Makedoncite vo svetot bez svoja institucija

TREBA LI DA UMRE MINISTERSTVOTO ZA ISELENI[TVO?

Daniel Melvil

  • Se razbira deka ne treba da se me{ame vo nadle`nosta na Vladata za izvr{uvawe takvi promeni, me|utoa treba da se naglasi deka vo dijasporata se konstatira so ironija deka vekot na Ministerstvoto za iseleni{tvoto be{e izvonredno kus i se postavuva pra{aweto so {to }e bide zameneto toa Ministerstvo?

Vo vrska so ova pra{awe treba da se potseti na nedale~noto vreme koga se zboruva{e ne samo za ukinuvawe na Maticata na iselenicite, tuku i za prekinuvawe so publikuvaweto na nejzinoto spisanie "Makedonija" {to, nesomneno, vo tekot na svoeto poluvekovno postoewe, vo specifi~nite uslovi na toga{niot politi~ki re`im i pod tutorstvoto na Belgrad, odigra vo dobar del pozitivna uloga za Makedonija voop{to i za nejzinata pregolema dijaspora posebno. Vo toa vreme ima{e lu|e koi zagri`eno si postavuvaa pra{awa za takvata eventualnost {to, bez preteruvawa, }e zna~e{e realizirawe na eden dramati~en nastan za Makedoncite vo tatkovinata i vo stranstvo.

Negativnite strani na Maticata bea poznati, ta treba{e da se bira pomaloto od dve zla, a pomaloto zlo be{e Maticata da prodol`i da `ivee, ama so izvesni promeni i prilagoduvawa kon novonastanatite uslovi vo makedonskata dr`ava. Jasno be{e deka najmalku eden del od toga{nata ekipa na Maticata i na spisanieto treba{e da si odat, da go ostavat mestoto na novi lu|e, so novi idei i so nebirokratski, nefunkcionerski rabotni na~ela i naviki.

BIROKRATIJA!?

Objavuvaweto na fotografija od g. Vladimir Ralev so rezba {to mu bila podarena od Maticata, objavuvawe vo tekst {to bara ne samo da se ukine Ministerstvoto za iseleni{tvo, tuku i da se stvorelo na negovoto mesto ne{to drugo so "novi lu|e", ne zna~i deka istiot e soglasen so takvoto "re{enie". Imeno, vo periodot koga se re{ava{e sudbinata na Maticata, se iska`a za nejzinoto ukinuvawe i zamenuvawe so Ministerstvo za iselenicite, "kakvi imalo i vo drugi dr`avi, [panija, Italija, itn.". Toga{ avtorot na ovie redovi, me|u drugoto, izrazi stravuvawe za toa dali edno takvo Ministerstvo }e u`iva so dostato~na avtonomija vo odnos na Vladata, za nepre~eno da ja vr{i svojata rabota, no i za dijasporata, {to zna~i i voop{to za Makedonija. Se predlagaa razli~ni formuli za idniot organizam {to bi ja zamenil Maticata, na primer eden korpus so nezavisen status, upravuvan od direkcija sostavena od Makedonci vo Makedonija i drug del od stranstvo, za i ovie poslednive da imaat mo`nost da go ka`at svojot zbor vo rabotata na novoproektiraniot organ za iseleni{tvoto. Na krajot, nadle`nite vlasti vo dr`avava presekoa so toa {to go oformija Ministerstvoto za iseleni{tvoto.

Sega, koga toa Ministerstvo zapo~na so konkretiziraweto na svoite idei, koga postigna o~igledni dobri rezultati, koga revijata "Makedonija" o~igledno se podobri kako tehni~ki, taka i sodr`inski, {to e neosporliv fakt za site koi pove}e decenii go ~itaat toa spisanie, odedna{ toa Ministerstvo se ukinuva. Se razbira deka ne treba da se me{ame vo nadle`nosta na Vladata za izvr{uvawe takvi promeni, me|utoa treba da se naglasi deka vo dijasporata se konstatira so ironija deka vekot na Ministerstvoto za iseleni{tvoto be{e izvonredno kus i se postavuva pra{aweto so {to }e bide zameneto toa Ministerstvo? Dali tie promeni gi predizvikale lu|e koi vlijaele vrz re{ava~kite dr`avni faktori so patriotski, ~isti motivi ili, pak, vo pra{awe e nekakva birokratija i korzikanski vendeti na dami i gospoda, od stranstvo ili od dr`avata, koi gledale ili gledaat lakomo na nekoi dr`avni funkcii i sli~ni "uhlebija"?

NOVA INSTITUCIJA ZA ISELENICITE

Lu|e koi za eden gro{ {to dale od svojot xeb "za Makedonija", digaat vreva preku masmediumite kako da dale eden milion (dodu{a i gro{ot {to go dale, nikoj ne go broel, ta duri i ne se znae dali navistina go dale i komu go dale?) Druga hipoteza: Dali ukinuvaweto na Ministerstvoto za iseleni{tvo gi raduva onie anarhi~ki, konfuzni umovi, kakvi {to vo minatoto i se predizvikale i predizvikuvaat golemi {teti na Makedonija?

Kako i da e, sega se postavuva pra{aweto: So kakov legalen status }e go nasledi Ministerstvoto za iseleni{tvo? Ona {to e sigurno e faktot deka ne trebaat "novi lu|e" vo idnata institucija za iselenicite, od ednostavnata i o~igledna pri~ina {to treba da im se dade vreme na "starite" da gi materijaliziraat do kraj proektite i ideite {to upe{no gi zapo~naa. ^estite i mnogu menuvawa, izmeni, sekade, vo sekoj domen se patolo{ki simptom i naj~esto zavr{uvaat so bankrotirawe. Nikoga{ ne e docna da se zameni eden tim so nov, dokolku negovata rabota se poka`e nezadovoluva~ka, a slu~ajot so personalot od Ministerstvoto za iseleni{tvoto, kolku {to ni e poznato, ne e takov. Lu|eto izgledaat entuzijasti, vlo`uvaat energija, napori, za da postignat dobri rezultati i navistina, koga e taka, nivnoto zamestuvawe so drugi ima izgledi da donese {teta, a ne dobro vo toa ~uvstvitelno i va`no pole na aktivnost vo vrska so makedonskata dijaspora ~ij najgolem del e posledica na specifi~nata i te{ka istorija na makedonskata nacija.