KULTURA

Violeta Tomovska, makedonski estraden umetnik

BEZ PESNA NE BI PRE@IVEALA

Pi{uva: Mileva LAZOVA

  • Gospo|a Tomovska e sre}na {to imala mo`nost da raste vo vremeto i vo krugot na na{ite doajeni, so koi ima mnogupati nastapuvano
  • Denes ako si prisuten na festivalite, postoi{ na estradata i raboti{, ako ne te vidat - kako da ne si postoel. Toa go ka`uvam kako op{ta pojava na makedonskata estrada, veli g-|a Violeta

Molitvata" na milozvu~niot glas na prvata folk-dama, gospo|a Violeta Tomovska, vnesuva toplina vo site srca, pritoa predizvikuvaj}i mir i spokojstvo. Prekrasnata interpretacija kako da im dava "sila nebesna" na qubitelite i vernicite vo Boga koja gi "vozvi{uva", "kreva" vo svetot na verbata. No, sepak pesnata sodr`i i prekrasna poraka do idnite generacii da bidat silni, gordi i da go dostignat vrvot na mudrosta, da go dostignat ona {to minatite generacii ne mo`ea.

^etiriesette godini pominati so pesnite na Violeta se motiv i pri~ina idnite folk-yvezdi da bidat uporni i re{itelni kon te`neeweto da go dostignat vrvot {to makedonskata folk-dama zaslu`eno go osvoi.

MUZI^KO SEMEJSTVO

Mnogumina ka`uvaat deka poteknuvaat od muzi~ko semejstvo, no jas navistina poteknuvam od muzi~ki nadareno semejstvo, veli gospo|a Tomovska. Blagodarenie na mojot vujko, Blagoja Petrov-Kara|ule i tetka mi Blaga Videc, koi bea profesionalci vo Operata, a istovremeno gi neguvaa izvornite narodni pesni, jas pojdov po nivnite stapki, bez nekoi golemi ambicii. Seto toa ode{e spontano.

Nejzinite po~etoci se temelat u{te vo detskite godini so za~lenuvawe vo mnogubrojni sekcii: ~len na mandolinskiot orkestar vo osnovnoto u~ili{te vo Bitola, potoa ~len na folklornata sekcija, no se razbira i kako interpretator vo kulturno-umetni~koto dru{tvo "Ilinden". Me|utoa, taa ne zastanuva tuka i pravi obidi i vo dramskata sekcija vo istoto kulturno-umetni~koto dru{tvo, a so doa|aweto vo Skopje, stanuva ~len vo KUD "Orce Nikolov". Nejzinata solisti~ka kariera zapo~nuva vo 1960 godina i toa na poleto na zabavnata melodija.

Mojot prv nastap be{e na muzi~kata emisija "Mikrofonot e va{", na koj ja ispeav zabavna melodija "Go qubam do najmalite yvezdi" i ja osvoiv prvata nagrada, veli gospo|a Violeta.

(NE) KVALITET

Koga jas se pojaviv, bez razlika {to zad mene stoe{e mojot vujko, vladeeja strogi kriteriumi, veli folk-damata Violeta. Mora{e da se odi na audicija i dodeka ne ja videa vistinskata slika, dali navistina vredi{, nikoj ne mo`e{e da stane peja~. Sekoga{ se pee{e vo `ivo. Ne be{e kako sega, koga ve}e nekolku godini nanazad se pee na plejbek. Mnogu pove}e vnimanie & se posvetuva{e na ovaa profesija, zatoa {to koga vo produkcijata na Radio Skopje }e dojde{e da snima i amater, sekoga{ se potpi{uva{e dogovor. Mnogu te{ko mo`e{e da se vleze vo Radio Skopje i da se snimi plo~a, zatoa {to nema{e na{a produkciska ku}a. Postoeja samo nekolku vo porane{na Jugoslavija, a toa bea poznatite "Diskos", "PGP RTB" i "Jugoton". Normalno, sekoga{ prednost imaa nivnite interpretatori.

Taa e sre}na {to imala mo`nost da raste vo vremeto i vo krugot na na{ite doajeni, so koi ima mnogupati nastapuvano. Dru`eweto so niv za nea pretstavuva golemo du{evno bogatstvo.

Spored gospo|a Violeta, sega dogovori nema, a za nastapite na televiziite ne se dobiva ni{to. Za `al, iako taa i nekoi nejzini kolegi mnogu pridonele za Makedonskata radiotelevizija, sega tie ne se zainteresirani za niv, nitu za izdavawe na audiokaseta ili CD, nitu pak za niven nastap.

Ne znam od koi pri~ini ne me pokanija na Folk hit na godinata, no mojata konstatacija e deka `alno e od den na den da gi snemuva interpretatorite koi dale nekakov pridones na folk-estradata, a koi se s# u{te sposobni da dadat mnogu i da ostavat tragi na ova pole, veli gospo|a Violeta. Na po~etokot, festivalot "Valandovo" zna~e{e ne{to, no so tek na vreme od festivalite korist ima samo vrvot na strukturata vklu~ena vo organizirawe na istite. Denes i na poleto na muzikata s# e samo biznis. Peja~ite treba da platat i za nastap, i za garderoba, i za prestoj, dokolku festivalot se odr`uva nadvor od Skopje. Denes, ako si prisuten na festivalite, postoi{ na estradata i raboti{, ako ne te vidat - kako da ne si postoel. Toa go ka`uvam kako op{ta pojava na estradata. Od pred nekolku godini ne nastapuvam na festivalite. Sepak, ostavam prostor za mladite peja~i.

MUZI^KI VRV

Spored Violeta Tomovska, da se egzistira od pesna e te{ko, no iako e ve}e vo penzija, s# u{te ~uvstvuva sila da interpretira u{te mnogu novi pesni. Taa veli deka od peewe ne mo`e mnogu da se zaraboti, no pesnata & pomaga da `ivee eden normalen `ivot.

Ako ne e pesnata, ne znam kako bi pre`iveala, veli Violeta. Po tolku godini so pesna, s# u{te ja sakam pesnata i sekoj moment go koristam da slu{am bilo seriozna, zabavna ili narodna muzika. Vo 1991 godina gi odbele`av moite trieset godini na muzi~kata estrada so eden koncert koj ima{e moto "Trieset leta so Violeta" i na koj peev vo `ivo. Moite idni planovi se da napravam eden kompleten proekt "^etirieset leta so Violeta", koj }e ostavi tragi. Vo nego e vklu~eno i izdavawe na dve CD-a, od koi ednoto }e bide vremeplov, a vo vtoroto }e bide so novi pesni. Bi sakala da se pojavat i kompozitori so koi dosega ne sum sorabotuvala.

Ima snimeno preku dvaeset audiokaseti i plo~i, me|u koi e i plo~ata snimena zaedno so Nikola Badev za "Diskos" so izvorni narodni pesni. Prvata plo~a ja ima snimeno vo 1963 godina so KUD "Orce Nikolov" vo Holivud. Vredni za spomnuvawe se pesnite "Makedonsko devoj~e", "Oj, Vardare makedonski", "Bitola, moj roden kraj", "Li~no mom~e Makedon~e", "Do`d, sonce i snegovi", "Oj, ti mom~e ohri|an~e", koi dolgi godini gi slu{ame vo interpretacija na gospo|ata Violeta. Poznati se i duetite so Kiril Man~evski, so koj gi ima snimeno izvornite pesni "Koga si trgnav tu|ina", "Lino mome sevdalino". Isto taka, sorabotkata so grupata "Makedonski merak" & donese mnogu hitovi kako {to se "Aj, zasvirete mladi mom~iwa", "Zaigraj so mene", "Kamen da be{e srcevo", "Kade brza{ `ivote".

Denes, vo pesnite se vnesuvaat najrazli~ni stilovi na muzika, dodeka novosozdadenite pesni na gospo|a Tomovska se blisku do izvornite.


Ne znam od koi pri~ini ne me pokanija na Folk hit na godinata, no mojata konstatacija e deka `alno e od den na den da gi snemuva interpretatorite koi dale nekakov pridones na folk-estradata, a koi se s# u{te sposobni da dadat mnogu i da ostavat tragi na ova pole. Na po~etokot, festivalot "Valandovo" zna~e{e ne{to, no so tek na vreme od festivalite korist ima samo vrvot na strukturata vklu~ena vo organizirawe na istite. Denes i na poleto na muzikata s# e samo biznis.


Moite gostuvawa nadvor od Makedonija, vo dale~nata Avstralija, Amerika, s# u{te mi se vo se}avawe. Vo toa vreme sekoga{ peevme vo `ivo. Pove}e nagradi sum dobila na porane{nite ju -prostori, no isto taka imam dobieno nagradi i kaj nas. Na festivalot "Valandovo" ja dobiv vtorata nagrada od `iri-komisijata so pesnata "Kamen da be{e srcevo".