Praznicite vo ovaa nedela

PREPOLOVENIE (RUSA SREDA)

Podgotvila: Marina STAMENKOVA

  • "Na Rusa Sreda ne ~inelo da se jadi ni{to zeleno kako spana}, koprivi i drugo za da ne te fati bulusnica na ustata (ustobolie)"

Vo eden od mnogute podvi`ni praznici koi{to go menuvaat svojot datum spa|a i Rusa Sreda koj sekoga{ se slavi vo sreda, a zavisi od Veligden, bidej}i se pa|a vo sredinata me|u Veligden i Duhovden. Ovaa godina Rusa Sreda se slavi na 24 maj, ovoj praznik se vika i Prepolovenie, {to zna~i polovina od Pedesetnicata, odnosno od Duhovden.

Vo narodnoto veruvawe, bidej}i ovoj praznik e proleten, toj e povrzan so zeleniloto, odnosno zabranata za jadewe zelenilo na toj den. Pa taka, kako {to bele`i Marko Kitevski, mnogu od narodnite sobira~i, me|u koi i Marko Cepenkov zapi{ale deka "Na Rusa Sreda ne ~inelo da se jadi ni{to zeleno kako spana}, koprivi i drugo za da ne te fati bulusnica na ustata (ustobolie)". Isto taka i Sprostranov zabele`al deka vo Ohridsko na "Rus'lna streda" kako {to ja vika toj, ne jadele zeleno

(zarzavat, ovo{tija i dr) , a vo Bitola ja praznuvale `enite za da ne stradaat po ra|aweto.

Vo "Zbornikot" na bra}ata Miladinovci se sre}ava podatokot deka na ovoj praznik se izveduval obi~ajot "Dodole" za izmoluvawe na do`d.

I vo Skopskata kotlina, na Rusa Sreda ne se oralo zaradi stokata, za da ne gi bolat vratovite od jaremot (s.Mirkovci). Na toj den se sadelo grav i drug zelen~uk za Gospod da go narosi (Radi{ani). I denes nad naselbata Dra~evo, vo mestoto nare~eno Pelenica kade {to ima i manastir, sekoja godina tradicionalno se sobiraat `itelite za da go ozna~at ovoj praznik.

Dodolska pesna od "Zbornikot" na Miladinovci {to se peela na Rusa Sreda

Odletala peperuga, oj quqe, oj!

Od ora~a na ora~a

od kopa~a na kopa~a,

od re`a~a na re`a~a;

da zarosit sitna rosa

sitna rosa beri}etna

i po pole i po more;

da se rodit s'beri}et

s'beri}et vino `ito;

~enicite do gredite,

ja~menite do streite

lenoite do pojasi,

uroite do kolena;

da se ranat siromasi.

Darvete n# so sito,

da je sitna godina;

darvete n# so o{nica

da je polna ko{nica;

Darvete n# so jama~e,

da je tu~na godina.