OSIROMA[ENI VO SEKOJ POGLED

Kontradiktorni i razli~ni informacii. Realnosta e edna: ima zaboleni i ima umreni. A pri~inata, koj saka neka pobiva i demantira, e osiroma{eniot uranium koristen pri minatogodi{nite bombardirawa na NATO-alijansata vrz SR Jugoslavija. Zo{to? Zatoa {to dosega nikoj na Balkanot ne umiral i ne zaboluval taka masovno kako poslednive godini od kancerogeni i maligni zaboluvawa, a toa e zatoa {to dosega nikoj ovde ne koristel takvo prokleto oru`je.

Porane{na Jugoslavija be{e izvor na prirodata so kristalno ~isti i bistri vodi so plodna po~va koja ja hrane{e Evropa. Deset godini potoa Balkanot e izvor na smrt. Da ne se promeni sigurno klimata? Verojatno, no vo umovite na svetskite mo}nici i onie koi sakaat so sila s# da postignat. Va`na e politi~kata cel, a ne zdravjeto na naselenieto koe za navek }e `ivee na ovie prostori. Otsega pa natamu, s# }e jademe i pieme zagadeno, nesigurno, rizi~no. Taka saka{e Bil Klinton i Toni Bler, taka saka{e tetka Medlin samo za da go urnat golemiot Slobodan, koj im be{e trn vo okoto na zapadnite "demokrati", pritoa ne biraj}i sredstva za da go storat toa. I navistina sredstva ne biraa, go koristea osiroma{eniot uranium za da bidat poprecizni i poefikasni, za da ja izvojuvaat tolkuposakuvanata pobeda nad jugoslovenskata vojska. Denovive slu{ame od generalniot sekretar na NATO, Xorx Robertson deka NATO vojuval protiv Milo{evi}, a ne protiv narodot. Na krajot ispadna deka NATO vojuva{e protiv narodot. Zabole narodot, a ne Milo{evi}. Jade kromid i luk, kompir i domati od zemja za~ineta so uranium, a Slobodan i natamu jade kavijari na Dediwe. Kade sme nie vo ovoj haos? Pa, tuka nekade, vo neposrednoto sosedstvo, na samo nekolku kilometri od najzagrozenite mesta. Koj mo`e da ostane nezagri`en? Kako obi~niot ~ovek vo Makedonija }e ja prifati vesta deka Slovenija primila taen dokument od NATO vo koj se prepora~uva site proizvodi, koi doa|aat od Makedonija detalno da gi ispita i medicinski da gi proveri. Toa zna~i deka s# {to raste i se proizveduva vo na{ava zemja e zarazeno. Nikako poinaku ne mo`e da se protolkuva. A, na{ite nadle`ni ministerstva i slu`bi ni velat deka radijacijata e 1000 pati pomala od dozvolenata. Koja e sega vistinata? Verojatno }e ja doznaeme po pet ili dest godini, koga }e vidime dali }e imame posledici po zdravjeto ili po novite generacii, koi }e dojdat na svetot. Zasega s# e {pekulacija. Mo`at da n# la`at, da ni ja ka`uvaat vistinata, a nie s# da primame so rezerva. Ovie napateni balkanski narodi nikoga{ ne mo`at da `iveat na mira. Edna{ }e vojuvaat, drugpat }e se pretopuvaat, ucenuvaat, poni`uvaat, sega }e zaboluvaat. Balkanskite sudbini kako da gi sledat niz site vekovi koi pominale i koi doa|aat. ]e re~at analiti~arite "prokleto e ova par~e zemja". I navistina e taka. Dali povtorno na scena }e dojde antinatovskoto raspolo`enie kaj gra|anite? Edna{ toa be{e manifestirano, no od druga gledna to~ka. Sega gi zasega site, i Srbi i Albanci i Makedonci i Bugari i Hrvati. Sudbinata na Alijansata so ovoj osiroma{en uranium e povtorno dovedena vo pra{awe. Pritisocite }e zajaknat, raspolo`enieto kaj gra|anite za ulogata na paktot povtorno }e odi vo nadolna linija. Na scenata sega }e istapat pacifistite, koi }e se obidat u{te edna{ svoeto vnimanie da go svrtat kon problemite na `ivotnata sredina i okolinata vo koja `iveeme. Kakov }e ni bide napredokot ako vo narednite decenii `iveeme vo mesto kade s# e nadvor od propisite na zdravstvenite organizacii, ako `ivotot go `iveeme onaka kako {to go `iveat lu|eto okolu ^ernobil? Znaeme za seto ona {to se slu~uva{e tamu. Sega toa zatropa i na na{ata porta. Odgovornosta mora da ja snosi sekoj onoj koj e involviran vo ovaa katastrofalna situacija. Sekoj koj dal naredba da se isfrluvaat takvi proektili, sekoj koj znael deka toj uranium e {teten po zdravjeto na ~ovekot. Sega glavnite kreatori ja izbegnuvaat odgovornosta i velat deka toa e standardno oru`je, deka toa ne e pri~inata za zaboluvaweto i sl. Hag verojatno sega }e ima dopolnitelna rabota. Nema da mo`e da se zanimava samo so problemite na Milo{evi}, Karaxi} i Mladi}.

Problemite so t.n. "balkanski sindrom", dokolku se obelodenat i doka`at vo javnosta kako takvi, }e bidat priznati kako klasi~no zlostorstvo protiv ~ove{tvoto. Toga{ vistinskite zlostornici }e moraat da se baraat kaj zapadnite demokrati, a ne kaj isto~nite diktatori. Makedonija ispituva, kri{um reagira, bara nekakvi izve{tai od svetskite zdravstveni organizacii za da i prika`e na javnosta podatoci koi }e soodvetstvuvaat na vistinata. Go molime Boga seto ona {to se ka`uva od ministerot za `ivotna sredina, Marjan Dodovski, deka uraniumot e re~isi nezna~itelen e to~no. No, dali rabotite i ponatamu }e stojat taka? Signalite koi se pra}aat od EU i NATO do evropskite dr`avi, a se odnesuvaat na celiot Balkan se sosema zagri`uva~ki. Im velat proverete go ova od Bosna, ispitajte go ova od Jugoslavija, napravete mu proverka na ona od Makedonija. Sega krkajte vitamini ako nekade gi najdete. Vo prirodata, barem sega, gi ima s# pomalku. Ve{ta~kite ni stojat na raspolagawe, no sepak se ve{ta~ki. ]e mu tekne li na nekoj po seto ova da kupi spana} od pazar ili marula za da napravi salata? Na{eto makedonsko meni s# pove}e }e se stesnuva i }e ostaneme samo na lebot i gravot. Dobri se i otporni protiv mnogu bolesti, me|u koi i rakot. Meso s# pomalku }e jademe za{to i nas po~nuva da ne pla{i ova kravjo ludilo. Znakot na kvalitet postepeno }e go gubime s# dodeka ne se sobere hrabrost i volja da se iznese vistinata okolu vakvite zamrseni peripetii. ]e slu{ame i }e o~ekuvame nekoj ne{to da ni ka`e. Veruvajte }e bide pozitivno i optimisti~ki. Sekoga{ taka bilo. I vo najcrnoto sme gledale svetlo, iako ne bilo taka. ]e ~ekame nekoi silni vetri{ta ovoj sindrom da go odnesat nekade daleku kade nema `ivot i tamu da ostane. A bidej}i ovde nikoga{ nemalo uragani i tornada, }e morame da najdeme na~in kako da se oslobodime od stravot koj vladee na ovie geografski prostori. I dodeka go o~ekuvame optimisti~kiot rezultat nie povtorno, kako i voobi~aeno, }e se zanimavame so dnevno-politi~kite nastani, {to utre }e ni bide poskapo, a {to poevtino, koj }e letne od rabota, a koj }e ostane, {to u{te }e prodademe, a {to }e si zadr`ime. Uraniumot verojatno }e ni ja namali pazarnata cena i }e mo`eme so malku pari mnogu podobro da `iveeme. Pa, na zdravje ako se u{te go imate.