Forum

MAKEDONSKI INTELEKTUALCI

Stefan Donevski - Majka, Ohrid

Denovive premierot go zagatna problemot so Makedonskite intelektualci i o~igledno gi pogodi vo nervot. Prav intelektualec mo`e da bide samo politi~ki nezavisen ~ovek, koj svojata intelektualna rabota ja prika`uva realno i kriti~no. Nemo`e intelekutalec da bide toj, koj vo svoite pesni ja opeval goleminata na Tito i zaradi toa dobil vila na Vodno.

Golem del od postarite Makedonski intelektualci `iveat ve}e so godini na Vodno, vo udobni vili, odozgora ja gledaat "skopskata raja" kako se gu{i vo zimskite magli, a vo leto vo nepodnoslivite avtomobilski gasovi i od vreme na vreme, }e dade nekoja izjava za pe~atot, kako ete seu{te se `ivi.

Otuka proizleguva, deka vo poslednive pedesetina godini se formira edna nova kategorija na intelektualci, takanare~eni "partiski intelekutalci".

Toa ne zna~i deka novata vlast e ve}e imuna od toj predikat i kaj nea se zabele`uva tendencija na partiski intelektualci. Mnogu pisateli mu zabele`uvaat na Ministerot Dimitrov kako mo`el tolku mnogu pari da dade za premierata na dramata "Makedonski Faust" od Mladen Srbinovski, koja e samo edna{ izvedena, a na drugi dramaturzi ni{to ili mnogu malku.

O~igledno e mnogu te{ko vo Makedonija da se bide nezavisen intelektualec, a so toa i prav intelekutalec. Sekoja vlast, odnosno sekoja partija si bara i formira svoi intelektualci, bidej}i samo politika bez kultura, e ravno na nula. Toa go gledame najdobro denovive vo amerikanskive pretsedatelski izbori, kade intelektualcite (glumcite) od eden mal Holivud vo Kalifornija, mo`at da bidat presudni za pobedata na demokratskiot kandidat Al Gor. Poznato e deka skoro site glumci vo Holivud se golemi lobisti na demokratskata partija.

Drug e problemot kaj nas, vo posledno vreme ~esto se pra{ame kade e glasot na Makedonskite intelektualci i dali voop{to gi imame? Zo{to intelektualec mo`e da bide samo toj, koi svojot intelktuet go prenesuva na javnosta se ~esti javuvawa.

Vo poslednive godini se pojavia ne{to pove}e od desetina intelektualci vo vesnicite kako kolmunisti i tie desetina se vrtat stalno po naj~itanite dnevni vesnici, kako da vo Makedonija samo da se oni intelektualci.

Probam da gi ~itam nivnite kolumni, veruvajte edvaj od deset, dve da gi pro~itam. Voglavnom toa se kolmunisti so dlaboko pestokunisti~ko minato, nivnite tekstovi se konfuzni, nejasni, pi{uvaat mnogu redovi bez da ja ka`at vistinata, taka da na ~itatelot mu se zdodevni. Pri toa mnogu filozofiraat, se pla{at direktno da ja ka`at vistinata i nivnite tekstovi se sveduvaat na: "Bi bilo, koga ne bi bilo, }e be{e, ako ne be{e" i sli~no.

^itatelot deneska bara jasni i konkretni informacii, bez mnogu filozofirawe koi }e ja pogodat temata na denot. Vaka gi gledame samo nivnite sliki na naslovot od kolumnata, site se nekako ubavo kadrosani, kako da se ete; mnogu zagri`eni za Makedonija.

Denovive pri deleweto na pozitivniot rebalans na buxetot se slu~i u{te eden nemil nastan, imeno Tupurkovski i "negoviot" sovetnik Ante Markovi} bea protiv vra}aweto na deviznite dolgovi. Zamislete kolkava bezobraznost, na{ite devizi bea ba{ zarobeni od vladata na Ante Markovi} vo koja Tupurkovski be{e vo toga{noto pretsedatelstvo. I sega tie dvajca namesto da mol~at i se pokrijat od sram, oni u{te se protivat na vra}aweto na na{ite zarobeni devizi. Za ova - navistina nemam zborovi, vakvi politi~ari se katastrofalni. Toa vo Hrvatsska odamna go uvidova i tamu Ante Markovi} nema {to da ka`e. Ovde vo Makedonija proba da ni soli pamet. Krajno vreme e da se Markovi} proglasi za nepo`elen vo Makedonija, a Tupurkovski da si otide od politikata. Denovive kardiohirurgot @an Mitrev ja slave{e stopedesetata operacija na otvoreno srce, na koja proslava ne dojde ministerot za zdravstvo Danilovski. Ovoj minister od samiot po~etok go bojkotira kardio-centarot na Mitrev, kao da mu e `al {to @an Mitrev dosega spasil 150 Makedonci od sigurna smrt. O~igledno ova ministerstvo ne si gi vr{i svoite raboti kako terba, denovive nekolku pati odam da se vakciniram protiv grip i stalno dobivam ist odgovor, "U{te nemame od Skopje dobieno vakcina"! Dodeka vo Germanija vakciniraweto protiv grip po~na u{te vo po~etokot na septemvri, ovde ministerstvoto ~eka da dojde gripot, da izumrat pove}e iljadi Makedonci, pa da po~nat so vakcinacija. I ako nekolku iljadi Makedonci umrat od gripot ovaa zima, toga{ ministerstvoto za zdravstvo }e re~e: "pa taka mu bilo pi{ano od Gospod na Makedon~eto".