Od narodnata apteka

PODBEL

("}erka pred majka")

Pi{uva: Sne`ana PROKOPIEVA - PAVLOVI]

  • Vo narodot e poznata kako: kowsko kopito, lopuh, kozja brada, bel kopiten list. Vo nekoi kraevi podbelot go vikaat "}erka pred majka", bidej}i cvetovite niknuvaat i procvetuvaat prvi, a duri potoa se razvivaat i rastat listovite

So prvite proletni zraci, {etaj}i niz prirodata, pokraj pati{tata, oranicite, barite, po lozjata, gustite {umi, po peso~nite nasipi pokraj rekite, a osobeno na `elezni~kite nasipi i separacii na jaglen }e zdogledate cvetovi so zlatno-`olta boja, so cvetni jazi~esti listenca sobrani vo glavi~ki. Tussilaco farfara - compositae L, podbel - edna od najretkite bilki koja mo`e da raste i opstane na jaglen. I u{te edna karakteristika: saka isklu~ivo vla`na po~va.

Vo narodot e poznata kako: kowsko kopito, lopuh, kozja brada, bel kopiten list. Vo nekoi kraevi podbelot go vikaat "}erka pred majka", bidej}i cvetovite niknuvaat i procvetuvaat prvi, a duri potoa se razvivaat i rastat listovite. Cvetot ima jak, no prijaten miris, blag vkus i e aromati~en. Podbeloviot cvet se sobira vo po~etokot na cvetaweto i toa so {to pokratka dr{ka. Najprvo se su{i na sonce, a potoa vo senka i na promaja, no najdobro e vo rerna na odredena temperatura. Precvetanite i kostenlivi po boja cvetovi ne e po`elno da se sobiraat. Podbelot e pove}egodi{na bilka so krepolest koren. Za vreme na cvetaweto dostignuva viso~ina od 15 sm, a vo vreme na plod do 30 sm.

SE BERE VO MAJ, JUNI, I JULI

Listovite se razvivaat po cvetaweto. Tie se debeli i trkalezni, a odozgora so vlakna. Po ovaa karakteristika i samata bilka go dobila imeto pod (odozdola) bel. Listovite, razvieni vo pre~nik, dostignuvaat 20-25 sm. Malku se gor~livi i poslabo aromati~ni. Se bere vo maj, juni i juli. Deluva kako mucilaginozum, blag adstringens i spazmolitik. Vleguva prvenstveno vo sostav na ~aevite za beli drobovi. Se upotrebuva i cvetot i listot. So listot od podbelot starite lekari gi kadele bolnite od astma i ka{lica. Suvite lisja gi pu{ele pri silno ka{lawe i (status asthmaticus) astmati~na kriza, bidej}i gi ubla`uva i proret~uva astmati~nite napadi. Ponatamu, pri nastinkite (hroni~ni i akutni), vospalenie na usnata praznina i `dreloto, pri hroni~nite bronhitisi, emfrizem na pulmonalnite krila, se upotrebuva vo vid na ~aj: 10 gr. cvet na 200 gr. vrela voda, se zema so med i limon i so hemiski sostav: gorki glikozid, tusilagin, sluz, inulin.

Kaj sostojbite na brhonitis, posebno po prele`an grip, deluva kako sluzna materija, vo faza na rekonvalesencija, no kade {to s# u{te tlee procesot na vospalenie vo du{nikot i vo period koga belodrobnite krila se prepolni so sekret. Receptot e ist: 10 gr. cvet na 200 gr. vrela voda da stoi 15 min., a doza za ~aj od list e: 1 kafena la`i~ka ~aj, kisne polovina ~as vo 1 filxan vrela voda, se pie pred spiewe pola filxan, topol mo`e i laden tripati na den. Vo aptekite postoi preparat na PODBEL po matstralen recept na Leklerk-Francija.

Vo listot na podbelot e pronajdeno `elezo i tanina. Poradi specifi~nite tanini, podbeloviot list na{ol primena vo ginekologijata. Se podgotvuva vo kombiniran sostav na mnogu efektivni ~aevi pri vospalenie na adneksite (`enski ovariumi). Ima mo} da gi zajaknuva organite i ja stimulira nivnata funkcija. Poradi ova dejstvo vo porane{nite vremiwa bil mnogu upotrebuvan.

Vo dene{no vreme, ovaa bilka, povtorno go svrte vnimanieto na nau~nicite, taka {to profesorite Sartori, Krevovijeri - Ri{ar otkrile vo nea edna antibiotska sostojka. Vo Kanada go vikaat "kanadski paprat" i "paprat na devoj~iwata". Najmnogu go upotrebuvaat za isfrlawe na sekret od belodrobnite krila, oti prijatno ladi i spre~uva ka{lica, protiv zaripnatost, kaj nosnite vospalenija i katari.

PODGOTOVKA I UPOTREBA

Podbelot se primenuva kako odli~no sredstvo i kaj ko`nite bolesti i toa: skorbut, anemija i op{ta slabost na organizamot i pulmonalno - ko`ni manifestacii. Kaj skorbutot se dava svaren list ili sok vo doza 20:1.000 grama. I cvetot i listot se upotrebuvaat nadvore{no - lokalno (kako topli oblogi) pri sozrevawe na gnojni procesi na ko`ata.

a) Me{ovitiot ~aj koj se primenuva za stivnuvawe i ubla`uvawe na ka{laweto i voedno go smiruva faktorot na drazbata: a) 1. mirudija - plod 20 gr., 2. list i cet od podbel - 60 gr., 3. list od tegavec -20 gr. Podgotovka: 1 supena la`ica se provriva na 1 filxan voda i se pie topol ~aj 2-3 pati dnevno. b) za le~ewe na ASTMA se primenuva vo momentot na napad - se zema ~aj so jako kafe i oblogi za celiot graden ko{ so sinap ili ren (10 minuti).

Sostav na ~ajot: ajdu~ka treva-25 gr., list od podbel - 25 gr., list i cvet od bel slez - 25 gr. i cvet od lavanda - 25 gr.

PODGOTOVKA: 1 supena la`ica se preliva so filxan voda i se ostava da provrie - se pie po nekolku pati vo denot.

Vo prodol`enie vi prolo`uvam recepti od koi podobruvaweto nastapuva vedna{.

a) ASTMA KAJ DETE: isu{eni 40 lista od podbel se stavaat vo 1/2 litar dobra lozova rakija. Da otstojat 24 ~asa. Se stavaat kako oblozi na gradite na deteto po sledniov redosled: prva ve~er se stavaat napred na gradite na deteto i cela no} spie so oblogot, idnata ve~er pozadi na grbot pome|u ple}ite se stava drug list od rakijata kako oblog (nad oblogot par~e leneno platno i vrz nego tenok najlon) i s# taka naizmeni~no dodeka site 40 lista ne se potro{at.

b) ASTMA KAJ DETE: Se vari cvet od podbel - 1 raka cvetovi na 2 litra voda i vo toj topol ~aj deteto se kape. Po kapeweto treba dobro da se izmasira so med i rakija (1 supena la`ica med + 1 supena la`ica rakija)

v) ASTMA KAJ DETE: se me{aat 10-20 aspirini so 200 grama svinska mast i se pravat oblogi za 10 dena.

g) BRONHITIS KAJ DETE: 2-3 lista na podbel se varat vo 1/2 litar presno mleko (se dodava malku presna svinska mast-na vrv na no`). Se pie nave~er pred spiewe po 1 filxan.

Sobirajte go cvetot i listot od podbelot. Barem ovaa bilka e nasekade. Za toa ne trebaat pari, samo malku `elba za pro{etka niz prirodata, a taa }e vi vozvrati.