vm~. vojvoda, i toa vo kov~eg iskovan od zlato i srebro i ukrasen so skapoceni kamewa. Leontij vo svojata tatkovina sakal da prenese del od mo{tite na svetitelot i da podigne nad niv crkva, no svetitelot mu se javil i go spre~il toa da go stori. Zatoa Leonitij vo Ilirija ja prenel samo pla{tenicata, natopena so krvta na svetitelot, vo zlaten kov~eg i izgradil crkva na svetiot velikoma~enik Dimitrij . Carot Justijan, blagorodniot vladetel, re{il mo{tite na golemiot bo`ji sluga da se prenesat od Solun vo Carigrad, no svetitelot ne se soglasil so toa. "Odedna{ od kov~egot izbi ogan, a od ognot se slu{na stra{en glas:"Zastanete i ne dopirajte". Bezbrojni i neobi~ni se negovite ~uda niz site vekovi, pa i vo vekot vo koj `iveeme. Toj go spasil gradot Solun od varvarskite naezdi, na ~uden na~in. Koga vo Solun zavladeal golem glad, svetitelot go spasil, "nareduvaj}i brodovite so p~enica da plovat kon Solun". Mnogu lu|e oslobodil od ropstvo, me|u koi i dvete devojki koi{to go navezale negoviot lik i "na ~uden na~in gi prenese vo Solun, na svojot praznik i gi postavil vo crkvata kaj svoite mo{ti". Slavata gospodova go osvetli niz site vekovi i vo vekot vo koj `iveeme i sme negovi svedoci.