FILM I FIROM

Seto toa mo`ebi e razbirlivo koga se raboti za nekakvi si politi~ki sredstva, procesi... Me|utoa, koga politikata stanuva del od ne{to koe samoto po sebe ima kosmopolitski predznak - umetnosta, toga{ toa definitivno e degutantno!

Na Solunskiot filmski festival, ~ie 41-vo izdanie tuku{to zavr{i, Makedonija, iako bez prisustvo vo filmskata programa, u~estvuva{e so nekolku akteri, novinari i pretstavnici od Kinotekata na Makedonija. I, nastrana {to, kratenkata FIROM mora{e da stoi na oficijalnite akreditacii pokraj imiwata na u~esnicite od Makedonija, tuku site tie, na ovoj ili na onoj na~in do`ivuvaa, kako {to e voobi~aeno, po nekolku pati vo denot da bidat vo situacija da moraat da go progoltnuvaat poni`uvaweto. I toa to~no vo ime na umetnosta - filmot, zaradi koj vpro~em bea tamu prisutni.

I, ovoj tekst mo`ebi i nema{e da postoi, ako ne se slu~e{e duri i javnoto navreduvawe na "site skopjani", kako {to miluvaat da n# narekuvaat "naslednicite" (kako {to pak tie miluvaat da se narekuvaat sebe si) na Aleksandar Makedonski. Naslednicite na edna drevna civilizacija, a so varvarskoto odnesuvawe! Toa ama ba{ nikako ne upatuva na nivnoto posakuvano poteklo, bidej}i tolku dolgata kulturna istorija sigurno ne dozvoluva odnesuvawe od vakov krajno neciviliziran i nekulturen tip.

A eve {to se slu~i.. Na proekcijata na ~e{ko-slovene~kiot film "Osamenici na David Ondri~ek" prika`an vo glavnata programa na Festivalot vo Solun, i vo koj edna od glavnite ulogi tolkuva Labina Mitevska, vo eden mig ednostavno se dobi ~uvstvo deka ne e ba{ prijatno da se bide Makedonec. I ovae najblaga verzija na li~noto ~uvstvo na sekoj od nas.

A "bolkata" be{e {to Mitevska igra edna Makedonka, koja `ivee vo Praga. Toa e del od prikaznata. No i na samoto spomnuvawe na nejzinata nacionalnost i na nekolkute re~enici izgovoreni na makedonski, vo gledali{teto na prekrasniot kino-kompleks "Olimpion" na plo{tadot "Aristotel" vo Solun, se po~uvstvuva mala tenzija. A koga se ~ine{e deka niskite nacionalisti~ki strasti se nadminati i deka, na publikata, koja e mlada i neoptovarena, ne & zna~i ni{to dnevnata politika, eden, bi rekle, sosem "slu~aen" posetitel ne izdr`a! Ne izdr`a i sosem glasno i nedvosmisleno so pcosti im se obrati na "skopjanite". Dodu{a, nikoj ne go poddr`a, ama kako da im lekna... Na. site onie koi mo`ebi go "mislea" istoto, ama se stegaa...

E sega organizatorite na Solunskiot filmski festival sekoga{ imaat zborovi na izvinuvawe zaradi kratenkata FIROM. I sekoga{ se trudat da n# uverat deka toa e "politi~ki stav". I deka toa nim ni{to ne im zna~i...I edostavno ne mo`at da spre~at ako nekoj "podlegne" na pritisokot i silnata dnevno-politi~ka propaganda...

Sepak, kako i da e, vo toj mig jasno e deka pragot na ~uvstvitelnosta na sekoj na{ sogra|anin e nadminat. I besot raste, i raste... bidej}i poni`uvaweto zapo~nalo u{te na {alterot za viza vo Kancelarijata za vrski na Grcija, vo Skopje, prodol`ilo i na granicata so Grcija, na koja treba da se vnimava da ne se spomnuva imeto na na{ata zemja ili imeto na gradot vo koj patuvame (ne Solun, tuku zadol`itelno - Tesaloniki!) ili pak od sli~ni pri~ini i grani~arot mo`e da se iznervira... Pa duri ako sakate da ispratite karti~ka do prijatelite, vo adresata mora da napi{ete FIROM. I samo taka, i s# taka! Za{to duri ako napi{ete Biv{a Jugoslovenska Republika Makedonija, }e se slu~i slu`beni~kata vo po{tata toa da go pre~krta, pa i so visok ton da vi odr`i lekcija po istorija i geografija, razbrani spored nivnite standardi...

A verojatno, seto ova i nema{e da mi bide va`no, ako ne se slu~e{e prikaznata od kinoto, koja ba{ i ne mora{e da se slu~i. Isto, kako i ovoj tekst.