KOMENTAR

Makedonski pluralizam

DOTOL^UVAWE

Pi{uva: Mi{ko TALESKI

  • Koja doblest ja ima Crvenkovski i negoviot Socijaldemokratski sojuz da bara u~estvo vo vlasta na ovaa aktuelna triglava koalicija? [to toj }e oprava i {to toj }e spasuva? So kogo }e sorabotuva?
  • Nekoi izminatata nedela rekoa "detevo ja utna rabotata" bidej}i ne im odgovara na nivnoto ubeduvawe i politi~ko razmisluvawe. Dobro, mo`ebi procenkata e pogre{na, bega od idealnosta, no da se zapra{ame. [to zna~i u~estvoto na Crvenkovski vo vlada vo koja e prisuten i Xaferi?

Aprilot privr{uva. Se navleguva vo fazata na intenzivni pregovori me|u krupnite yverki vo vlasta i vo opozicijata. Za onie sitnite nikoj i ne zboruva. Zo{to? Ne se relevantni? [to baraat toga{ istite tie, nerelevantnite so pokani od pretsedatelot Trajkovski kaj nego na konsultacii? Ili samo da prika`at pred svetskata javnost deka eve ima demokratija. Prvite denovi se iznaslikaa site vo kabinetot na prviot ~ovek vo zemjata, za sega, po nekoe vreme, da se odberat samo dve od niv. Dilemata e sega okolu participacijata vo t.n. za nekogo {iroka, a za nekogo golema koaliciska vlada. Finaleto poka`uva deka tamu }e se najdat najnetrpelivite vo poslednive dve godini. Pa, zarem e toa mo`no? Prvo, koj e tolku aren da go ponudi toa, vtoro, koj e tolku aren da go prifati toa i treto, zarem ne gleda ovoj narod deka se pravi eden kvartet koj nitu edno kvalifikuvano `iri nema da go prifati i da mu dade preodna ocenka.

Sega, za volja na vistinata, mora da se razgrani~at odredeni ne{ta, koi se nametnuvaat vo posledno vreme, no i da ja uvidime serioznosta na ovie pretenciozni politi~ki subjekti, koi borba vodat za vlez i ostanuvawe vo vlasta, odnosno za dobroto na dr`avata. Prvo pra{awe. Koja doblest ja ima Crvenkovski i negoviot Socijaldemokratski sojuz da bara u~estvo vo vlasta na ovaa aktuelna triglava koalicija? [to toj }e oprava i {to toj }e spasuva? So kogo }e sorabotuva? Ako za nego Georgievski i Xaferi se du{mani i za partijata i za zemjata, vo takvi okolnosti dru{tvoto so niv }e potvrdi deka toj samo }e go legalizira opusto{enoto, prodadenoto i predadenoto.

TOTALNA AMNESTIJA

Ako Crvenkovski na pres-konferencija poso~uva deka Xaferi la`e, so negovata izjava deka toj nema nikakvi kontakti so teroristite vo Makedonija, toga{ so negovoto vleguvawe vo vlasta na indirekten na~in, spored negovite tvrdewa, gi legalizira teroristite i sorabotuva so nivniot pregovara~. Zo{to? Zatoa {to sorabotkata kakva bilo, a ne pak vladina, zna~i i totalna amnestija za seto ona {to e napraveno i pa|awe vo voda na seto ona {to SDSM dve godini nanazad go zboruval na mitinzi, vo Parlamentot i na presovi. Crvenkovski vo svojata posledna izjava re~e deka ne se obiduva nitu malku da go amnestira Premierot, tuku da sozdade prostor za celosen poraz na Georgievski na predvremenite izbori. No, vo takva vlada Crvenkovski ve}e nema da smee radikalno da napa|a. Kakvi bi bile tie partneri ako u{te vo startot ja peat istata pesna kako dosega? Vo ista situacija bi se na{le i ~edata na Imeri. Setete se samo kolku }otek jadea na poslednite pretsedatelski i lokalni izbori od Xaferistite i sega doa|a vreme so istite tie represionisti da gi delat resorite vo istata vlada. Opozicijata samo zamisluva deka e vo prednost so toa {to }e vleze predvreme vo edna vlada. Prednosta e kaj dvajcata akteri, kaj Georgievski i kaj Xaferi. So ovaa nova vlada Georgievski od t.n. poludiktator, spored nekoi opozicioneri, }e prejde vo grupata na pogolemi demokrati od Crvenkovski. Zo{to? S# u{te ni se sve`i se}avawata koga toga{ vonparlamentarnata VMRO - DPMNE sobira{e 150.000 potpisi za predvremeni parlamentarni izbori, niz koi vladata na Crvenkovski pomina kako da ne postojat. A, sega, u{te za vreme na svojot mandat Georgievski mu nudi na Crvenkovski delba na vlasta. Razlikata od ova e o~igledna. Toa }e mu poslu`i na Qub~o kako dobro alibi na predvremenite izbori za koi i sam se soglasuva da gi ima za da se prika`e kako potoleranten i pokompromisen od negoviot prethodnik. Na toj na~in }e go dovede Crvenkovski vo situacija da si gi rasturi dobrite odnosi so liberal-demokratite, socijalistite, vistinskite VMRO-vci, alternativcite i ostanatite od opozicijata, zatoa {to }e uvidat deka toj e sebi~en. Toga{ nema da bide izolirano samo VMRO - DPMNE, tuku i SDSM.

Dali so vleguvaweto na PDP vo vlasta }e se sozdade mo`nost Xaferi u{te edna{ za sigurno da gi dotol~i protivnicite sega vleguva samo vo domenot na {pekulacite, iako od poodamna e poznato deka prosperitetot, so svojot diletantizam, samiot si go kopa grobot, a DPA samo aplaudira. Ottuka, ovaa {iroka koalicija u{te od start }e se poka`e kako rizi~na rabota i za ednite i za drugite, zatoa {to site }e rabotat so edna doza na pretpazlivost za da ne gi zafrkne nekoj od "sakanite" parneri. Minatiot pat zboruvav za vkrstenoto menuvawe na stranite vo edna vakva politi~ka konstelacija, s# so cel da se opstoi na politi~kata scena i da se dobie ne{to pove}e ako se mo`e. Poednostavno ka`ano, Crvenkovski i Xaferi vo edna idna vlada da bidat koaliciski partneri so prethodno dobro izraboteno scenario na zamajuvawe na javnosta preku politi~ka {ok-terapija.

POLITI^KI NOKAUT

Nekoi izminatata nedela rekoa "detevo ja utna rabotata" bidej}i ne im odgovara na nivnoto ubeduvawe i politi~ko razmisluvawe. Dobro, mo`ebi procenkata e pogre{na, bega od idealnosta, no da se zapra{ame. [to zna~i u~estvoto na Crvenkovski vo vlada vo koja e prisuten i Xaferi? Pa, taa koalicija ve}e e vo zarodi{, obznaena e i vo javnosta no, ne kako duet, tuku vo prvata faza }e bide kvartet. Poslednata faza }e zna~i nokautirawe na Georgievski, koj momentno ima slab rejting kaj makedonskoto naselenie, a i kaj me|unarodnata zaednica osobeno po izjavata deka Amerika i Germanija sozdavaaat novi Talibanci vo Makedonija. Toj nokaut }e go pravat zaedno so Evropejcite. No, }e mu odgovara i na Xaferi. Na koj na~in? Pa, toj saka da sorabotuva so onaa politi~ka partija od makedonskiot blok koja ima najgolema poddr{ka od elektoratot. So toa }e ja dobli`i i DPA do Makedoncite, koi sega imaat nepovolno mislewe za seto ona {to go raboti. Kratko re~eno }e ja povrati doverbata. Na desetgodi{ninata od postoeweto na SDSM vo Univerzalnata sala Crvenkovski udira{e samo po grbot na Georgievski kako glaven kreator na negativnostite. Ako dobro zabele`avte, Xaferi i negovata DPA ne bea spomenati vo nitu eden kontekst. No, za seto ova postojat i u{te nekoi indicii deka e mo`no da dojde do sorabotka. Pretstavnicite na evropskite tela re~isi sekoj vtor den vo zemjava. Za niv lider na Albancite vo Makedonija e Arben Xaferi, dodeka pak negoviot konkurent, Imer Imeri, e ~estopati ukoruvan za negovite diletanski i politikanski izjavi i nelogi~nosti. Samo da se potsetime, Imeri samiot prizna deka Amerikancite go sednale i mu rekle da ne pravi ujdurmi, ako saka da opstoi kako politi~ka partija i kako politi~ar voop{to. Seta ovaa rabota {to se slu~uva vo ovoj del od politi~kata ra{omonijada jasno upatuva na faktot deka me|unarodnata zaednica, EU i SAD na sekoja vlada vo zemjava koja }e dojde & go servira Xaferi kako edinstven politi~ar od Albancite so koj mo`e se sorabotuva. Toj bil evropski orientiran, kompromisen, balanser na rabotite {to pak ne mo`elo da se ka`e za prosperitetot na Imeri koj bil radikalen. Toa {to pratenici od DPA preminuvaat vo redovite na t.n. Osloboditelna nacionalna armija, a ne od PDP, nekoj ne saka da go sogleda i da go zeme kako relevanten argument za ili protiv. Toa ne bilo va`no. [to u{te da se ka`uva i preka`uva, da se pi{uva i prepi{uva xabe }e bide. Vistinata kako vistina, javna ili prikriena deneska sekoj ja znae, si ja tolkuva i protolkuva. Ultimatumite i zakanite ne vodat kon ni{to. Patot pominat so niv i preku niv ne mo`e da gi dade o~ekuvanite rezultati. Dotol~uvaweto zapo~na. Koj komu }e mu ja spleska glavata za da ne mu pravi pakost ponatamu }e vidime. Igrata e beskompromisna. ]e se vle~at, }e se trgaat za da go spasat narodot. Komu }e mu pripadne taa ~est? Toj {to seriozno }e go napravi toa, da go spasi narodot od site zla, }e go vmetne vo istorijata na spasitelite. No, sega zasega nivniot broj e ramen na nula.