Makedonski pluralizam

TAA PUSTA FOTELJA

Pi{uva: Mi{ko TALESKI

  • Treba da bide{ otrakan, prirodno zabegan i frustriran ako saka{ da uspee{, najmnogu politi~ki
  • Glupostite od den na den stanuvaat s# pogolemi, pa rabotite mo`at da izlezat od kontrola. Posle ni sv. \or|ija ne mo`e da ni pomogne

Vo Makedonija site se politi~ari. S# e visoka klasa. Dov~era{nite vagabonti i marginalci vo op{testvoto deneska pretendiraat za meki fotelji, udobni kabineti i solidni li~ni dohodi. S# za "dobroto" na dr`avava. Svrtete se naokolu, s# e biznis, mo`e i Kalifornija da ni pozavidi. Fr~at mobilni telefoni, se vozat krajsleri, se jadat pici na otvoreno. U{te Mel Gibson ili Pamela Anderson da izlezat od nekade i na{iot amerikanski son }e stane stvarnost. Takvi se na{ite skopski gradski ulici, barem centralni. Da {etate, da zaviduvate, pa duri i da qubomorite. Ne zaostanuvame mnogu zad Zapadot. Selskite zborovi od tipot "arno", "veli{", "mome" i sli~no gi zamenuvame so internacionalizmi za da bideme pogolemi mangupi pred svetot, partnerot ili qubovnicata. A pod takvite svileni kostumi i vratovrski se gledaat dov~era{ni klo{ari, mrsulkovci i edini~ari. Sega vremiwata se izmenija. Treba da bide{ otrakan, prirodno zabegan i frustriran ako saka{ da uspee{, najmnogu politi~ki. Narodot neka trpi. Neka gladuva. Neka umira. Va`no e klasata da `ivee. Onie od moderen tip. Onie koi ne jadat leb i piperki, tuku kavijari i pici. Onie koi ne kupuvaat od pazar, tuku od trgovski kompleksi. Deneska e va`no samo tie da `iveat, a obi~nite neka bidat vo vtor plan. Fraerite deneska tepaat plati od dve - tri iljadi marki i pak im se malku. Nemale za {oping. Najmnogu posakuvam barem eden mesec vo godinata da se bez skr{en denar, najmnogu eden mesec vo godinata da gladuvaat kako {to gladuvaat milion gra|ani vo zemjava, da ostanat bez avtomobil i da ~ekaat po polovina ~as avtobusi vo najgolemite gradski turkanici, barem edno leto da ostanat doma i namesto vo Grcija i [panija da se kapat vo kada. [to bi bilo toga{ so niv? [to veli mladinata "}e {eknat" . Zaboravaat li deka seto ona {to deneska go imaat kako bogatstvo i luksuz do v~era bilo Va{e, na rabotnicite, na zemjodelcite, na selanite. Se obogatija preku no} i sega so pari, a bez pamet }e ni ja krojat sudbinata. Gledate li do {to dojdovme so na{ata naivnost. ]e sedat po parlamenti, po komisii }e tepaat debeli honorari, a vie tepajte se doma so glavata v yid. [to drugo preostanuva?

ZA DOBROTO NA NARODOT

Iljada germanski marki plata za eden parlamentarec. A negovite funkcii tamu se: ~itawe vesnik, pcuewe, dofrlawe, spiewe na rabotno mesto, re{avawe krstozborki, piewe viski po hodnicite za 50 denari i jadewe ru~ek so celo meni za 120 denari. Vie utre }e treba da go pu{tite va{eto dete vo disko i }e mu trebaat 100 denari za edna pija~ka i toa da ja "mavne" na noze zatoa {to nema mesto za sedewe. A va{iot omilen parlamentarec za istite pari so petpati pogolemo mese~no primawe }e se prejade. Ova li e pravna dr`ava? Pa u{te sega se pravat novi zakoni za zgolemuvawe na platata. Malku im bila! Za vakvi preterani barawa decata dobivaat }otek. Sramota e ovie na stari godini da bidat tepani. Na narodot samo {to ne mu zovrelo. Koga na srpskiot narod mu dojde s# preku glava se re{i na posledniot ~ekor. Vleze vo Parlamentot, go zapali i gi razbrka site onie koi u`ivaa vo makite na obi~nite. Kaj nas u{te se ~eka. Po s# izgleda ne e dojdeno do tolku. Glupostite od den na den stanuvaat s# pogolemi, pa rabotite mo`at da izlezat od kontrola. Posle ni Sv. \or|ija ne mo`e da ni pomogne. Vaka dodeka mo`e, teraj. Ima u{te ovci za stri`ewe. Nie u{te }e gi merime ulicite od Sobranie do Vlada, od Vlada do Bit-pazar i sli~no. A zo{to? Da sme mu poka`ele na premierot deka {trajkuvame. Pa toj zar edna{ videl? Toa za nego e monotonija. Ve}e videno. Treba da se baraat novi formi. Razmislete. Koj miting odr`an dosega dal rezultati kaj koja bilo makedonska vlada. Nikoj . ]e se pro{etaat do ogradite, }e svirnat dva-tri pati, }e re~at UAA!, }e smrznat kako pi{toli i }e se vratat doma. A vlastodr{cite si sedat vo kabinetite, si pijat kafe, se toplat do parnoto i ve gledaat nadvor. A, bre narode od toa ve}e ni{to ne biva. Ve nau~ija i Brankovci i Qub~ovci i Cilevci kolku mo`ete. ]e ve molzat i ma{ko i `ensko. I poslednata kapka krvavo mleko }e vi ja iscicaat za taa pusta fotelja. I pak oko nema da im trepne. Utre pak }e ve povikaat na miting kako opozicija da gi poddr`ite i da napravite pogolema masa na plo{tadite. Dodeka tie si gi teraat rabotite vie }e {trajkuvate. Deneska Branko i Qub~o }e se ispopcujat, a utre }e sednat da pijat kafe i da pravat koalicija. Taka e i nikako poinaku. S# za dobroto na narodot i na Makedonija.

BRAKORAZVODNI PARNICI

Poslednive dva meseca od godinava }e bidat navistina interesni i vozbudlivi. Nekoi predviduvaat duri i politi~ki zemjotresi, pomestuvawa, pregrupirawa, razvodi i novi brakovi. Dosadno e samo so eden partner. [pekulaciite koj so kogo vo novoto parlamentarno mnozinstvo ostanuvaat na vrvot na interesiraweto na celata javnost. Edno e sigurno: seto ona {to }e se napravi nema da mu bide po merak na narodot. Sega se presmetuva kako Qub~o da si ja zadr`i vlasta, kako da gi privle~e pratenicite od PDP i da gi stavi vo isti redovi so Xaferovci, vo isto tenxere da bidat onie koi na lokalnite izbori si razmenuvaa kanonada od kur{umi i pa|aa mrtvi i povredeni. Za taa pusta fotelja sega toa }e stane minato. Vo vakvata igra na premierot se vklu~uva i Stole kavadar~anecot. Negovite potezi vo makedonskata politika se sosema dobro poznati. Sega pretendira za mestoto prv spiker vo Parlamentot, na mestoto na Savo. Qub~o e staven vo }o{, pa }e mora da prifati, ako saka da izbegne vra}awe na Branko vo vlasta. No, pazarewata ne zastanuvaat tuka. Gu{terov za novata koalicija go nudi i Dimitar Mir~ev na mestoto {ef na makedonskata diplomatija. Premierot verojatno i toa }e mora da go goltne. Taka edna partija so samo tri neavtenti~ni pratenici }e ima dvajca politi~ari na vrvni mesta vo vladeja~kata hierarhija. Pratenicite od VMRO - DPMNE, vkupno 43 na broj, samo }e donesuvaat odluki koi }e mu odgovaraat na liderot. Vo krugot na {pekulaciite se vrtat i imiwata na Stojmenov i Zmejkovski, kako koalicioni partneri na nivnite dov~era{ni sopartijci i podocna egzekutori. Ako Qub~o se vratel na partiskata i reformskata programa toga{ vistinskite reformci ne gledaat pri~ina da ne zapo~nat dijalog. Dosta ne bila vo pra{awe. I da ostanela, i da si zaminela isto im se fa}alo. Kade e Branko i negovata SDSM vo celata ovaa kombinatorika? Sega se vo situacija da se bide ili ne. Ako ovaa {ansa {to im ja nudi Tupurkovski ja propu{tat toga{ sigurno deka }e mora da gi ~ekaat redovnite parlamentarni izbori 2002 godina. Zatoa sega treba pretpazlivo. Ama Cile verojatno nema tuku - taka da vleze vo dogovarawata. Dokolku parlamentarnoto mnozinstvo se pregrupira toga{ ne mu bega mestoto premier. Toga{ i Branko }e se najde vo }o{, pa }e mora da prifati. Sega dvajcata golemci vo celata izminata decenija se vo tesno. Ako porano begaa od malite i kako {to gi narekuvaa nerelevantni, sega gi baraat kako krst i bosilok. Dva - trojca vamu, dva - trojca tamu, }e se skrpi nekako. Bo`e kolku se osameni? Kade e sega nivnata superiornost i prepotentnost? Po~naa da tropaat na portite na malubrojnite. Ako vladee razumot i pravednosta, podobro e da se ostavat na cedilo i vtisnati me|u ~ekanot i nakovalnata da molat za korka leb. A vremeto za toa e ve}e dojdeno. Ovoj ili naredniot mesec. Nekoj od pomalive ubavo }e se omrsi. ]e si sedne vo foteljata za koja kako partiski aktivist nikoga{ ne ni sonuval. Sega mu se dava na tacna. I toa bez molewe. Vremiwata navistina se menuvaat. Deneska si, utre ne si. Deneska si klo{ar, utre parlamentarec. Deneska si funkcioner, utre slu`benik vo nekoe propadnato pretprijatie. S# e biznis. Parite ja igraat klu~nata uloga, a ne partiskite idei. Koj }e go odvrze sega pove}e }eseto Qub~o, Branko ili Cile? Povtorno vo optek }e bidat germanskite marki, mercedesite i stanovite. S# za dobroto na narodot i negovata idnina. ]e n# la`at i ednite i drugite deka rabotite }e se sredat, deka pofalbite stignuvaat od site strani. Dodeka tie gi primaat pofalnicite, narodot neka grize pra~ki.

ZIBERI ILI "NESERI"

I na krajot malku da se nasmeeme. Nekoi velat za pla~ewe bilo, ama ajde da si napravime seir od glupostite na na{ite "sovr{eni". Pratenikot Slobodan Danevski od LP, eden od onie koi vleguvaat vo igrata za spasiteli na Qub~o, na minatonedelnata sobraniska sednica na negoviot "sakan" kolega od PDP, Naser Ziberi, mu se obra}a so zborovite "gospodine Neseri" i toa ne edna{, tuku tripati. Tome Dalavera zad nego se smee, se smeat re~isi polovinata pratenici, se smee makedonskata javnost. Ziberi navreden. Aliti mu izleguva vo presret da go brani. Celata tragikomedija zavr{uva bez izvinuvawe od govornikot na "intelektualnite" zborovi, tuku so opomena od Savo deka naredniot pat dokolku se slu~i istoto }e prezeme merki na odgovornost. Verojatno }e gi vikne roditelite na sostanok za da im gi istegnat u{ite na neposlu{nite. Odamna Amdi ne napravil nekoj humoristi~en ~ekor za da ja zabavuva gleda~kata publika, pa mora nekoj sega da go zameni. Mislea lu|eto deka samo toj znae da pravi takvi smei. Mnogu se izla`aa. Pove}e od polovinata za toa imaat prirodna darba.