Nacionalna programa za za{tita na kulturnoto bogatstvo

NOV RE@IM ZA ARHEOLO[KITE LOKALITETI

  • Ekspertite od ovaa oblast smetaat deka site spomenici se va`ni i mora da se za{titat so zakon

Spored Nacionalnata programa, koja treba da bide donesena do krajot na godinava, a }e funkcionira od idnata godina, site arheolo{ki lokaliteti vo zemjava (4.650) }e dobijat status na spomenici na kulturata.

Toa zna~i deka site lokaliteti }e imaat ist re`im za pravna, fizi~ka i konzervatorska za{tita, veli Jovan Kondijanov, direktor na Republi~kiot zavod za za{tita na spomenicite.

Ekspertite od ovaa oblast smetaat deka site spomenici se va`ni i mora da se za{titat so zakon.

Spored d-r Viktor Lil~i}, profesor na Institutot za istorija na umetnosta so arheologija na Filozofskiot fakultet, potrebno e itno da se povede postapka i site lokaliteti {to se vo arheolo{kata karta na Makedonija da se proglasat za spomenici na kulturata, iako toa nema da bide vo soglasnost so dosega{nata zakonska regulativa. Treba da se oformi specijalen oddel, nezavisno od zavodite i muzeite, koj postojano bi se zanimaval so toj problem - intenzivna rabota, {to pobrzo da se proglasat za spomenici na kulturata. Za{titniot re`im podrazbira zabrana za gradewe i kopawe vo zavisnost od stepenot na va`nost na lokalitetot.

Zakonot e jasen i predviduva kazneni odredbi samo za spomenik na kulturata. Za preostanatite ne se predvideni za{titni merki. Nacionalnata programa predlaga site lokaliteti da se proglasat za spomenici na kulturata, a na toj na~in zakonskata regulativa }e bide ista i site spomenici }e se za{tituvaat na ist na~in, istakna Kondijanov.

Lokalitet Isar Marvinci

ISTRA@UVAWE VO NEKROPOLATA LISI^IN DOL

Na lokalitetot Isar Marvinci ekipa od Muzejot na Makedonija otkri 6 novi grobovi vo `eleznodobskata nekropola Lisi~in Dol. Otkrien e samo mal del, bidej}i ovoj lokalitet bil predhodno poseten od divi kopa~i. Ovaa nekropola poteknuva od 10 do 6 vek pred Hrista.

Godinava na terenot se rabote{e dvaesetina dena i pri toa otkrieni se 16 grobovi, pove}eto ograbeni u{te od anti~kiot period. Vo eden od grobovite od `elezno vreme najdena e moneta od Aleksandar Makedonski, veli arheologot Zlatko Videski.

Novootkrienite grobovi poteknuvaat od razvienoto bronzeno vreme (7, 6 vek pred Hrista), no ima i arhajski i dva groba ~ii naodi indiciraat na klasi~niot period. No, za `al, spored Videski vo momentov se uni{teni 30 grobovi. Ni{to od ova ne mo`e da se dokumentira. Stanuva zbor za rodovski nekropoli - mali grupni grobnici na ogromen prostor koi pravat edna celina. Nekropolata e povrzana so lokalitetot Isar Marvinci. Tuka ima naodi od `elezno vreme do docna antika, istakna Videski.

Kulturna prezentacija

VINI^KITE IKONI PREDIZVIK ZA SVETOT

Vo Arheolo{kiot muzej vo Zadar, vo tek e izlo`bata na terakotni ikoni od Vini~ko Kale. Prezentirani se 12 kopii, celi par~iwa, ilustrirani so 14 fotografii od iskopuvawata i konzervatorskite raboti. Izlo`eni se karta na Makedonija od 5 do 7 vek i uvodna legenda, a podgotveni se plakat i katalog.

Poslednive 15 godini vini~kite ikoni se najmnogu eksportirana "kulturna stoka" od Makedonija, veli Cone Krsteski, arheolog i komesar na izlo`bata. Spored ikonografskite, stilskite i paleografskite karakteristiki, tie poteknuvaat od 6, odnosno 7 vek. Osven prezentacijata, ova e i provokacija - drugite zemji da se zainteresiraat da gi vidat originalnite par~iwa.

Podgotvila: Mileva LAZOVA