MALA PRESPA I MAKEDONIJA

Ova se slu~uva denes, 10 godini po padot na totalitarniot re`im na Enver Hoxa, koga Albanija po~na da gleda kon svetot, a Mala Prespa kon Makedonija. "Jas sum ~isto Makedon~e", "Makedonijo, biser balkanski", "Makedonija cela da e". Ovie bea nekolku pesni od onie koi se peeja pred 10 godini koga Mala Prespa be{e zafatena od euforijata Makedonija. U{te se pejat, no samo ne taka `ivo (izgleda zborovite go zagubile prvobitnoto zna~ewe). Vo ovie izminati 10 godini izgleda se potro{ile. A {to se slu~uvalo vo poslednite 10 godini? [to napravi Makedonija za edinstveniot oddelen del za koj mo`e{e momentalno ne{to da napravi. Odgovorot e...

Vo 10 godini, Makedonija povremeno preku mediumite ja prezentira{e siroma{nata slika na ubaviot maloprespanski predel. "Na ovie lu|e treba da im se pomogne", "Na Mala Prespa treba da & se pomogne" be{e obi~en zaklu~ok po sekoja emisija za Mala Prespa. I taka 10 godini na maloprespanci im se pomaga{e so: bra{no, ali{ta, maslo, sol... Daritelite se ~uvstvuvaa sre}ni i korisni - ~uvstvo sli~no na ~ovek koj dava 10 denari na pita~, no siroma{nta slika na ubaviot maloprespanski predel nikako ne se bogate{e. I denes e kako i pred 10 godini, samo {to denes maloprespanci se pove}e selektivni, zbogateni se so "estetsko ~uvstvo". Poslednata pomo{ so ali{ta vo nekoi sela masovno ja gorea na sred selo, smeej}i se (siroma{nite lu|e sarkasti~no se nadareni, samo ironijata e sekojdneven oblik na humor. Toa istovremeno e dokaz na ostroumnost).

[to o~ekuvale maloprespanci od Makedonija ne e ni mnogu va`no. Tie denes sfatija deka so 5 kg. bra{no po ~ovek i ne mo`at ne{to na podobro da izmenat. Toa ne mo`at ni so 50, ni so 500 kg. Toa {to takva slika za Mala Prespa e sozdadena treba da se smeni. Mo`ebi ova e vo kontrast so prika`uvawata na oddelni pretstavnici (oficijalni ili samoproglaseni) ili so slikata {to ja sozdavaat na{ite "ambasadori", "`eni -biznismeni", no situacijata e takva {to vo Mala Prespa ima lu|e koi imaat po~nato da se sramat od takvata pomo{, koja sozdava kompleksi na poniska vrednost, inferiornost, odbivnost, sram i drugo. Poznato e deka ne siroma{tijata, tuku odnosot kon nea mo`e da go ubie duhot na eden narod i da bide po{teten za nego. Pogri`ete se za ~ovekot oti u{te ima od nego (preostanato od komunistikata ~uma).

Ponovata istorija poznava mnogu takvi slu~ai na sozdavawe na kompleksi na "sramot" (Italija po Vtorata svetska vojna, mo`ebi i Germanija). No, denes e aktuelen odnosot na golemite ekonomski sili kon takanare~enite "zemji od tretiot svet". Silen e i odnosot na Zapadot kon Istokot, no vo nikoj slu~aj nema sozdavawe na takvi kompleksi kon istorodni narodi.

No, seto ova se slu~uva poradi nemawe ne{to pomalo od strategija (da se ima strategija za nas e prembiciozno). Zatoa {to ako nekoj nekoga{ saka da pomogne, tie 10 denari neka ne gi tro{i na bra{no (mo`at maloprespanci i bez burek), tuku neka napravi peda asfalt, ~e{ma na sred selo, neka podari kniga, neka prati spisanija, i {to e najva`no, za da ne se ~uvstvuvaat lu|eto od "[" kategorija i kako su{testva od "za{titen" vid neka gi otvori Makedonija vratite da ne ~ekaat vo beskrajni redovi na granicite na mati~nata zemja ili pak da odat da zemat vizi vo Tirana kako pred dve godini i posledno {to e mo`ebi i najva`no da zapi{uvaat pove}e studenti (koi }e bidat od vitalen karakter za Mala Prespa).

Nie, kako studenti od Mala Prespa vo Makedonija, smetavme deka e na{a dol`nost da go izneseme toa {to tamu go ~uvstvuva narodot.

Po pravilo, sekoja akcija si ima svoja reakcija (iako zadocneta).

Ako e nekakov sram toa {to Mala Prespa e siroma{na, toga{ toj sram e i na Makedonija. Zatoa {to, ako maloprespanci imaat dlaboko ~uvstvo na pripadnost kon Makedonija, toga{ Makedonija, asimetri~no na toa, bi trebalo da ima minimum ~uvstvo na odgovornost kon narodot vo Mala Prespa.