FORUM

GOLTARI

Stefan Donevski - Majka, Ohrid

Politi~arite vo Amerika se skoro site mili-oneri, duri nekoj od nif se i miljaderi vo dolari. Narodot gleda malku so zavist kon bogatite lu|e vo privatniot `ivot, no bogatite politi~ari se mnogu podobri vo praksa od siroma{nite politi~ari.

Eden milioner koj uspeal vo `ivotot da stekne pove}emilonsko bogatstvo, e vo sostojba i od siroma{na dr`ava da napravi bogata zaednica. Zatova bogatite lu|e koga vleguvaat vo politikata vo prv red imaat za cel da napravat bogata dr`ava, za razlika od siroma{nite politi~ari, koj najprvo sakaat sebesi da se zbogatat, pa duri posle ako ne{to ostane, da i pomognat na dr`avata. Na eden gladen vol da se najade, mu treba eden cel den. Na eden gladen ~ovek da se "najade" mu trebaat najmaku tri godini. Taka da siromaviot "gladen" politi~ar prvo gleda samiot da se najade, da ja obezbedi po{irokata familija so vili, stanovi i mercedesi i duri posle }e po~ne da razmisluva kako da i pomogne na dr`avata. Vo me|uvreme negoviot kriminal }e bide otkrien i on }e bide prinuden porano da ja napu{ti vlasta i ni{to dobro da napravi za dr`avata. Se se}avam pred dvaeset godini vo biografijata na novoizbraniot jugoslovenski pretsedatel \ukanovi} pi{uva{e;, "deka poteknuva od siroma{na familija, poseduva samo eden ednosoben stan vo Belgrad, i ima avtomobil marka Jugo. Pa, {to mo`e od takov politi~ar da o~ekuvame, samo beda i siroma{tija i zgolemuvawe na dolgovite. Ni{to podobar ne be{e nitu "bravarot" Tito. On prethodno `ive{e proleterski zivot i koga dojde za pretsedatel na Jugoslavija i ostavi preku 22 miljardi dolari me|unaroden dolg, koj nie i na{ite nasledenici }e morame da go ve~no otpla}ame. Da ne zboruvam sega za politi~kite problemi koi gi ostavija vo Jugoslavija; ne sredeni nacionalni odnosi, koi nabrgu posle niv predizvikaa gra|anska vojna, so nevidena brutalnost na Evropskite prostori.

A, dol`en i eb..., [iptarite velat deka e isto.

Vo 1990 godina vo po~etokot na pluralizmot na prvite demokratski partii vo Makedonija se profiliraa politi~ari - poeti. Taka vo partijata MAAK presedateli bea poetite, Gane Todorovski i Ante Popovski. VO VMRO - DPMNE presedatel i potpresedatel stanaa poetite Qup~e i Dosta.

Se se}avam Qup~e vo devestata godina pri formitraweto na partijata, nema{e bukvalno pari nitu za eden hambruger. Ode{e so edno paltence, za koe Zmejkovski veli deka e u{te kaj nego doma. Sega ve}e vesnicive pi{uvaat, deka imal stan vo Monte Karlo i stan ili ku}a na Florida, pa duri i London go spomenuvaat. Na sega{nive lokalni izbori, kandidative za gradona~alnici se prete`no lekari. O~igledno izvesno podobruvawe vo odnos na poetive, no lekarot ne e nikakva garancija za kvalitetot na idniot gradona~alnik. Gradona~alnikot treba da bide najdobar menaxer vo svojot grad. Vo prv red da otvori novi rabotni mesta i da ja evropizira op{tinata, odnosno gradot vo koj e izbran. Gledaj}i go profilot na sega{nive kandidati mo`e voop{teno da se ka`e, deka so noviot izbor e napraveno "od lo{o, polo{o".

Inaku vo Makedonskata politika dosega se kandidiraa nekolku milioneri, da spomnam samo nekoj od nif: Xon Bitof, Xorx Atanasovski i vo posledno vreme Risto Gu{terov. Prvite dvajca se javija na politi~kata scena vo Makedonija mo`ebi predvremeno, koga demokratijata be{e taka re~i nikakva, dodeka Gu{terov koj se pojavi na politi~kata scena pred nekolku meseci, poka`uva dobri rezultati i jas mislam negovata partija ima golema idnina.

Site ovie lu|e imaa edna cel: da i pomognat na Makedonija. Oni voop{to ne mislat da preku politikata li~no se zbogatat. Ovie lu|e sakaa samo da go prenesat svoeto bogato iskustvo {to go imaat steknato so dolgogodi{na rabota vo zapad, ovde vo Makedonija kao vo biznisot, taka i vo demokratijata. Na niv demokratijata im e vo krf, a biznisot im e sekojdnevna profesija. Ovde{nive politi~ari demokratijata prvo treba samite da ja nau~at, a na Balkanot demokratijata se te{ko u~i, da ne re~am nikoga{ nema da se nau~i. Biznisot na site politi~ari ovde e takare~i nepoznata imenka, ili ako nekoj politi~ar ovde uspeal vo biznisot, toa se pove}e somnitelni biznisi so {pekulativen karakter, koj preku no} stanuvaat milioneri.

So na{ive politi~ari koi dovolno ne ja poznavaat evropskata politi~ka kultura, koi ne poseduvaat golemo iskustvo vo biznisot i na koi demokratijata e samo prazna `elba, mo`e da o~ekuvame samo izgubena Makedonija.