|
Pravata na deteto MAKEDONIJA ]E TREBA DA POSVETI POVE]E VNIMANIE NA DECATA Pi{uva: Koce STOJMENOV
Z emjite - potpisni~ki na pravata na deteto se obvrzani na Komitetot da mu dostavi izve{tai vo koi }e se opi{e sostojbata so pravata na deteto i primenata na soodvetnite akti. Republika Makedonija svojot Izve{taj go ima dostaveno na 4 maj 1997 godina, koj{to e razgledan na 597 i 598 -ot Sostanok na Komitetot za pravata na deteto odr`an na 17 juni 2000 godina, voedno e donesen i Zaklu~ok vo koj se veli deka Komitetot e ohrabren od vospostavuvawe na pravobranitel za pravata na decata vo dr`avata i go zabele`uva napredokot na dr`avata - ~lenka vo namaluvaweto na smrtnosta kaj novoroden~iwata i kaj majkite vo poslednite godini i napredokot postignat vo zgolemuvaweto na brojot na novi u~enici - prva~iwa.Nasproti pozitivnosta, Komitetot za pravata na deteto ima pove}e zabele{ki okolu aktivnostite na dr`avata za sproveduvawe na odlukite doneseni so Konvencijata za pravoto na deteto. Komitetot & nalo`uva na dr`avata - ~lenka da go razgleda nejzinoto zakonodavstvo, da gi prifati soodvetnite amandmani, da obezbedi sigurnost so Konvencijata. Vo dopolnenie, Komitetot prepora~uva dr`avata da napravi dopolnitelni napori da obezbedi, odredbite i principite na Konvencijata da se otslikani i primeneti vo dr`avnata politika i administrativna praktika. Vo prodol`enie, Komitetot veli deka gi priznava naporite na dr`avata da ja prekine praktikata na telesno kaznuvawe vo u~ili{tata, no Komitetot, sepak e zagri`en deka takvi sostojbi s# u{te ne se celosno otstraneti vo u~ili{tata i deka prodol`uvaat i nadvor od u~ili{niot dvor. Vo odnos na istoto pra{awe, Komitetot & nalo`uva na dr`avata da gi prodol`i nejzinite napori, da go otstrani telesnoto kaznuvawe kako kazna vo u~ili{tata, da ja nabquduva i registrira upotrebata na telesnoto kaznuvawe protiv decata vo site vidovi i da napravi napori da se onevozmo`i praktikata na telesno kaznuvawe, vklu~uvaj}i ja i zabranata so Zakon. Komitetot posebno e zagri`en deka incidentite na seksualna zloupotreba i semejno nasilstvo ne se soodvetno identifikuvani i spre~eni. So toa sakaat da uka`at deka vo Makedonija postoi seksualna zloupotreba na deteto i bara pogolema a`urnost za pojavata da se otstrani navreme. Istoto se odnesuva i na semejnoto nasilstvo, nadvreme da se reagira i spre~i. Komitetot prepora~uva dr`avata da vospostavi ve`bi za policijata i vrabotenite vo Centarot za socijalna rabota navreme da zabele`at slu~ai na detsko maltretirawe i semejno nasilstvo i da prezemat soodvetni akcii. Komitetot e zagri`en i za toa deka centrite za socijalni raboti ne se dovolno snabdeni, a nivniot kapacitet vo efektivno sproveduvawe na mnogute nivni funkcii e ograni~en, vklu~uvaj}i gi onie vo korist na decata. Momentalno, Komitetot e zagri`en i predupreduva deka centrite za socijalni raboti se odgovorni za rasporeduvawe na decata kaj eden roditel, bez sudska odluka. Komitetot ponatamu e zagri`en za eksploatacijata na detskiot trud i posetenosta na istite deca na u~ili{tata, na osnovnoto, a posebno na srednoto. Komitetot prepora~uva dr`avata da sobira i objavuva podatoci na incidenti na detski trud, na vozrast pod 15 godini i pome|u 15 i 18 godini. Komitetot, isto taka, prepora~uva dr`avata da gi re{i slu~aite na ekonomska eksploatacija na decata, posebno uli~nite deca, preku zadol`itelno posetuvawe na osnovnoto u~ili{te i preku pravewe napori za zgolemuvawe na upisot vo srednoto obrazovanie. Komitetot ponatamu nalo`uva dr`avata da ja ratifikuva Konvencijata 138 od Me|unarodnata trudova organizacija, vo odnos na minimalnata vozrast za vrabotuvawe (1973godina) i Konfencijata182, vo odnos na zabranuvawe i itna akcija na najlo{ite vidovi detski trud (1999 godina). |
|