Deklaracijata - za{titen znak na proizvodot

FYROM ZA IZVOZ, MK ZA DOMA

Pi{uva: Rozita ZAKEVA

  • Na gr~kiot pra{ok za perewe "Dosia" se gledaat samo gr~ki bukvi, a na deklaracijata zalepena dopolnitelno, na kirili~no pismo pi{uva "Proizvedeno vo Evropskata zaednica". Dali ova zna~i deka, ako e proizvedeno tamu nema potreba od prevod za na~inot na upotreba ili mo`e da se zaklu~i deka praviloto za koristewe e op{to poznato

Imeto FYROM ili BJRM, odnosno PJRM - Po-rane{na Jugoslovenska Republika Makedonija, ni e nametnato pod pritisok na na{iot ju`en sosed. Iako ni be{e veteno deka vakvoto neime }e bide privremeno i }e trae samo dva meseca, sepak i po vleguvaweto na Makedonija vo Organizacijata na obedinetite nacii, ustavnoto ime na Republika Makedonija prestana da se koristi. Na{iot ju`en sosed sigurno e zadovolen od na{eto la`no pretstavuvawe pred svetot. Na site mo`ni me|unarodni sportski natprevari, saemi, konferencii, Grcija insistira da bideme oslovuvani kako FYROM. Stavot na ju`niot sosed vakvite kratenki, ve{ta~ki sozdadeni, da se koristat sekade, za obi~niot ~ovek se zbunuva~ki, zatoa {to niv gi ima duri i na deklaraciite od proizvodite. Na nekoi produkti stoi kratenkata FYROM, a na nekoi MK.

KIRILI^NO PISMO

Doma{nite proizvodi od "Alkaloid" - Skopje, "Ohis" - Skopje, "Vitaminka" od Prilep, "Jaka" od Radovi{ i mnogu drugi svoite deklaracii gi imaat napi{ano na na{eto oficijalno kirili~no pismo. Na produktite, odnosno proizvodite, na latinica e napi{an samo sloganot Produkt of Macedonia. Vakviot na~in na prezentacija na na{ite proizvodi sigurno bi mu pre~el na sosedot od jug, ako proizvodite se plasiraat i nadvor od dr`avava.

Vo analizite {to gi napravivme, so cel da vidime koi proizvoditeli i dr`avi n# oslovuvaat so FYROM, ima{e mnogu zbunuva~ki raboti. Edna od niv, mo`ebi i osnovna, be{e nemaweto nikakov prevod na proizvodot koj ve}e e uvezen i se prodava na na{iot pazar. Vakov primer e gr~kiot pra{ok za perewe "Dosia", na ~ij{to proizvod se gledaat samo gr~ki bukvi, a na deklaracijata zalepena dopolnitelno, na kirili~no pismo pi{uva proizvedeno vo Evropskata zaednica. Dali ova zna~i deka, ako e proizvedeno tamu, nema potreba od prevod za na~inot na upotreba ili mo`e da se zaklu~i deka praviloto za koristewe e op{to poznato.

BEZ PREVOD

Na proizvodite od Palmolive obi~no stoi prevod od dr`avite PL, H, CZ, SK, TUR, RO, SLO, CRO, F, D, CH, NL, GB, no za `al od na{eto MK nikade nema trag. Za da ne bide epten zbunuva~ki nekade stoi i MK kako na primer na Colgate herbal, no zatoa na pastite za zabi od ovoj proizvoditel i toa na Colgate - super star i total nema deklaracija na koja potro{uva~ite bi go pro~itale sostavot na ovoj proizvod. Za razlika od ovie, tortelinite "Mirakoli" od germanski proizvoditel }e mo`e da gi podgotvite samo ako znaete germanski, vo sprotivno otvorete kuvar.

Proizvoditelite, pak, od porane{na Jugoslavija, mo`e slobodno da se ka`e deka gi ispolnuvaat svoite obvrski vo odnos na deklaraciite. Slovenskiot proizvoditel na "Magi" - supite, "Ilirija", srpskiot na "Nutela" - eurokremot gi imaat zapazeno site potrebni prevodi na svoite proizvodi. Na toj na~in proizvodot mu e poblizok na potro{uva~ot. Sepak, "Da kupuvame doma{ni proizvodi" i "Da sozdavame proizvodi so svetski kvalitet" e na{a deviza, a toa vsu{nost e za "Za na{e dobro".


"PROIZVODI NA KOI TREBA DA IM VERUVAME"

Proizvoditelite od firmata "Procter & Gamble" redovno n# oslovuvaat so FYROM, no spored reklamite na elektronskite mediumi tie se "proizvodi na koi treba da im veruvame". Toa zna~i deka i pokraj toa {to vo imenikot na proizvodi }e se najdete pod drugo ime "ne zna~i deka ve navredile", tuku deka vie so kupuvaweto na "Safeguard" - sapunot, "Lenor" - omeknuva~ot za ali{ta i {amponot za kosa "Head and Shouldrs" }e pomognete i ponatamu "da ne ve navreduvaat".

Za toa deka ovaa kompanija nema eden i kone~en stav po ova pra{awe, dokaz se detergentite "Ajax" na koi pi{uva MK.