Tragedijata na Makedoncite so islamska veroispoved na Kosovo, prodol`uva
MAKEDONCITE MUSLIMANI POVTORNO OBESPRAVENI
Pi{uva: Stevan [aroski

Najnovite informacii zboruvaat deka avtohtoni Makedonci so islamska veroispoved od Kosovo (Goranci), sekojdnevno i masovno, pod prisila, gi napu{taat regionite na Gora i @upa, kade {to, se nao|aat 56 sela so preku 25.000 `iteli


Mirovnite sili na KFOR, koi se nao|aat na Kosovo, s# u{te ne gi za{titituvaat Makedoncite so islamska veroispoved (Goranci). Samo vo izminative desetina dena, vo Prizren, Pe}, Pri{tina i \akovica, se zapaleni i ograbeni domovi i zanaet~iski rabotilnici, vo sopstvenost na ovaa kosovska populacija, so makedonski nacionalen identitet. Dosega{nite informacii od "terenot" zboruvaat i za kontinuiran pritisok vrz Makedoncite, da go napu{tat Kosovo, da se otselat, a zad sebe da gi ostavat: materijalnoto bogatsvo, vekovnite ogni{ta i minatoto.

 

KFOR E BESPOMO[EN ILI...

"Veruvavme vo mirovnite nastojuvawa na NATO. Veruvame i ponatamu. No, ostanuvaat faktite deka domovite na Makedoncite so islamska veroispoved i nivnite materijalni blaga se razgrabuvaat i uni{tuvaat. Neodminlivo e i soznanieto deka me|unarodnite mirovni edinici, ne se vo sostojba, ili ne sakaat, da go spre~at diveeweto na odmetnatite grupi na OVK, koi odbivaat da se pokorat na demilitarizacijata i razoru`uvaweto na ovaa organizacija. Da bidam iskren, dokolku prodol`i vakvata sostojba, mirovnite edinici na KFOR, }e ja nosat odgovornosta za egzodusot na ovaa avtohtona makedonska populacija na Kosovo." - deciden e Ismail Bojda, od Sojuzot na Makedoncite so islamska veroispoved. Situacijata e sli~na i vo regionot Gora, kade {to se smesteni 18 sela na Makedoncite so islamska veroispoved. Vo ovoj kraj, koj od 1992 godina egzistira kako posebna teritorijalno-administrativna edinica, organizirana vo op{tina Draga{, registrirani se vooru`eni napadi na bandi od sosedna Albanija. Taka, nekolkupati, se napa|ani selata Vrani{ta, Prestelica, Lipoto, Kru{evo, Krstec, Rap~a i Or}u{e. Spored informaciite na `itelite od ovoj etni~ko ~ist region, vooru`eni lica vo uniformi na OVK, kradele dobitok, no izvr{ile i nekolku provalni kra`bi vo domovite na Makedoncite so islamska veroispoved. Zapaleni se dve ku}i, a voveduvani se (samoicijativno) i selski stra`i, a nekolkupati vo tekot na vojnata, imale vooru`eni sudiri so bandi koi se obiduvale da navlezat od Albanija.

"Po vleguvaweto na mirovnite sili na Kosovo, ova na{e makedonsko naselenie, soglasno so Rezolucijata na OON, go predade oru`jeto. Me|utoa, nekolku dena po nastapuvaweto na edinicite na KFOR, vo podra~jeto na Draga{, se pojavija vooru`eni lica vo uniformi na OVK, koi, spored nivnite iskazi, dojdeni se od Kuks. Tie, ja zaposednaa op{tinata. Gi raspu{tija legalno izbranite institucii na vlasta. Na site javni ustanovi gi istaknaa znamiwata na Republika Albanija, i zapo~naa so pritisok, ova avtohtono naselenie da gi napu{ti svoite vekovni ogni{ta. Nekolkumina istaknati Makedonci, fizi~ki se maltretirani od ovie lica, koi poneseni od nerealnata pobedni~ka euforija, smetaat deka sekoj koj vo tekot na voeniot konflikt ne bil vo sostavot na OVK, ili na ovoj ili onoj na~in rabotel vo administracijata vostanovena od 1992 godina, mora da se otseli od Kosovo"- tvrdi Bojda.

 

TRKALOTO NA ISTORIJATA

Brojni izjavi i dokazi za stradaweto na ova naselenie od padinite na kosovskiot del na [ar Planina i Koritnik, najverojatno, dokumentirano }e bidat dostaveni do me|unarodnite organizacii i zdru`enija, koi se zanimavaat so za{tita na ~ovekovite prava i slobodi.

Za sega{nite problemi na Makedoncite so islamska veroispoved so postojano mesto na `iveewe na Kosovo, zapoznati se i politi~kite strukturi od na{ava zemja. Imeno, pretstavnici od Sojuzot na Makedoncite so islamska veroispoved, minatata nedela imaa sredba i so potpretsedatelot na Sobranieto na Republika Makedonija, g.Tomislav Stojanovski.

"Razgovaravme i razgovarame. Site se zainteresirani i site vetuvaat deka }e bide re{en ovoj problem. No, mnogu sporo se reagira, a na na{ite lu|e im se krade dobitok, im se odzemaat avtomobilite i im se slu~uvaat u{te milion drugi nesre}i i pote{kotii koi go onevozmo`uvaat nivnoto normalno `iveewe na Kosovo. Vsu{nost, ni se povtoruva istorijata. Koga }e sedneme da razgovarame so na{ite politi~ari, site se soglasni so na{ite barawa i stavovi, a sekoga{ neophodnite konkretni potezi izostanuvaat. Revoltot e u{te pogolem, koga i sega{nava i onaa pred nekolku meseci aktuelna Vlada, vo javnosta, srame`livo, plasiraat informacii za su{tinata na problemot na Makedoncite so islamska veroispoved koi `iveat na Kosovo. Tragi~no e da go slu{am marginaliziranoto objasnuvawe deka so SRJ, s# u{te ne sme ja napravile demarkacijata na grani~nata linija, poradi nekoi pasi{ta na padinite na [ar Planina. Ne mo`am da razberam zo{to e stravot, da se ka`at slednite fakti: mislam na regionot na Gora, koja e podednakvo razdvoena so visoki planinski srtovi kako od Kosovo i od Makedonija, taka i od Albanija. Poto~no toa e zasebna, izolirana geografska celina, vo koja `iveat lu|e Makedonci po poteklo, koi otsekoga{ go zboruvale ~istiot makedonski jazik. Treba da se znae deka toa naselenie vo regionot na Gora otsekoga{ e nacionalno obespravuvano. Vo godinite na Kralstvoto Jugoslavija, tretirano e kako srpsko naselenie so muslimanska veroispoved, a pred toa Evlija ^eleblija gi zavel kako B'lgaro-Muhamedanci. Za sre}a, izoliranosta i ne industrijaliziranosta na oblasta, doprinesoa ova naselenie da go so~uva svojot vistinski identitet... Zamislete, toa naselenie nikoga{ nema{e svoe u~ili{te na makedonski jazik! Se {koluva{e i u~e{e na srpski, na albanski i na turski, no nitu eden `itel na Gora ne go zaboravi, blagodarenie na blagorodnata majka Goranka, svojot makedonski jazik - vo svojata narodna forma mo`ebi i najblizok do dene{niot literaturen jazik" - ka`uva Bojda.

Inaku, vo tekot na 1946 godina, delegacija od regionot na Gora, toga{ vo interes na vladeja~koto "bratstvo-edinstvo", deklarirani kako Muslimani, vo Sobranieto na Republika Makedonija pristignale so peticija i barawe, vo dene{nata op{tina Draga{, da se otvorat u~ili{ta na makedonski jazik. Toga{niot pretsedatel, Vidoe Smilevski-Bato, ja primil delegacijata, no baraweto nikoga{ ne e ispolneto. Sudbinata na Makedoncite so islamska veroispoved od Gora, definitivno, pod patronat na Lazar Koli{evski, zape~atena e po pomestuvaweto na administrativnata granicata pome|u Makedonija i Srbija, od Ka~anik kon General Jankovi}. Spored pretstavnicite od Sojuzot na Makedoncite so islamska veroispoved, vo prvite godini po Vtorata svetska vojna, pra{aweto okolu teritorijalnoto i administrativnoto pripojuvawe na Gora kon sopstvenata matica Makedonija, bilo mo{ne aktuelno vo krugovite na toga{nite rakovodni strukturi, kako na republi~ko, taka i na sojuzno nivo. Za `al, i denes ne se poznati pri~inite poradi koi Koli{evski, so pomestuvawe na granicata go zatvora ova pra{awe, no mnogu pozastra{uva~ko e odnesuvaweto na nekoi dene{ni politi~ki strukturi koi makedoniziraweto na makedonskoto pra{awe, najverojatno, go razbiraat kako otka`uvawe od borbata za makedonskite nacionali interesi.