Makedonskite pretprijatija - cel na specijalna vojna
LEBOT NA[ NASU[EN - "ZAMESEN" SO POLITI^KI IGRI
Pi{uva: Mil~o ATANASOV

  • Eliminacijata na makedonskite pretprijatija e igra vodena od "anonimni" politi~ki subjekti
  • Religiozniot na~in na ishrana e iskoristen "@ito Luks" da bide otstranet od konkurencijata

Voeniot konflikt vo Kosovo, kako i vozdu{nite napadi na zapadnoevropskata Alijansa i Soedinetite Amerikanski Dr`avi vrz Sojuzna Republika Jugoslavija pridonesoa bran od begalci vedna{ da se pojavi na na{ata severna granica. Nivnoto smestuvawe vo begalski kampovi ne pretstavuva samo podigawe na ednoredna `i~ana ograda, tuku i sozdavawe osnovni preduslovi za pravilna i zdrava ishrana na humanitarno zgri`enite lica. A, koga sme ve}e kaj hranata, i pokraj makedonskata policija, ambientot e pove}e od soodveten za biznis. Vo siot haos se pojavi crnata berza. Biznis, kako sekoj drug. Ova go izjavija novope~enite liferanti koi iznajdoa na~ini za prenesuvawe na pogolemi koli~estva na deficitarni proizvodi.

 

\EVRECI OD SVINSKA MAST?!

Ona {to posebno ja iritira javnosta vo Republika Makedonija e potekloto na stokite {to gi konsumiraat begalcite. Vo pove}eto slu~ai se raboti za stoki koi na{ite pretprijatija gi proizveduvaat, no o~igledno "ne se dobri" za stranskite humanitarni organizacii. Ne dr`at ni razmisluvawata na nekoi od albanskite politi~ki partii deka namesto sekojdnevnite poplaki {to nikoj ne gi tro{i makedonskite proizvodi, mora kaj NATO i ostanatite stranski misii da se najde na~in kako da se prodade sopstvenoto proizvodstvo.

So vakvata konstatacija ne se slo`uva nitu Sokole Ivanovski - zamenik generalen direktor na AD "@ito Luks" od Skopje. Ova presti`no pretprijatie e me|u malkute koi vo svojata koncepciska razvojna programa ima zacrtano postojano modernizirawe na svoeto proizvodstvo i tehnologija na postoe~kite proizvodstveni pogoni. No, na o~igled na site dr`avni institucii, nim ne im pojde od raka (ili treba{e pod raka?!) da otvorat svoja prodavnica vo begalskite kampovi. Pri~ini ima pove}e.

"Od Ministerot za trud i socijalna politika dobivme usten odgovor deka begalcite se protiv na{ite proizvodi da se prodavaat vo krugot na kampovite. Pokraj ova, dopolnitelno ni be{e objasneto deka dozvola ne mo`e da dobieme i poradi golemiot broj prodavnici vo kampot" - veli g-din Ivanovski.

Ova e potvrda deka sepak e mo`no ministerot vo makedonskata Vlada da ne gi poznava zakonitostite na pazarnata logika koja ima uloga vo ovoj dinami~en i mobilen pazar. Ili, vo pra{awe e biznis za koj e zainteresiran ministerot.

Simptomati~ni se i firmite koi dobija lokacija da otvorat prodavnici vo begalskite kampovi. Nim sekako ne im odi vo prilog da imaat seriozna konkurencija, pa zatoa, na najrazli~ni na~ini sakaat da gi diskvalifikuvaat ostanatite firmi. Me|u drugoto, "@ito Luks" e obvinet deka vo proizvodstvoto na beli pe~iva koristi svinska mast, so {to gi navreduva verskite ~uvstva na begalcite od koi pove}eto se muslimani. "So najgolema odgovornost tvrdam" - veli Ivanovski deka "@ito Luks" svoite kifli, |evreci, burek i drugo ne gi proizveduva so svinska mast kako {to tvrdat nekoi nedobronamerni "informatori". Vpro~em, i ekonomskata logika toa ne go dozvoluva za{to vo momentov svinskata mast e poskapa od rastitelnata.

 

I POKRAJ VOJNATA NIE INVESTIRAME

Ako se ostavi na strana {to protiv "@ito Luks" i nekoi drugi makedonski firmi se vodi "specijalna vojna", ~ija cel e nivnite proizvodi da bidat {to podaleku od begalcite, zagri`uva~ki e toa {to i humanitarnite organizacii go izbegnuvaat doma{niot proizvod. Za dnevno proizvodstvo na leb vo koli~ini od 55-60 iljadi par~iwa, humanitarcite ni nosat gotovo bra{no taka {to ekonomskata korist e mnogu mala velat vo "@ito Luks" i naglasuvaat deka ~estopati se slu~uva da go otka`at nara~anoto. Ovaa firma neodamna otvori nov pogon so kompletna linija za proizvodstvo na mini kroasani - investicija vredna 1,2 milioni DM. Ova e pri~ina pove}e NATO i humanitarnite organizacii, kone~no da razberat deka iako makedonskoto stopanstvo trpi golemi {teti, rabotniot duh i verbata na makedonskiot narod vo podobro utro, ne e skr{ena.