Istorijata ne e samo minato

SVETITE BRA]A KIRIL I METODIJ BILE ANTI^KI MAKEDONCI!

Pi{uva: Aleksandar DONSKI

  • Nedostasuva ubedliv odgovor na klu~noto pra{awe: od kogo Konstantin (Sveti Kiril) uspeal da go nau~i "tu|iot slovenski jazik" do taa stepen za da mo`e da im sozdade azbuka na "Slovenite"?
  • Konstantin u{te kako dete zaminal od Solun, pa toga{, koga uspeal da go nau~i "slovenskiot jazik"?

 

Prodol`uvame so izvadoci od mojata neobjavena kniga pod raboten naslov "Anti~ko-makedonskoto nasledstvo vo dene{nata makedonska nacija". Vo minatiot broj navedovme podatoci, spored koi, jasno vidovme deka vo 9 vek (Kirilo-metodievoto vreme) vo Solun, ne samo {to nemalo naseleno nikakvi "prekudunavski Sloveni", tuku i deka pome|u niv i solun~anite postoelo golemo neprijatelstvo.

Za etni~kiot sostav na Solun povtorno }e potsetime na svedo{tvoto od Jovan Kameniat, dadeno na samiot po~etok od 10 vek (904 godina), vo koe toj tvrdi deka Solun e (citat): "najgolemiot grad na Makedoncite" (sekako mislej}i na potomcite na anti~kite Makedonci, koi i go osnovale ovoj grad i koi nikoga{ masovno ne se iselile ottamu).

Vo prilog na seto ova e i podatokot za potekloto na Svetite bra}a, kade vo "@itieto za Metodija" se veli:

"Od tatkova i maj~ina strana toj (Metodija) ne be{e od prost rod, tuku od mnogu dobar i ~esen poznat prvo na Boga i na carot i na celata Solunska oblast kako {to se gleda{e od negoviot telesen obraz. Poradi toa i retorite go sakaa od detstvoto, u{te i zboruvaa so po~it kon nego, do koga pak carot, {tom nau~i za negovata bistrina, mu dade da upravuva slovensko kne`etvo bi rekol kako da predviduva{e deka }e go isprati za u~itel na Slovenite i prv arhiepiskop, ta da svikne so site slovenski obi~ai i postepeno da gi zasaka".

Vo "@itieto za Konstantina" u{te podecidno e opredeleno potekloto na Svetite solunski bra}a. Ovde ~itame:

"... Vo gradot Solun ima{e eden ma` od blagoroden rod i bogat, po ime Lav, koj{to zazema{e ~in na drungarij potstrateg... @iveej}i so svojata `ena izrodija sedum deca. Sedmoto, najmaloto dete be{e Konstantin, na{ u~itel i nastavnik".

Od ovie izvadoci od Panonskite legendi sosema jasno se gleda deka Konstantin i Metodija ne bile nikakvi "prekudunavski Sloveni", {tom Metodija trebalo da bide ispraten me|u niv, t.e. me|u Slovenite, koi "do{le od preku Dunav" i koi ve}e bile naseleni vo delovi od Makedonija. Isto taka, gledame deka tie bile od staro ugledno solunsko hristijansko semejstvo, ~ij tatko imal visok voen ~in vo Vizantija. Vpro~em, Konstantin kako dete se dru`el isklu~ivo so decata na bogatite solun~ani, {to isto taka zboruva za negovoto gradsko solunsko poteklo.

Za rodniot grad na Svetite bra}a Solun, pak, navedovme podatoci deka u{te od svoeto formirawe, pa niz vekovite otsekoga{ bil naselen so dominantnite anti~ki Makedonci (bez razlika kakva kultura i veroispoved prifa}ale niz vekovite).

Zna~i, da zaklu~ime deka vo 9 vek vo Solun nema "prekudunavski Sloveni",tuku ima anti~ki Makedonci (hristijani) kako najdominantni `iteli na ovoj grad. Takvi bile i svetite bra}a Konstantin (Kiril) i Metodija.

 

KAKO E SOZDADENA GLAGOLICATA?

Poradi seto ova se postavuva pra{aweto:kako e mo`no Konstantin da im sozdade azbuka na "prekudunavskite Sloveni", koga se znae deka toj ne bil nikakov "prekudunavski Sloven"? Na{ata oficijalna istoriografija tvrdi deka toj go "poznaval slovenskiot jazik" (!?), no od negovoto @itie gledame deka toj (osven edna{) re~isi i nemal nikakvi kontakti so "prekudunavskite Sloveni" pred da im ja sozdade azbukata. Konstantin, kako potomok na staro solunsko semejstvo od anti~komakedonsko etni~ko poteklo, so kakvi predznaewa uspeal da sostavi azbuka na "tu|iot slovenski jazik"? Ili, ako toj i navistina (kako solun~anec i potomok na anti~kite Makedonci) bil tolku razli~en od Slovenite, koga uspeal da go nau~i nivniot jazik do tolkav stepen, ta da im sozdava pismenost? Za Metodija se znae deka deset godini bil upravnik na slovensko kne`estvo, no so Konstantin ne e takov slu~ajot, a tokmu Konstantin ja sozdal slovenskata azbuka! Ako se pro~ita vnimatelno "@itieto na Konstantina" od Panonskite legendi, }e se vidi deka Konstantin, kako dete, celo vreme si `iveel vo Solun, dru`ej}i se so decata na bogata{ite, t.e. so decata na potomcite na anti~kite Makedonci, kako najdominantni `iteli na ovoj grad, koi, kako starosedelci, edinstveno imale mo`nost toga{ da bidat ugledni i bogati.

Potoa, u{te kako mlad Konstantin zaminuva da se {koluva (na gr~ki) vo Carigrad. Se znae deka negoviot tatko po~inal koga Konstantin imal 14 godini, no vo Panonskite legendi ne pi{uva dali Konstantin zaminal vo Carigrad, pred ili po smrtta na svojot tatko. Dokolku toj zaminal vo Carigrad po smrtta na tatka si (kako {to tvrdi Haralampie Polenakovi}), toga{ Konstantin bi zaminal vo Carigrad koga bil nekade pome|u 14 i 16-godina{na vozrast (a mo`e i pred toa).

Po {koluvaweto, kratko vreme, ostanuva da raboti kako bibliotekar kaj patrijarhot vo "Sveta Sofija". Potoa odi vo manastir na Bosfor, a po {est meseci se vra}a vo Carigrad, kade {to predava filozofija. Nekade vo 855 nakratko e ispraten me|u Slovenite, a podocna bil i vo podolgi misii me|u Saracenite i Hazarite. Spored toa, i navistina se postavuva pra{aweto: Koga uspeal Konstantin da go nau~i jazikot na "prekudunavskite Sloveni", koga od negovoto `itie jasno gledame deka pred da ja sozdade "slovenskata azbuka" (osven kratkiot prestoj okolu Bregalnica) prakti~no nemal nikakvi pobliski kontakti so niv?

Za "poznavaweto na slovenskiot" jazik od strana na Konstantin, vo na{ata oficijalna istoriografija postojat tri tolkuvawa, no site imaat seriozni nedostatoci.

 

SLOVENSKITE BUNTOVI VO IX VEK

Prvoto e deka Konstantin navodno u{te kako dete go nau~il jazikot na Slovenite, koi `iveele vo negovo sosedstvo, t.e. kraj yidinite na Solun. No, ovaa pretpostavka otpa|a poradi faktot {to koga toj bil dete, nadvor od yidinite na negoviot Solun, besneelo tokmu slovensko vostanie protiv negovite sogra|ani! Poznato e deka Konstantin e roden vo 827 godina, a nie spomnavme deka vo 836-837 godina (t.e. koga toj imal 9 i 10 godini) Slovenite okolu Solun podignale golemo antivizantisko vostanie tokmu protiv negoviot grad. Vostanieto bilo tolku `estoko, {to, spored Ignatie \akon (citat): "te~ela krv kako potok". Duri Ignatie \akon vo "@itieto za Sveti Grigorija", zapi{al deka tokmu vo toa vreme (neposredno pred vostanieto) Sveti Grigorija posakal da izleze od Solun, no koga videl {to se slu~uva nadvor, t.e. koga gi videl podgotovkite za vostanieto, vedna{ se vratil vo gradot. Po samo nekolku denovi od negovoto vra}awe vo Solun, izbuvnalo ova golemo slovensko vostanie.

Ponatamu, spomnavme i deka nekade pome|u 839 i 842 na Peloponez bilo krenato novo slovensko vostanie, na koe se veruva deka poddr{ka mu dale i Makedonskite Sloveni od okolinata na Solun. Seto ova zna~i deka, koga Konstantin bil na vozrast od devet do ~etirinaeset godini (a toa se tokmu godinite na negovoto detstvo!), "prekudunavskite Sloveni" vojuvale protiv negoviot grad! Duri i koga imalo kratok mir pome|u voenite dejstva, odvaj dali nekoj smeel da izleze von yidinite na Solun, a dokaz za ova e neuspe{niot obid na Sveti Grigorija, koj duri obezbedil i carska patna isprava za patuvawe za da izleze od Solun (koja toga{ bila davana tokmu poradi nesigurnite i nestabilni uslovi za `ivot vo tie kraevi), pa sepak ne upeal i moral da se vrati nazad.

Spored seto ova izleguva deka na Konstantin, koga bil dete, najgolema zabava vo tie voeni i nesigurni vremiwa mu bila sekojdnevno da si igra so vostanicite Sloveni von yidinite na Solun, ta od neprijatelite na svojot grad, da go nau~i nivniot jazik(!?) Sekako deka ova e nelogi~no i da se pomisli.

Podocna (otprilika vo pedesettite i {eesettite godini na 9 vek), koga `iveele vo krevok i nesiguren mir so solun~anite, "prekudunavskite Sloveni" po~nale da trguvaat so Solun, poradi {to nekoi soluwani mo`ebi i navistina nau~ile po ne{to od slovenskiot jazik, no ova ne mo`e da se ka`e za Konstantina, koj ne samo {to ne bil nikakov trgovec, tuku toj toga{ voop{to i ne `iveel vo Solun.

Vtoroto objasnuvawe za "poznavaweto na slovenskiot jazik" od strana na Konstantin, vo na{ata oficijalna istoriografija e deka, navodno, negovata majka Marija bila "prekudunavska Slovenka", pa taa go nau~ila Konstantina na slovenskiot jazik. Za besmislenosta na ova tvrdewe }e potsetime na slednive fakti. Najnapred, tvrdeweto deka majkata na Svetite bra}a bila "prekudunavska Slovenka" e vo direktna sprotivnost so samata sodr`ina na Panonskite legendi, konkretno so sodr`inata na @itieto na Metodija! Da se potsetime na delot od sodr`inata na ova @itie, kade sosema jasno e opi{ano potekloto na roditelite na Svetite bra}a (citat): "Od tatkova i maj~ina strana toj (Metodija, z. m.) ne be{e od prost rod, tuku od mnogu dobar i ~esen - poznat prvo na Boga i na carot i na celata Solunska oblast - kako {to se gleda{e od negoviot telesen obraz". Navistina ne mi e jasno kako mo`ea privrzanicite na teorijata za zatkarpatskoto poteklo na Slovenite da go ignoriraat ovoj izvonredno zna~aen podatok? Ne samo {to ovde e poso~eno staroto gradsko solunsko poteklo na tatkoto Lav, tuku i jasno se gleda deka isto takvo bilo potekloto i na nivnata majka!

Kone~no, ovde e i nejzinoto ime (Marija), koe toga{ bilo najrasprostraneto tokmu me|u hristijanite (poradi istoto ime na Sveta Bogorodica), a za "prekudunavskite Sloveni" od vremeto koga pribli`no se rodila majkata na Svetite bra}a (najverojatno samiot kraj na 8 vek) se znae deka vo najgolem broj (osven mo`ebi retki isklu~oci) ne bile hristijanizirani.

No, da vidime od kade poteknuva podatokot za navodnoto "prekudunavsko slovensko etni~ko poteklo" na majkata na Svetite bra}a. Dali mo`ebi postoi nekoj dokument za vakvoto poteklo, koj mo`ebi e poubedliv od jasno artikuliraniot podatok od @itieto na Metodija? Odgovorot na ova pra{awe e negativen! Malkumina znaat deka za navodnoto "prekudunavsko slovensko" poteklo na majkata na Svetite bra}a ne postoi nitu eden edinstven dokument ili kakov bilo drug dokaz {to go potvrduva istoto. S# {to postoi e samo edno predanie, spored koe, taa navodno poteknuvala od seloto Kire~koj. No, i ova, istoriski nepotvrdeno, predanie im poslu`i na privrzanicite na teorijata za zatkarpatskoto poteklo na Slovenite da ja eksploatiraat ovaa nedoka`ana informacija vo potkrepa na svojata teorija, iako istata vo celost se kosi so podatocite od Panonskite legendi. Zna~i, nema re~isi nikakvo somnenie deka i majkata na Svetite bra}a si bila soluwanka, potomka na anti~kite Makedonci, od staro bogato solunsko semejstvo (kako {to pi{uva vo @itieto na Metodija). Vpro~em, taa bila ma`ena za bogat i ugleden soluwanin i pred s# - hristijanin! Zarem ugledniot vizantiski potstrateg Lav bi se o`enil za "prekuduvnavska Slovenka" i nepismena selanka od nekoe zaostanato slovensko selo nadvor od svojot grad? I toa, so pripadni~ka na narod, koj so decenii im pravel problemi tokmu na soluwanite? Da ne zaboravime deka toga{ (a taka donekade e i denes) brakovite se sklopuvale pome|u lu|e od ist stale`. Osven toa, soluwanite vo toa vreme se odlikuvale so visoka kultura vo site poliwa od `ivotot, dodeka za "prekudunavskite Sloveni" nema kojznae kolku pofalni opisi vo odnos na nivnata kultura vo hronikite od toa vreme. Taka, na primer, Teofilakt Ohridski duri i vo 11 vek, tvrdi deka Slovenite bile "prosti lu|e", koi "mirisale na ko`i". Ta, zarem ugledniot i bogat soluwanin Lav bi se o`enil za takva li~nost?

(Prodol`uva)