Ve}e spomnavme deka teorijata za balkanskoto poteklo na Slovenite denes najmnogu egzistira tokmu vo centarot na slovenstvoto - vo Rusija! Nejzin predvodnik e istaknatiot ruski slavist G. S. Grinevi~. Grinevi~ tvrdi deka predci na Slovenite se golemite balkanski narodi - Pelazgite. Grinevi~ isto taka konstatira deka praslovenskiot jazik, t.e. jazikot na Pelazgite e mnogu sli~en so t.n. staroslovenski jazik.

No, kakov bil toj jazik na Pelazgite? Herodot (koj bil nivni sovremenik) tvrdi deka nivniot jazik voop{to ne bil gr~ki. Vo vrska so ova Herodot pi{uva:"Kakov bil porane{niot jazik na Pelazgite ne mo`am da ka`am so sigurnost. No, ako go pretpostavime preku jazikot na dene{nive Pelazgi - na primer, na onie koi `iveat vo Krestonija (makedonska oblast, z.m.) nad Tirencite, koi, pak porano prestojuvaa vo oblasta nare~ena Tesalija i im bea sosedi na Dorcite ili na onie (Pelazgi) koi gi osnovaa Placija i Skilica nad Helespont i koi privremeno `iveeja zaedno so Atiwanite, ili pak, na onie koi `iveeja i vo drugite gradovi, a vsu{nost se Pelazgi - zna~i ako napravime sporedba so sekoj od niv, }e morame da potvrdime deka Pelazgite zboruvale na barbarski jazik.Od svoja strana, mislam deka Pelazgite bea barbarski narod."

Za Pelazgite (anti~kite Makedonci) od makedonskata oblast Krestonija Herodot e u{te podeciden: "So sigurnost se znae deka narodot vo Krestonija zboruva na jazik koj e razli~en od sosednite jazici."

Zna~i, spored Herodot Pelazgite se edni od predcite na anti~kite Makedonci, a spored Grinevi~ i Slovenite poteknuvaat od Pelazgite (vrz osnova na brojnite slovenski zborovi najdeni na Balkanot u{te od vremeto na antikata).

Vo vrska so potekloto na Slovenite, postoi i edna druga interesna i solidno argumentirana teorija (iako istata s# u{te treba da se potkrepuva so dokazi i iako istata e vo sprotivnost so nekoi elementi {to prethodno gi iznesovme). Toa e prethodno navestenata "vtora" teorija za potekloto na Slovenite. Spored ovaa teorija, Slovenite otsekoga{ `iveele na site evropski prostori kade {to i denes `iveat (Makedonija, Srbija, ^e{ka, Polska, Bugarija, Rusija, Ukraina itn.), pa spored toa, ovaa teorija o~igledno sodr`i elementi od prethodnoiznesenata teorija za balkanskoto poteklo na Slovenite. No, pred da napravime osvrt kon argumentite i zastapnicite na ovaa teorija, najprvin sakam da uka`am da edna, bi rekol, nepravda vo vrska so teoriite za potekloto na Slovenite. Imeno, izvesen broj publicisti kaj nas, reagiraj}i na neumerenoto preforsirawe na teorijata za zatkarpatskoto poteklo na Slovenite vo makedonskata istoriografija, ja obvinija ruskata istoriska nauka za vakviot stav na ovie na{i istori~ari (!?). Navodno, ruskite nau~nici, za vreme na ednoumieto ni ja "nalo`ile" teorijata za zatkarpatskoto poteklo na Slovenite, koja na{ite istori~ari, nebare po partiska direktiva, ja prifatile i do denes dobar del od niv, po avtomatizam, ja forsiraat. No, ova voop{to ne e to~no. Veruvam deka }e bide golemo iznenaduvawe za neupatenite ako ka`am deka tokmu ruskite nau~nici se najgolemite privrzanici na teorijata za balkanskoto poteklo na (ju`nite) Sloveni! Ve}e go spomnavme Grinevi~, koj tvrdi deka site Sloveni poteknuvaat od Balkanot, a sega }e ja spomneme i teorijata spored koja Slovenite otsekoga{ si `iveele tamu kade {to vo najgolem del `iveat i denes ({to zna~i i na Balkanot). I na ovaa teorija najbrojni privrzanici se tokmu ruskite nau~nici. Ovaa teorija so decenii bila tretirana kako oficijalen stav na celokupnata porane{na sovetska nauka za potekloto na Slovenite! Namerno napi{av sovetska (a ne ruska) nauka, zatoa {to terminot sovetska e mnogu po{irok termin i toj prakti~no zna~i deka teorijata za balkanskoto poteklo na ju`nite Sloveni bila smetana kako oficijalen stav ne samo na ruskata, tuku i na ukrainskata, beloruskata i na pretstavnicite na site ostanati nacionalni nauki vo biv{iot SSSR! No, da pomineme na prezentirawe dokazi.

Ruskiot profesor Valentin Ditjakin vo svojot trud "Sovetskata nauka za potekloto na Slovenite" (Zbornik "Slovensko bratstvo", Belgrad, 1947 god.; str. 696-710), pravi analiza na dotoga{nata ruska i stranska nauka za potekloto na Slovenite. Toj tvrdi deka site soznanija, od razni nau~ni disciplini, potvrduvaat deka Slovenite se star evropski narod i deka tie otsekoga{ `iveele na prostorite vo Evropa,kade {to otprilika `iveat i denes. Vo vrska so ova toj pi{uva:

"Arheolo{kite istra`uvawa izvedeni vo poslednive pedeset godini na teritorijata na SSSR i vo zemjite na ju`nite i zapadnite Sloveni, nepobitno doka`aa deka ne samo {to celata teritorija {to denes ja naseluvaat slovenskite narodi otsekoga{ bila nivna iskonska tatkovina, tuku deka nivna bila i onaa teritorija {to vo minatoto im ja odzele nivnite neprijateli." (Podvlekuvaweto e moe, z.m.).

Pi{uvaj}i za predcite na Slovenite, profesorot Ditjakin isto taka gi spomenuva Venetite, za koi tvrdi deka porano `iveele na Balkanot i deka nivnoto `iveewe na Balkanot go spomnal u{te Herodot vo 5 vek, p.n.e. Profesor Ditjakin tvrdi deka Venetite kako `iteli na Balkanot gi spomnal i Sofokle! Vo vrska so ova toj pi{uva:

"Vo istoto vreme, ili ne{to porano, stanuvaat poznati imiwata i na drugite predci na slovenskite narodi. Toe se Venedi, Veneti, koi gi znaat Herodot i Sofokle (5 vek, p.n.e.)."

Vo vrska so ovie tvrdewa, da ka`eme deka Herodot vo svoite dela, ne go spomenuva tokmu terminot Veneti, no go spomenuva terminot Eneti (Eneti), koj frapantno li~i na terminot Veneti. Herodot i navistina veli deka Enetite `iveele na Balkanot!

No, da se vratime na prof. Ditjakin. Toj tvrdi deka ne postoelo nikakvo doa|awe od strana na ju`nite Sloveni od zad Karpatite na Balkanot, tuku deka tie otsekoga{ ovde si `iveele. Vo vrska so ova toj pi{uva:

"Jasni se osnovnite pati{ta za nastanokot na Ju`nite Sloveni. I ovde kombiniranoto prou~uvawe na podatocite od arheologijata, paleolingvistikata, foklorot, paleoetnologijata i svedo{tvata na anti~kite i srednovekovnite avtori, ni davaat mo`nost da gi odbele`ime tie pati{ta dosta argumentirano. Otfrluvaj}i ja postoe~kata pretstava na bur`oaskata nauka deka ju`nite Sloveni do{le na Balkanot od sever, zad Karpatite, od zaedni~kata slovenska "pratatkovina" i deka bo`em do{le na Balkanot so ve}e utvrdeno plemensko ureduvawe i karakteristi~ni crti na svojot jazik, nie vo ovoj slu~aj se obrnuvame kon prou~uvaweto na etni~kata istorija na Balkanskiot Poluostrov."

Ponatamu, prof. Ditjakin tvrdi deka periodot na rimskata okupacija na balkanskite zemji, dovela do potpolna stabilizacija na mesnite protoslovenski narodnosti, po {to bile formirani ju`nite Sloveni kako narodi. Ovde ~itame: "Epohata na rimskite osvojuvawa bila toj datum koga, kako to~ka za orientacija, mo`eme da ja smetame pojavata na ju`nite Sloveni kako narodi, pove}e ili pomalku formirani vo toa vreme ovde na Balkanot, a ne nekade na drugo mesto."

Ovoj ruski profesor tvrdi deka nemalo nikakvi upadi na Slovenite od preku Karpatite i nivna vojna so Vizantija, tuku deka toa bil samo bunt na domorodnoto balkansko naselenie, koe toga{ stignalo na povisok stepen od svojot op{testven razvitok. Vo vrska so ova Ditjakin pi{uva:

"Duri vo vakvata niza na misli stanuva jasna vistinskata su{tina na famoznite "upadi" na Slovenite na Balkanskiot Poluostrov vo 6 i 7 vek. Vojnite na Slovenite so Vizantija od toa vreme ne bile znak za nikakov upad odnadvor ili doseluvawe na Slovenite od nekade, tuku toa bila aktivizacija na domorodnite balkanski `iteli, aktivizacija koja go sledela preminot na formirawe na slovenskite narodi na sledniot stepen od socijalniot razvitok, na stepen na voena demokratija. Vo ovie vojni kone~no zavr{uva procesot na konsolidacija na ju`noslovenskite narodi."

No, koj bil profesorot Ditjakin? Dali mo`ebi toj bil samo osamen i ekscentri~en primer od ruskata nauka, koj tvrdel deka balkanskite Sloveni bile starosedelci na Balkanot? Vedna{ }e odgovorime so - ne! Ne samo {to prof. Ditjakin ne bil nikakov (uslovno ka`ano) ekscentrik, koj im "oponiral na ostanatite ruski nau~nici", tuku toj bil oficijalen sovetski istori~ar! Najgolem dokaz za ova e {to negoviot gorespomnat trud e objaven tokmu vo visokougledniot i renomiran internacionalen Zbornik "Slovensko bratstvo", vo koj, toga{ im bilo dozvoleno da objavuvaat samo na najgolemite umovi od slovenskite zemji. Zna~i celata sovetska (ruska,beloruska,ukrainska itn.) oficijalna istoriografija svoevremeno tvrdela deka balkanskite Sloveni se domorodni `iteli na Balkanot!

No, ruskata nauka i pred postoeweto na SSSR tvrdela deka balkanskite Sloveni se starosedelci na Balkanot.

Taka, na primer, nau~nicite V. V. Hvojko i T. N. Pasek, prou~uvaj}i ja drevnata t.n. "Kultura na Trite poliwa", utvrdile deka istata bila rasprostraneta otprilika 3000 god. p.n.e., na teritoriite od Dunav i Dnestar, pa s# do ju`nite delovi na Balkanot. Otkriva~ot na ovaa Kultura, arheologot V. V. Hvojko, u{te vo 1913 godina (zna~i vo vremeto pred SSSR!) do{ol do zaklu~ok deka nositeli na ovaa kultura bile - Praslovenite! Ponatamu, i pro~ueniot ruski akademik Der`avin, vr{ej}i temelni antropolo{ki i paleontolo{ki istra`uvawa, do{ol do zaklu~ok deka postoi organska sukcesivnost i kontinuitet na antropolo{kiot tip na `itelite na Balkanskiot Poluostrov, po~nuvaj}i od neolitot, pa s# do dene{nite Sloveni. Od seto ova gledame deka voop{to ne e to~no deka Rusite ni ja nametnale tezata za zadkarpatskoto poteklo na Slovenite!!! Pa, koj li toga{ im "napravi magija" na brojnite makedonski istori~ari i denes uporno i tvrdoglavo da se dr`at samo za teorijata za navodnoto zadkarpatsko poteklo na Slovenite, bez re~isi ni da spomnat deka vo site ostanati nauki (a pred s# tokmu vo ruskata!), postojat seriozni tvrdewa za balkanskoto poteklo na Slovenite i bez nitu da spomnat deka Slovenite porano se vikale Veneti? Javno gi povikuvam kone~no da prilo`at dokazi za svojata "zadkarpatsko-mo~uri{na teorija", no bez pritoa da se citiraat eden so drug.

Na krajot da ka`eme deka ovaa teorija ima i odredeni slabosti, no fakt e deka postojat silni indicii vo nejzina polza. Iako e o~igledno deka ovaa teorija otstapuva od prethodnoiznesenata teorija, spored koja, Slovenite ne bile starosedelci na zemjite vo koi denes `iveat, fakt e deka i ovaa teorija si ima indicii i argumenti vo svoja polza. Celta mi be{e samo da go svrtam vnimanieto na na{ite oficijalni istori~ari, barem da gi spomnat ovie dve teorii za potekloto na Slovenite, namesto i natamu uporno i tvrdoglavo da ja forsiraat isklu~ivo "zadkarpatskata mo~uri{na teorija" za potekloto na Slovenite. Vidovme deka ima u{te najmalku dve teorii za potekloto na Slovenite (balkansko-pelazgiskata i teorijata deka Slovenite se starosedelci vo site zemji kade i denes `iveat). Vidovme deka ovie dve teorii (isto kako i "zadkarpatsko-mo~uri{nata teorija"), imaat svoi slabosti, no i argumenti vo sopstven prilog. Spored toa, tie po ni{to ne zaostanuvaat od "zadkarpatskata teorija" i istite zaslu`uvaat ramnopravno da bidat spomnuvani so nea.