[to mislat stranskite analiti~ari za sostojbite vo sosedna Albanija?

ALBANIJA POVTORNO SE RASPA\A!

Prezemeno od Global Intelligence Update

Nasproti dolgata is-torija na konflikti, podelenite albanski etni~ki grupi za vreme na vojnata vo Kosovo sozdadoa obedinet front. Me|utoa, sega koga vojnata zavr{i, vo dr`avata e izbrano prethodnoto rakovodstvo so {to se obnovija vnatre{nite netrpelivosti. Sosema e izvesno deka ovaa netrpelivost }e eskalira vo sudiri koi se zakanuvaat da go opfatat i Kosovo i }e go nateraat NATO da se involvira vo u{te eden stranski etni~ki konflikt.

Albanskiot premier Pandeli Majko na 25 oktomvri 1999 godina, podnese ostavka, oficijalno predavaj}i ja vlasta nazad vo racete na dolgoro~nite stari rivali, Fatos Nano i Sali Beri{a, koi{to sega direktno }e se natprevaruvaat za kontrola vrz Albanija. Ovoj nastan, najnov vo sinxirot na albanskiot politi~ki razvoj, }e ima posledici po celiot region. Dodeka NATO o~ekuva{e Albanija da dejstvuva kako obedineta zemja, kako {to go napravi toa za vreme na kosovskiot konflikt, sega se pojavuva novo i potencijalno nesoglasuvawe od nasilni~ki karakter {to se razviva pome|u albanskite etni~ki podgrupi koe lesno bi mo`elo da se pro{iri i na Kosovo.

Nasproti naporite na Me|unarodnata zaednica da gi odr`i na vlast umerenite lideri, Albanija se vrati kon ekstremisti~koto rakovodstvo od vremeto pred vojnata vo Kosovo, poznato po svoite me|usebni omrazi i netrpelivost. Ovoj mesec, opozicionata Demokratska partija go izbra porane{niot pretsedatel Sali Beri{a na najvisokata funkcija. Nabrgu potoa, Demokratskata partija zapo~na so aktivnite pritisoci naso~eni kon simnuvawe od vlast na Socijaliti~kata partija i so cel da se sozdade koaliciona vlada i plan za predvremeni izbori. Premierot Majko podnese ostavka, no ne be{e ponudena koalicija. Sega, blagodarej}i na poni`uvaweto na Beri{a, porane{niot premier Nano, kako aktuelen partiski lider, }e imenuva nov premier, koj treba da dobie soglasnost od pretsedatelot Mejdani.

Vra}aweto na Nano i na Beri{a na vlast ja zgolemuva opasnosta od politi~ka nestabilnost, kako vo Albanija, taka i vo regionot. Omrazata pome|u nivnite poddr`uva~i odi mnogu podlaboko od nivnite li~ni kavgi: Nano i Beri{a se re~isi pretstavnici na podelenite albanski etni~ki grupi - severnite Gegi i ju`nite Toski. Albanija niz istorijata strada{e od razdorot pome|u planinskiot Sever i daleku pove}e naseleniot Jug. Toskite generalno go poddr`uvaat Nano i porane{nite komunisti. Poddr`uva~i na Beri{a najmnogu se ruralnite Gegi.

Za vreme na kosovskata vojna, albanskite lideri uspeaja da se zdru`at zaedno vo poddr{ka na nivnite sosedi, kosovskite Albanci, iako nivnite motivi ne bea celosno sebi~ni. Nano i Beri{a li~no mnogu dobija od kosovskiot konflikt. Dvajcata lideri dobija na popularnosta iskoristuvaj}i go konfliktot. Beri{a koj vo toa vreme be{e na vlast uspea da go svrti vnimanieto na doma{nata javnost od negovata propadnata ekonomska politika, kako i da go svrti vnimanieto na Me|unarodnata zaednica kon srpskata represija vrz etni~kite albanci na Kosovo.

Albanskite politi~ki frakcii uspeaja da sorabotuvaat od nekolku pri~ini. Prvo, tie site bea soglasni deka so etni~kite Albanci koi so~inuvaat 92 % od naselenieto, Kosovo treba da bide spaseno od srpskata represija. Vtoro, konfliktot ja pretstavi Albanija kako dr`ava na koja & e potrebna me|unarodna finansiska pomo{ zaradi navala na begalcite od Kosovo. Treto, Kosovo, oslobodeno od srpskata kontrola, deluva kako "bafer zona", razdeluvaj}i gi Albancite od nivnite srpski neprijateli. Ovie pri~ini predizvikaa razvoj na privremena sorabotka me|u Gegite i Toskite. Ve{ta~ki obedinetata Albanija, kako rezultat na kosovskiot konflikt otkako vojnata e zavr{ena, sega ve}e ne postoi.

Bez vojnata, Toskite i Gegite nemaat pri~ini za sorabotka i povtorno se vratija kon starata omraza. Me|utoa sega, koga Kosovo e oslobodeno od srpskata vlast, balansot na mo}ta pome|u dvete grupi e vo opasnost. Kosovskite Albanci se Gegi. Ako Beri{a uspee niv da gi kultivira, toj }e dobie iljadnici novi sledbenici, vklu~uvaj}i gi i porane{ni ~lenovi na Osloboditelnata vojska na Kosovo - OVK. Na takov na~in, toj }e bide vo pozicija da zapo~ne kampawa protiv Toskite, iniciraj}i etni~ka vojna vo grupite.

Po primerot na Kosovo, verojatno e deka NATO }e se zame{a vo slu~aj na etni~ki konflikt. Ako NATO go poddr`i Beri{a, toa }e zna~i poddr{ka i na etni~koto albansko naselenie koe NATO go poddr`uva{e vo Kosovo, zaedno so albanskite Gegi. Ova }e go stavi NATO vo situacija da gi poddr`i porane{nite ~lenovi na OVK na koi ve}e im dozvoli da raspolagaat so pregolema mo}. Od druga strana, ako NATO zastane na stranata na Nano, toa }e zna~i poddr{ka na komunistite kako i konfrontacija so etni~koto albansko naselenie {to toj go poddr`uva{e na Kosovo. Nitu eden od dvata izbora ne e po`elen.

Za vreme na kosovskiot koflikt, Albancite se pretstavija kako nesebi~ni pomaga~i, prifa}aj}i gi begalcite i poddr`uvaj}i gi svoite etni~ki albanski sosedi.

Me|unarodnata zaednica misle{e deka toa e kone~en dokaz za pojava na stabilna, ve}e zazdravena Albanija. Me|utoa kartite se ispome{aa i Albanija e stavena vo situacija da gi involvira sosedite vo svojata vnatre{na bitka. NATO povtorno mo`e da bide prisilen da go izbira pomaloto od dvete zla, vo eden svoeviden etni~ki sudir.