FORUM

REDEFINIRAWE NA NACIONALIZMOT

Dimitar Zahov, "etni~ka" Bugarija

Statijata "Da go redefinirame makedonskiot nacionalizam" na g. @idas Daskalovski mi go "grabna" vnimanieto u{te od prv pogled uviduvaj}i go naslovot. Zatoa, izbrav i ja pro~itav so posebno vnimanie, a potoa ja prepro~itav. Osobeno mi se bendisa poistovetuvaweto, razbiraweto na potesniot etni~ki nacionalizam so dr`avniot. Zna~i, za razlika od dosega{noto tolkuvawe na nacijata, da prejdam kon po{irokoto i sovremenoto! ]e ni pojde li ova od raka, podobro nema. Pra{aweto e Kako da go ostvarime toa?

^inam, koga zboruvame za redefinirawe na nacionalizmot, pred s# treba da si odgovorime na pra{aweto: Postoi li nacionalizam vo Makedonija i ako go ima, kakov e toj? Ako e etni~ki, srede koi etnosi postoi? Ili e dr`aven, odnosno moderen nacionalizam! Odvaj toga{ morame da zboruvame (ili pi{uvame) za negovoto redefinirawe.

Spored g. Daskalovski, toj postoi kako etni~ki nacionalizam i kaj nas Makedoncite odvaj li ne u{te od po~etokot na 20 vek, koga makedonstvoto postoelo vo "svojata vitalna forma".

No, ova e prosto apsurd. Nacionalizam kaj nas ne postoel ni toga{, nitu pak sega. Dokolku postoe{e vakvo ne{to, toga{ ako ne na{ite predci, drugite }e go zabele`ea i pokraj du{manite od sosedstvoto sigurno }e se steknevme i so prijateli od golemite sili. Toga{, Krste Misirkov odvaj li }e sozdade{e "nacionalna programa" preku pi{uvaweto na "Za makedonskite raboti", tuku bi napi{al ne{to sli~no na napi{anoto od g. Daskalovski, odnosno da ja oladi v`e{tenata glava na imaginarnite toga{ni nacionalisti. Ako vo toa ima{e barem malku vistina, ako makedonstvoto be{e malku od malku zajaknato, ako go spre~evme raspar~uvaweto so Bukure{kiot dogovor, toga{ sigurno makedonskoto pra{awe, ako ne celosno, }e se re{e{e barem popravedno vo Versaj vo 1919 godina. Vistinata e ednostavna. I toga{ i sega s# u{te sme zarobenici na ve{ta~ki naturenata ni "bugar{tina", oti rabotite na nacionalen plan ne se u{te kojznae kolku daleku od toga{nite. A kako inaku, koga Makedonija e trka~ki plac na agresivnite propagandi na sosedite, vo toj broj i na ve{ta~kite B'lgari od Traki i mal broj Anti, za da gi intenziviraat i moderniziraat vo siot 20 vek, a najmnogu doti~nite "B'lgari" po 1963 godina. I toga{ nemavme jasna nacionalna programa za idninata na Makedonija, ni sega imame. A "programata" na Misirkov, kako {to se znae, ne stasa do narodot. Kakov paradoks.

Toga{, pak, i sega fakti~ki rabotime na sproveduvaweto na nacionalnata programa na ve{ta~kite Bugari. Zna~i, za da imame nacionalizam, mora da imame nacionalna programa na Makedonci. No, koj da ja sozdade, koga samiot vladin vrv, ako ne se nacionalni predavnici, sigurno se nihilisti koi rabotat pove}e za ostvaruvawe na tu|i nacionalni celi. Duri toga{, otkako imame pred o~i vakvo ne{to, }e se uvidi dali go ima ili go nema makedonskiot nacionalizam i dokolku istiot e vo neprifatliva forma, }e treba na takti~ki plan da razmisluvame za negovoto redefinirawe.

Za kakov nacionalizam stanuva zbor, koga vladata zapostavi, ako ne pove}e, barem dva miliona Makedonci vo Bugarija na "dobrata volja" na na{ite negatori, a narodot po vtor pat ne reagira na soodveten na~in da ja simne od vlast. Kakvi nacionalisti se Makedoncite koi glasaa za partija koja se rakovodi od deklarirani rodootstapnici i go trpi nivnoto vladeewe po tolkavi brojni predavstva na nacionalnite interesi ne inaku, tuku na pregovara~kata masa? Nacionalisti li sme koga trpime drugive da n# narekuvaat Sloveni i da ni ja prekrstuvaat dr`avata? Dali nekoj narod go dozvoluva ova? Me|utoa, nemame hrabrost da gi narekuvame na{ite negatori so imeto {to navistina im pripa|a. Nacionalisti~ki li e narod ~ii{to politi~ari, nau~nici, vo toj broj i istori~ari, novinari, publicisti, pa duri i obi~ni patrioti, ne znaat do kade se protegaat na{ive etni~ki predeli?! Pove}e od jasno e deka makedonski nacionalizam ne postoi.

Zatoa, za da odoleeme na sosednite agresivni nacionalizmi, imperativot e da sozdademe na{ nacionalizam, moderen, zasnovan vrz vrednostite na dene{nicata. Odvaj toga{ }e zboruvame za ona {to pi{uva g. Daskalovski. Na{ata priroda ne e nacionalisti~ka, no imame dovolno potencijal da staneme nacionalisti (patrioti), oti imame osnova da se gordeeme so toa {to sme nie.

A krstot na Vodno nema da pre~i. ]e spomnuva koja zemja mu dade pat na hristijanstvoto za~uvuvaj}i go niz 500 godi{noto vladeewe na islamot.