DR@AVATA NEMA SLUH ZA PENZIONERITE

Pred dve godini Organizacijata na penzionerite ja proslavi svojata 50-godi{nina i pretstavuva sublimat na zdru`enijata na op{tinite. Gospodinot Dimeski, pretpostavuva deka zdru`enijata na penzionerite postojat od pred 52 godini. Zdru`enieto od op{tinata Kisela Voda, broi okolu 14, 5 iljadi ~lenovi, a negovata cel e penzionerite da mo`at da se izborat za svoite prava.

Toa e nepartiska, nevladina organizacija, koja ne se me{a vo vlasta, no vo posledno vreme pred nas imame edna asocijacija koja, koga treba da si gi ostvari svoite prava, se bori protiv nea, nekoga{ vo toa uspevame, nekoga{ ne, zavisno od toa koj kako }e n# sfati, i razbere, vsu{nost s# zavisi od raspolo`enieto, veli Dimeski.

Pravata za koi tie se borat se: redovna isplata na penziite, nivna nasu{na potreba e i zdravjeto, koe e naru{eno. Denovive donesoa Zakon za zdravstveno osiguruvawe, za koj tie bea protiv i dolgo se borea.

Nie sme edna asocijacija, nie ne sme ambala`a za edna upotreba, sme davale i sozdavale i barame toa da ni se vrati, no za `al, dr`avata za toa nema sluh, problemot postoe{e i vo prethodniot, a postoi i vo ovoj sostav na Vladata, objasnuva Dimeski.

Vo posledno vreme, penzionerite se zagri`eni so noviot Zakon za zdravstveno osiguruvawe. Tie se edna asocijacija koja ima potreba od zdravstvena za{tita, bolni~ki lekuvawa, bawi, no i pravata koi porano gi imale, so noviot Zakon gi izgubile. Ako treba da go pla}aat zdravstvoto, tie se o{teteni. Iako Zakonot e donesen, protiv nego }e se borat preku svojot Sindikat. Eden dokaz deka zdravstvoto gi o{tetilo e i smrtnosta koja vo posledno vreme e zgolemena. Toa, go registrirale preku eden poseben "Solidaren fond za pomo{ na po~inatite penzioneri vo semejstvata". Posledicata za zgolemenata smrtnost, ja prepi{uvaat na nedostatokot na lekovi i nedostatokot na pari~ni sredstva za istite da se kupat.

Dr`avata ne zastana zad nas, nemame nikakva sigurnost za na{ite penzii, Fondot {to treba{e da gi ispla}a penziite se podeli na tri stolba, pokraj dr`avniot, sega vovede u{te dva, privaten i dobrovolen, nas n# simna od nejziniot tovar i n# upati vo eden pogre{en pravec, a dali }e ima pari od noviot penziski sistem, ne znaeme, veli Dimeski.

Vo nivnoto zdru`enie se delat soveti na penzionerite, kako da gi ostvarat nivnite prava pred "Zavodot za socijalni gri`i", im objasnuvaat kako da dojdat do potrebnite dokumenti itn. Penzionerite koi imaat potreba za bawsko, klimatsko odmorawe, a nemaat pari, gi pra}aat vo bawite {irum Makedonija. Zdru`enieto, prestojot vo bawite ne go finansira vo celost, tuku pravi dogovori so davatelite na uslugite, t.e. bawite, odmorot da se plati po poniska cena. So akumulacija na sredstvata od ~lenarinata, po prethodno utvrden finansiski plan, izdvojuvaat pari~ni sredstva za penzionerite, koi imaat potreba od bawsko odmorawe, no nemaat pari. Preku ogranocite stapuvaat vo kontakt so tie lu|e i utvrduvaat dali navistina im e potreben takov odmor.

Vo Zdru`enieto ima i predavawa od edukativen karakter. Toa go opfa}a regionot na op{tinata Kisela Voda. Za podobro funkcionirawe e podeleno na 12 ogranoci, koi{to imaat tela, organi i svoja programa. So Statut se odredeni pravata na ogranocite, {to treba da rabotat. Na nivo na Zdru`enieto postoi Sobranie, ima izvr{ni organi, Izvr{en odbor, koj e zadol`en za upravuvawe so imotot i sredstvata i na kraj, na nivo na Zdru`enieto, zaradi kontrola na finansiskoto rabotewe ima Nadzoren odbor. Neizostaven del se i komisiite, koi se zadol`eni za odredeni resori, na primer za standard, deloven prostor, stanben prostor, postojani i povremeni komisii itn. Sorabotkata so drugite zdru`enija, na nivo na Skopje e dobra. Tie deluvaat na eden prostor, na edna urbana sredina, no poradi goleminata na prostorot (na grad Skopje), postojat pet zdru`enija, kolku {to vsu{nost ima i op{tini. Izvonrednata sorabotka i nivnata rabota ja koordinira "Gradskiot sojuz na penzioneri" na nivo na Skopje, a na nivo na Makedonija site zdru`anija se vklu~eni vo Sojuzot na penzioneri na Republika Makedonija.

Vo nivna nadle`nost e i Penzionerskiot dom vo naselbata Aerodrom. Vo nego ima okolu 137 stanovi i 176 penzioneri, me|u koi i roditeli so hendikepirani deca. Penzionerite se od site kategorii: invalidi, semejni, starosni, voeni. Na na{eto pra{awe koi se uslovite za eden penzioner da se smesti vo Domot, Dimeski ni odgovori deka pravo na smestuvawe imaat onie koi }e podnesat dokumenti do Fondot za penzisko i invalidsko osiguruvawe.

Imaat pomo{ od socijalnite rabotnici, koi doa|aat tuka i ako utvrdat deka nekoj od penzionerite ne mo`e da pre`ivee tuka, go smestuvaat vo Gerijatriskata bolnica ili vo Stare~ki dom, kade {to nekoj }e mo`e da se gri`i za niv. Vo sostav na Domot postoi ambulanta, taa e od javen katrakter, koja ne e nameneta isklu~ivo za penzionerite, no se gri`i za niv, i po potreba ja povikuva Slu`bata za itna medicinska pomo{. Koga se gradel Domot, postoela programa, vo nego da postoi kujna, kade {to nekoj }e gotvi, no penzionerite nemale da platat.

So svoite 4.000 denari, kolku {to iznesuva nivnata penzija, tie ne mo`at da opstanat, a kamo li da pla}aat za kujnata, zatoa samite si gotvat, objasnuva Dimeski. Kirijata koja ja pla}aat za stanovite vo Domot, iznesuva od 500 do 100 denari, vo zavisnost od goleminata na stanot. Za tolku niskata cena, tie imale prekor i dobile kazna od dr`avnite organi, kaznata ja platile, no cenata na kirijata ostanala ista, zatoa {to kako {to veli Dimeski, svesni se vo kakva sostojba `iveat penzionerite.

Na sekoj kat postojat zaedni~ki klubovi za zabava, kade {to penzionerite gledaat televizija, bidej}i vo stanovite nema televizor i razmenuvaat mislewa. Sekoj petok vo zaedni~kata prostorija, t.e. Klubot na Domot ima zaedni~ki sredbi, ne samo za stanarite, tuka doa|ale i penzioneri od drugite domovi. Na takvite sredbi, maturski ve~eri itn., se sklu~uvale brakovi. So Pravilnik i so Zakon e utvrdeno koj za {to da se gri`i. Sekojdnevnoto odr`uvawe e gri`a na stanarite, toa e tekovno, a investicionoto odr`uvawe e na smetka na Upravata na Domot. Kadite, bojlerite se menuvaat na 30 godini i se vo nivna nadle`nost, a za svetilkite se gri`at stanarite.

Vo Domot raboti Zdru`enie "Treto doba", koe ~esto gi posetuva stanarite, na onie koi ne mo`at da si go is~istat stanot im ispra}a lu|e koi }e se pogri`at za higienata doa|aat studenti od fakultetite, da im pravat dru{tvo, dobivaat pomo{ od razni donacii, se organiziraat razni izlo`bi itn. Ova Zdru`enie ima i Fond koj im dava pari na semejstvata na po~inatite penzioneri, za da gi pogrebat.

Ako ne sme nie, lu|eto }e ostanat na grobi{tata nepogrebani, zaklu~uva Dimeski, koj dodade deka dr`avata i Ministerstvoto za trud i socijalna politika ne im pomagaat.