Forum

KAKVA CRKVA - TAKVA DR@AVA

Stefan Donevski Majka, Ohrid

Ili obratno mo`e da se re~e: kakva dr`ava, takva crkva! Crkvata vo sekoja dr`ava prestavuva simbol na dostinstvo, po~it i tradicija. Kaj nas vo Makedonija od proglasuvaweto na aftokefalnosta vo 1958 godina pa do dendeneska se ~ustvuva golem razdor vnatre vo crkvata. Namesto crkvata da bide voda~ na makedonskoto nacionalno edinstvo, taa pravi razedinuvawe me|u Makedoncite. Namesto da privle~e novi vernici vo hramovite, taa gi odale~uva od niv. Se dobiva vpe~atok deka na{ite popovi se potrebni samo pri pogrebite i kr{tevkite, koi vo posledno vreme se izveduvaat vo crkva, porano i toa ne se praktikuva{e. Taka izleguva kako na{ive popovi da ~ekaat nekoj da umre, pa da zarabotat sto marki pri negoviot pogreb.

Humanite aktivnosti kaj na{ata crkva se takare~i nepoznata imenka. Dodeka vo site zapadni zemji crkvata poka`uva golema aktivnost, kaj nas se sveduva samo na nedelnite liturgii koi se slabo poseteni. Edinstveno masovno se poseteni golemite verski praznici, Veligden i Bo`ik.

Vo site drugi zemji pa i vo Afrika, crkvata poka`uva golemi aktivnosti na humanitaren plan. Skoro polovina od stara~kite domovi na zapad so pod crkoven patronat. Golem broj na internati na deca bez roditeli, hendikepirani deca i bolnici se vo crkovni race. ^asnite sestri tamu ja izvr{uvaat ulogata na medicinski sestri i negovatelki na stari lu|e. Mnogu kulturni domovi, zabava~iwa za pred{kolska vozrast se vo ramkite na crkvata.

Ovde kaj nas nema traga od takvi aktivnosti. [to gledaat koga odat vo stranstvo na{ive crkovni delegacii ne mi e jasno? A mora da priznaat se rasturija od {etawe po Amerikine i Australijine.

Od druga strana se ~ustvuva golem razdor i netrpelivost vo samiot vrv me|u vladicite. Edni se prosrpski, drugi probugarski i treti progr~ko raspolo`eni. Pa ~ovek so pravo se pra{uva, dali imame vladiki koi se promakedonsko raspolo`eni. Od pamtivek e poznata netrpelivosta na vladikite Petar i Kiril. [tipskiot vladika po~nal da ja pee liturgijata na Gr~ki, nema da ne za~udi ako nekoj naskoro ne se pojavi so peewe na Srpski ili Bugarski. Vo Sveti Nikole vladikata mu udril {amar na popot. Zamislete, za upis na Teolo{kiot fakultet vo Skopje na kandidatite im barale ~lenska kni{ka na VMRO-DPMNE. Se vra}ame pedeset godini nazad, vo vremeto na komunizmot, koga popovite bea deleni na podobni i nepodobni.

Golem del od sega{nive vladici ne se izbrani od sinodot, tuku se izbrani od ministerstvoto za verski pra{awa vo Skopje ili Belgrad, a pozadi koe stoe{e Jugoslovenskata UDBA. Taka da tie bea dirigirani odgozora so cel destruktivno da deluvaat kon Makedonskata aftkefalnost, odnosno da vnesat razdor vo Makedonskata pravoslavna crkva. Kako {to gledame toa im dobro uspea. Vo Avstralija imame totalen razdor me|u Makedoncite. Makedoncite se tamu ve}e prinudeni da odat na ven~avki i kr{tevki vo Srpski, Bugarski ili Gr~ki crkvi, bidej}i se razo~arani od na{ata crkva, koja see samo razdor. Tamu vladikata Petar napravi DAR-MAR! Na seto ova sinodot "mudro" mol~i, ne prevzema nikakvi merki. Poglavarot na MPC vo poslednive pet meseca dva pati ode{e vo Kanada i Amerika kade sostojbite ne se tolku lo{i, a ne otide vo Avstralija, o~igledno se pla{i od takva poseta. Pa koj treba da ja sredi katastrofalnata sostojba na Makedonskata crkva vo Avstralija, ako ne sinodot i poglavarot na crkvata.

Vo Evropa, Amerika i Kanada sostojbite so MPC ne se tolku kriti~ni kako vo Avstralija, no daleku od toa deka se dobri. Pri edna moja poseta na pravoslavnata crkva vo Berlin, prisutnite vernici na srede liturgijata izvadija {i{iwa so navodno topla rakija i se ispijanija srede crkva. A, toa ne im bilo prv i posleden pat. Sve{tenicite vo diasporata se `alat na indiferetnosta i nezainteresiranosta na vernicite, a vernicite se `alat na slabite popovi {to im gi ispra}a Skopje.

Od druga strana makedonskata vlada "mudro" mol~i, pod izgovor: ne se me{ame vo vnatre{nite raboti na crkvata. Toa e samo edna stara komuwarska izreka, naprotiv vladata treba energi~no da pomogne protiv razdorot na Makedoncite vo Avstralija, no o~igledno ne znae i ne e sposobna za toa. Pra}a nekakvi Emisionari od tipot na Trenevski ili Naumov, koj prvo neznaat vo {to e problemot i plus toa ne se prifateni od na{ite iselenici kako posrednici.

O~igledno ovaa vlada e zainteresirana da imame slaba MPC, zatoa {to jaka crkva }e prestavuva i jaka nacionalna dr`ava.