RAZGOVOR: Aleksandra Nikolovska - Vasileva, poetesa

RO@BATA NA QUBOVTA

Pi{uva: Jasminka MARKOVSKA

  • Poezijata na Vasileva denes do`ivuva uspeh pred s# nadvor od Makedonija
  • Poezijata mi e poprifatliva za pi{uvawe otkolku prozata, zatoa {to nemam potreba ne{tata {to gi ~uvstvuvam i do`ivuvam da gi iska`am so mnogu zborovi, tuku toa go pravam so malku zborovi, ednostavno i jasno

Stihovi polni so qubov, energija, `ivost i opevawe na `ivotot. Poezijata na Aleksandra Nikolovska - Vasileva se do`ivuva, se ~uvstvuva, za nea se sonuva, taa se me~tae i intimno se otkriva.

Rodena e vo Skopje na 13 maj 1950 godina. So poezija se zanimava od koga znae za sebe, vo {kolskite denovi nejzinata poezija do`ivuva uspeh, a denes, pred s#, e popularna nadvor od granicite na Makedonija.

"Vo migovite na moeto umirawe }e `alam {to ne mo`ev nikoga{, kako dokaz na mojata qubov da ti podaram `ivot koj se ra|a vo tivkite ot~ukuvawa na srceto pod gradite. ]e me ute{i mislata deka ti go dariv mojot `ivot i moeto srce, a knigite se ro`bata na taa qubov".

Vrabotena sum vo "Makedonski telekomunikacii" a.d., no toa ne me spre~uva da se zanimavam so pi{uvawe poezija, veli Nikolovska. Naprotiv, ovaa firma kade rabotam mi pomogna vo 1991 godina da izleze mojata prva kniga "Razdelba so vodata". Poezija otsekoga{ pi{uvam. Poezijata mi e poprifatliva za pi{uvawe otkolku prozata, zatoa {to nemam potreba ne{tata {to gi ~uvstvuvam i do`ivuvam, da gi iska`am so mnogu zborovi, tuku toa go pravam so malku zborovi, ednostavno i jasno. Mojata poezija e kratka, polna so sliki od `ivotot. Ovaa poezija, {to jas ja pi{uvam, e mojot svet ispolnet so simbolika. Poezijata e eden vid begstvo od realnosta koja{to e surova, gruba, pa kako i da "zamavne{", od ne{to }e se udri{. Vaka, preku poezijata, ne mo`e{ da bide{ povreden.

"Ja znam vistinata/ gi znam lagite/ `ivotite..."

OVDE I VO SVETOT

Gospo|o Vasileva, kako e prifatena Va{ata poezija vo Makedonija?

Iskreno - ne e najdobro prifatena. Mnogu mi velat deka ne ja razbiraat. Na takov priem naidov i od instituciite i od ~itatelskata publika, ovde vo Makedonija. Od nekoi institucii dobiv obrazlo`enie deka poezijata {to jas ja pi{uvam e nevoobi~aena za na{eto podnebje. Ottuka, po moe mislewe izleguva deka voobi~aena poezija za na{eto podnebje bi bila onaa {to }e mo`e da se naslika za onie koi ne ja sfa}aat da mo`e da go vidat, raspoznaat, pa da go po~uvstvuvaat, do`iveat ona {to jas go gledam vo stihovite.

No, Va{ite zbirki poezija naidoa na dobar priem nadvor od Makedonija?

Moite zbirki pesni se pe~ateni vo Makedonija. Pettata kniga {to e naslovena "@ena" (so podnaslov "Za tebe qubov bezimena") e prevedena na angliski od Emilija Georgievska, inaku lektor na Filolo{kiot fakultet. Ovaa kniga be{e odli~no prifatena od "Minerva pres" od London. So mojata poezija konkurirav na objavi vo vesnikot "Tajms", kade moite knigi visoko kotiraa kako stranska literatura od neanglisko govorno podra~je. Koga konkurirav ovde vo Makedonija na nekoi konkursi ne me udostoija nitu so odgovor zo{to ne gi objavuvaat. Za razlika od tuka, vo "Minerva pres" vedna{ me prifatija. Moite knigi bea prifateni kako visokokotirana literatura od neanglisko govorno podra~je. Voedno, ovaa izdava~ka ku}a mi go za{tituva avtorskoto pravo, tie go pravat i marketingot za moite stihozbirki, a preku niv knigite se prodavaat niz celo anglisko govorno podra~je, a mo`e da se nara~uvaat i preku Internet, preku nivnata veb - stranica.

Koga se javiv pak vo Ministerstvoto za kultura na Republika Makedonija i koga im gi odnesov site onie kritiki od "Minerva pres", na primer, tie mi odgovorija deka Ministerstvoto ne mo`e da dade sredstva i deka ne zna~i ona {to e vredno za Zapad e vredno i za nas. Sepak, knigite bea objaveni so pomo{ na moite prijateli, na "Makedonski telekomunikacii", na "Alkatel", so pomo{ na gospodinot Berten, na Emilija Georgievska i dr.

"Gi izbrkav/ i `ivitot/ i smrtta/ a sega `iveam/ ili umrev./ Stoev nad grobot".

POETSKI ^ITAWA

Naskoro Va{ata poezija }e bide ~itana vo Dru{tvoto na pisatelite vo SRJ.

Gospo|a Zorica Zec od Belgrad, inaku pisatel i izdava~ koja raboti vo izdava~kata ku}a "Armon", sosema slu~ajno dojde do moite poetski knigi koi & se dopadnaa, poradi {to organizira{e poetski ~itawa vo Dru{tvoto na pisatelite vo Belgrad, kade naskoro treba da odam. Isto taka, vo oktomvri, vo Belgrad }e ima sobir na svetskite pisateli kade, isto taka, sum pokaneta.

Na {to rabotite sega i kakva literatura ~itate?

Ve}e imam edna kniga proza koja{to e gotova, no s# u{te se ~eka na pe~ateweto i edna zbirka poezija na koja s# u{te rabotam. Inaku, od literaturata, ~itam s#. Posebno me interesiraat psihologijata i filozofijata. Od poezijata, posebno mi se dopa|aat delata na @ak Prever, Lorka, Bajron itn.

"...Stojam,/ nepoznato/ silno/ nikoga{ dosega/ do`iveano ~ustvo".