CRNO - BELA EKOLISTA

Taka, na vrvot na Belata ekolista se nao|a Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno planirawe, odnosno Inspektoratot koj od januari do krajot na septemvri 2000 godina izvr{i 625 uvidi nad pravni lica i izdade 521 zapisnik za konstatacija. Pokraj toa podneseni se 18 barawa za poveduvawe na prekr{o~ni postapki pred nadle`nite sudovi i tri barawa za poveduvawe za krivi~na postapka.

Vo toj kontekst zna~ajna e intervencijata vo Miravci, Gevgelija vo

fevruari 2000 godina koga e spre~eno istekuvawe na 18 toni te~en argon

od vagon-cisterna. Potoa intervencijata vo naselbata Zloku}ani vo mart

2000 godina pri {to e spre~eno zapo~natoto nezakonsko deponirawe na

grade`en {ut (okolu 4.000 kubni metri) vo arheolo{ki za{titenata zona, a od ve{ta~kite ezerca se izvle~eni 4,5 toni ohridska pastrmka i 3,5 toni krap, amur, som i izvr{ena e evakuacija na pticite pauni i {atki, koi se preneseni vo Zoolo{kata gradina.

Ovaa slu`ba izvr{i i intervencija vo ran`irnata stanica Trubarevo vo april 2000 godina, kade {to e spre~eno izlevawe na 25 toni vodoroden peroksid, a so toa i ogromniot po`ar {to mo`el da nastane pri sudirot na dva vagona.

Vo otkrivaweto na krivi~ni dela protiv `ivotnata sredina i prirodata, spre~ena e pojavata na trgovija so opasen otpad (otpadno transformatorsko maslo) i negovo koristewe kako energens vo "Kuprum" i "Rade Kon~ar" od Skopje.

Izvr{en e inspekciski nadzor vo kasarni na devetnaeset nacionalni kontingenti na KFOR, vo delot na postapuvaweto so opasniot otpad, negovo sobirawe, skladirawe i iznesuvawe od Makedonija.

Vo sklopot na Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno planirawe raboti i Slu`bata za `ivotna sredina. Ovaa slu`ba raboti pove}e proekti za za{tita na povr{inskite i podzemnite vodi, pravi procenka na posledicite vrz `ivotnata sredina od najrazli~ni dejstvija, a raboti i na proekti za upravuvawe so cvrstiot otpad i otpadnite vodi i izgotvuvawe na fizibiliti-studii za regionalni deponii. Slu`bata intenzivno raboti i na problemot so opasniot otpad vo na{ata zemja. Zna~ajna e nivnata aktivnost za valorizacijata na prirodnoto nasledstvo vo Makedonija, a so Ekolo{kiot pres-centar u~estvuva vo afirmativno-edukativnite poseti vo ekolo{ki ~istite regioni Mariovo i Pore~ieto, pri {to nesebi~no go prenesuvaa svoeto znaewe za prirodnite karakteristiki i vrednosti na ovie regioni.

Osnovnata misija na speleolo{koto dru{tvo "Peoni"e pronao|awe i stru~no istra`uvawe na posebno zna~ajni speleolo{ki objekti. Ova dru{tvo raboti i na zapoznavawe na javnosta so problemot na uni{tuvawe na pe{terite, podigawe na svesta i informiranosta na lokalnoto naselenie vo odnos na za{tita na pe{terite. Formirawe na mre`a od izvestuva~i od lokalnoto naselenie i lokalnite nevladini organizacii, koi }e se gri`at za pe{terite. Potoa zgolemuvawe na brojot na speleolozite vo Makedonija, donesuvawe i implementacija na podzakonski akti za za{tita na pe{terite i karstot, postavuvawe na vrati na najvrednite pe{teri vo zemjava i mnogu drugi aktivnosti. Vo tekot na 2000 godina uredena e i adaptirana za turisti~ki poseti pe{terata "Vrelo" kaj Matka. Obezbeden e i agregat so {to e ovozmo`eno kvalitetno i celosno razgleduvawe. Ovaa e edinstvena vo momentov vaka uredena pe{tera kaj nas. Blagodarenie na anga`iraweto na SD "Peoni" za za{tita i popularizacija na vrednostite, na{ata zemja stana meta na kvalitetni istra`uva~i od stranstvo koi, zaedno so na{ite speleolozi, vo tekot na 2000 godina dojdoa do soznanija koi ne bea otkrieni vo prethodnite 20-30 godini rabota na ova pole.

Na treto mesto na Belata ekolista e prof. Jugoslav Ziberovski.

Na predlog na Svetskata unija na ekolozi, Institutot za razvoj na zemjodelstvoto na Bon, profesorot Ziberovski be{e proglasen za "Ekolog na stoletieto". Vo konkurencija na preku 2000 proekti, od koi samo 100 vlegoa vo potesen izbor, Proektot za proizvodstvo na zdrava hrana od rastitelno i `ivotinsko poteklo vo Tajmi{te, ~ij rakovoditel be{e prof. Ziberovski go osvoi prvoto mesto, {to vsu{nost pretstavuva vizija za razvoj na ruralnite podra~ja vo 21 vek.

Na ~etvrto mesto e UNDP - Organizacija za razvoj na Obedinetite nacii. So sproveduvawe na proektot "^ista i zelena Makedonija" vo tekot na 2000 godina is~isteni se pove}e od 800 divi deponii, od koi e otstranet smet od okolu 100.000 kubni metri i uredeni se pove}e od 30 gradski parkovi.

Na petto mesto se nao|a Dvi`eweto na ekologistite na Makedonija.

Ovaa godina DEM slavi deset godini od svoeto aktivno opstojuvawe na makedonskata ekolo{ka scena. Toa e asocijacija na ekolo{ki dru{tva vo zemjata i vo svoite redovi zdru`uva trieset ekolo{ki dru{tva.

DEM e ~lenka na "Prijateli na zemjata" i na " Me|unarodnata unija za za{tita na prirodata". Nejzinite ~lenovi se anga`irani vo realizacija na pove}e doma{ni i me|unarodni proekti preku koi se podignuva ekolo{kiot imix na na{ata zemja. DEM e organizator na pove}e manifestacii koi vlijaea vrz instituciite vo dr`avata za poefikasno i pobrzo re{avawe na ekolo{kite problemi vo zemjava

Na vrvot na Crnata ekolista se nao|a MHK "Zletovo"-Veles, poradi nepo~ituvawe na Re{enieto na Dr`avniot inspektorat za vodewe na tehnolo{ki proces koj nema da go naru{i ambientalniot kvalitet na vozduhot so emisii na YO2 utvrdeni so Zakon. Vo svojot kompleks metalurgija ne vr{i avtomatsko registrirawe na koncentracijata na sulfur dioksid, poradi defektot na avtomatskiot register na emiterot na sulfur dioksid vo pogonot kiselina. Istovremeno, monitoring-stanicite registriraat visoki koncentracii na sulfur dioksid vo ambientot. Vo tekot na avgust 2000 godina koncentraciite na YO2 bile dvaeset dena nad MDK. Toa prodol`uva i vo narednite meseci, a poslednite dva (noemvri i dekemvri) se bele`at enormni emisii na YO2. Dozvolenata koncentracija na YO2 e 0.150mg/mz {to e sedumnaeset pati nad MDK za 24 ~asovna emisija i petpati pove}e za polu~asovna emisija. O~igledno e MHK "Zletovo" ne saka da investira vo za{titata so {to direktno atakuva vrz zdravjeto na gra|anite na Veles i okolinata. Na vtoro mesto se nao|a Ministerstvoto za zdravstvo koe pove}e od eden mesec vr{i opstrukcija i blokirawe na ve}eetabliraniot sistem za odlagawe na medicinski otpad, so nepla}awe na smetkite i nosewe na medicinskiot otpad vo zatvorenata deponija "Vardari{te".

Na treto mesto se nao|a HEK "Jugohrom"- Jegunovce.

HEK" Jugohrom", smesten vo podno`jeto na [ar Planina, pretstavuva karcinom na ovoj region. Dnevnata emisija na pra{ina e 50 toni od 13 emiteri. Maksimalno dozvolena koncentracija na pra{inata e 30mg/mz, a tie emitiraat dnevno 3400mg/mz. Problem pretstavuva i deponijata za hromna kal, koja e potencijalna opasnost za rekata Vardar, a vo slu~aj na havarija postoi opasnost od indirektno zagaduvawe na izvorot "Ra{~e".

Na ~etvrto mesto se nao|a Upravata na Hidrometeorolo{kiot zavod poradi nedostavuvawe i prikrivawe na podatoci za nivoto na Ohridskoto Ezero, so {to e napravena povreda na Zakonot za za{tita na `ivotna sredina i Zakon za vodi.

I na petto mesto na Crnata ekolista se nao|aat osnovnite sudovi, poradi nedavawe prioritet na predmetite {to se odnesuvaat na zagrozuvaweto na `ivotnata sredina i zastaruvawe na prekr{o~no gonewe ili odreduvawe minimalni kazni za prekr{itelite.