Tropar na praznikot

OTSEKUVAWE NA GLAVATA NA SV. PROROK, PRETE^A I KRSTITEL JOVAN

Pi{uva: axika @ivanka Filipovska

Na{ata Sveta Crkva denot 11 septemvri ili 29 avgust po star kalendar go posvetila na eden od najslavnite i najsilnite proroci, sveti prorok, Prete~a i Krstitel Jovan. Toj den ne e samo se}avawe na nastanot koj toga{ se slu~il, tuku i otkrivawe na istorijata na eden narod, potvrduvawe na vistinite vo Evangelieto i na hristijanskata istorija, na tajnite na verata i golemata potreba mladite generacii da gi vospituvame taka {to pravilno }e go tolkuvaat `ivotot, pravata i vistinskata vera, mirot i smisolot za sozdavawe i postoewe na ~ove{tvoto. I denes, i po dve iljadi godini preku Svetoto Pismo se slu{a glasot na sv. Jovan Krstitel od Judejskata pustina: "Glasot na onoj koj vika od pustinata: Prigotvete go patot na Gospoda, izramnete gi patekite negovi" (sv. ev. po Marko). N# povikuva i denes da go slu{ame glasot na Svetata Crkva i da bideme edinstveni vo qubovta kon nea i vo na{iot neizvesen `ivot, da se rakovodime so svetite evangelski poraki {to Samiot Bog ni gi ostavi. Treba da bideme edinstveni i vo qubovta kon tatkovinata. Sveti Jovan Krstitel, kako posleden od starozavetnite proroci, ni go poka`al patot na spasenieto, patot na pokajanieto, patot kon Boga, kon ve~niot `ivot i patot kon du{evniot mir i mir vo svetot. Gospod Isus Hristos mu zboruval na narodot za sv. Jovan Krstitel: "Za{to toj e za kogo e napi{ano: Ete, jas go pra}am Mojot angel pred liceto tvoe; toj }e go prigotvi patot Tvoj pred Tebe" (sv. ev. po Matea). Sveti Jovan Krstitel na svetot mu go objavil doa|aweto na Gospod Isus Hristos. Objavil deka ve}e se javil dolgoo~ekuvaniot Mesija i deka propovedal: "Po mene ide Posilniot od mene. Jas ve krstiv so voda, a toj }e ve krsti so Duh Sveti. (sv. ev. po Marka). Sv. Jovan Krstitel go krstil Gospod Isus Hristos vo rekata Jordan: "A vo onie dni dojde Isus od Nazared Galilejski i se krsti od Jovana vo Jordan." (sv. ev. po Marko). Go propovedal pokajnoto kr{tevawe za prostuvawe na grevovite na lu|eto i od cela Judeja doa|ale kaj sv. Jovan Krstitel i toj gi kr{teval vo rekata Jordan. Sv. Arhangel Gavril, u{te koga go objavil ra|aweto na sv. Jovan Krstitel na negoviot tatko, pravedniot sv. Zaharie, mu rekol deka: "....toj }e bide golem pred Gospod...}e se ispolni so Duh Sveti u{te vo utrobata na majka si". (sv. ev. po Luka). I negoviot tatko sv. Zaharie prorekol deka sv. Jovan Krstitel }e bide: "Prorok na Sevi{niot i deka }e gi prigotvi Gospodovite pati{ta". I navistina stanal golem pastir na stadoto Bo`jo, so iskrena qubov vo Hrista Boga i kon svetot, vistinskiot svedok za Gospoda, sv. Jovan Krstitel, go objavil pred svetot Gospoda i gi ispolnil evangeliskite zborovi. Pastirona~alnikot Gospod Isus Hristos, koj veli: "Jas Sum dobriot Pastir. Dobriot pastir si ja polaga du{ata svoja za ovcite". Sv Jovan Krstitel bil zatvoren i ubien. Glavata mu bila otse~ena po naredba na carot Irod, na istok od Mrtvoto More, vo mestoto Maherue: "Za{to sam Irod prati da go fatat Jovana, go vrza i go frli vo zatvor, poradi Irodijada, `enata na brata mu Filipa, oti se o`eni so nea. Bidej}i Jovan mu vele{e na Iroda: "Ne ti e dozvoleno da ja vodi{ `enata na svojot brat!". (sv. ev. po Marko). Na rodeniot den na Iroda, negovata }erka igrala i mu ugodila na carot i na gostite, a toj so kletva i vetil deka deka }e & dade {to }e pobara. Taa, nau~ena od majka si, rekla: "Sakam, u{te sega da mi ja dade{ glavata na sv. Jovan Krstitel". Carot go ispratil xelatot vo zatvorot koj mu ja otsekol glavata i ja donel na tabla "pa & ja predade na devojkata, a devojkata ja dade na majka si" (sv. ev. po Marko). U~enicite na sv. Jovan Krstitel go zele negovoto telo i go pogrebale. Vedna{ go izvestile Isus Hristos za ma~eni~kata smrt na Golemiot Bo`ji Ugodnik i slaven ma~enik, na prorokot so golema hrabrost i jaka vera koj ne se pla{e{e na carot Irod da mu ja ka`e vistinata v lice za negoviot kraen nemoral. Spored izvestuvaweto na nekoi lu|e, koga Jovanovata ise~ena glava koja s# u{te bila topla, vo vagan ja donele pred carot i gostite, a vrelata sveta krv kapela od nea, iako ise~ena, glavata gi izgovarala zborovite koi mu gi rekol na Irod: "Ti ne mo`e{ da ja ima{ `enata na Filip, bratot svoj. Zlobnata Irodijada go izbodela jazikot so igla i naredila da ne se pogrebe glavata zaedno so teloto, taka {to Jovanovite u~enici go pogrebale samo negovoto telo vo Sevastija Galilejska. Irodijada ja zakopala glavata dlaboko vo zemjata, na ne~isto mesto. No, nejzinata dvorjanka, dobrata Jovana, tajno ja iskopala glavata i ja odnela vo Erusalim, kade {to ja pogrebala na Eleonskata Gora. Vo vremeto na caricata Teodora, za vreme na patrijarhot Ignatie, svetata glava e prenesena vo Carigrad. Negovite sveti mo{ti imaat ~udotvorna mo} na le~ewe. Nad grobot na sv. Jovan Krstitel, podignale crkva svetite ramnoapostolni car Konstantin i carica Elena, a crkvata bila osvetena to~no na toj praznik, na 29 avgust, po star kalendar. Vo nea se polo`eni i mo{tite na Jovanovite u~enici: Elisej i Avdija. ^esnata glava na sv. Jovan Krstitel, na golemiot svedok za Hrista, mu ja otsekle to~no pred Pasha. No, vremeto za nego nikoga{ ne pominuva, ne go zaborava, sekoga{ go obnovuva. I prodol`uva niz site vekovi da svedo~i sv. Jovan za Hrista, velej}i: "Go vidov duhot kako sleguva od neboto kako gulab, i ostana nad nego. I jas vidov i posvedo~iv deka Ovoj e Sin Bo`ji" (sv. ev. po Jovana). Bo`ja kazna gi stignala krvo`ednite, carot Irod, Irodijada i Saloma. Carot Irod i Irodija `ivotot go zavr{ile so sramna smrt, vo progonstvo vo [panija. ]erkata na Irodijada Saloma, koja ja pobarala glavata na Jovan Krstitel, propadnala vo zaledenata reka Sikoris, no samo do grloto, pa ostriot led &  ja otsekol glavata.

Sv. Jovane Krstitele, sv. novoma~eni~e A. Radovi{ki, sv. ma~enice Vasilija, prepodobna Teodoro, sv. Arkadie ~udotvorecu i site svetiteli koi{to na toj den ve proslavuvame, molete go Boga da ja blagoslovi na{ata Makedonska pravoslavna crkva koja niz istorijata go vodi makedonskiot narod kon pravda, kon svetla idnina, ve~en `ivot i mir vo svetot.