GLUVAR^E (MASLA^AK)

Narodot go znae kako masla~ak, mle~ak, vetrokaz, {trkovo cve}e, svinska treva, gluvar~e i drugi imiwa. Gluvar~eto e pove}egodi{na bilka so razgranet rizom, dlaboko i testeresto vrzani listovi, i so mnogu `olti cvetovi sobrani vo glavi~ki. Cveta od rana prolet do esen. Vo site delovi na bilkata ima bel, mle~en sok.

Korenot od gluvar~eto, koga }e se izvadi od zemjata, ne smee na sebe da ima cvetni pupki i drugi primesi od nadzemen del i ne~istotii. Koga e suv korenot e tvrd, krt i lesno kr{liv, po dol`ina naboran, nadvore{no temen, vnatre ima svetla boja, bez miris i gor~liv vkus. Se koristi i celiot nadzemen del na bilkata. Korenot se sobira rano naprolet pred cvetawe i docna naesen po cvetaweto. Listot i cvetovite se sobiraat preku celoto leto s# dodeka bilkata cveta. Se bere po ubavo i suvo vreme i se su{i na standarden na~in. Korenot se su{i direktno na sonce, a nadzemnite delovi vo senka i na promaja.

Gluvar~eto se koristi kako gor~livo sredstvo i kako sredstvo za obilno izmokruvawe. Vo narodnata medicina mnogu se koristi protiv zaboluvawe na `ol~kata i crniot xiger. Naprolet, sve` i mlad list od gluvar~eto se koristi vo salati. Na severozapad, mladiot list mnogu go koristat kako salata za pro~istuvawe i zajaknuvawe na krvta i toa: izmienite sve`i i mladi listovi od gluvar~eto se se~at sitno, zaedno so celer ili so vareni kompiri ise~eni na krug~iwa, a s# se za~inuva so sol, zejtin i ocet ili po `elba, limon.

Naesen korenot, izvaden i is~isten od zemja, se pr`i isu{en i melen se koristi kako zamena za kafe. Naprolet od gluvar~eto - negovite mladi listovi i koren se pravi deserten med, koj gi ~isti di{nite pati{ta, ja zajaknuva krvta i otpornosta na organizmot: 500 gr. sve` is~isten i sitno iseckan mlad koren i list se stava vo 2,5 litri voda, da stoi na mlako 24 ~asa. Taa voda se tura i ostava na ladno. Na istata gustina (koren i list) od gluvar~eto se dodava 1,5 litar voda i pak stoi 24 ~asa. Povtorno vodata se tura i se spojuva so prethodnata. Vodata vrie za od 4 litri da dojde na 2 litra. Po `elba se zasladuva so med i {e}er.

Vtor recept: 370 cveta od gluvar~e provrivaat vo 1,5 litar voda, so 5 limoni, ise~eni na krug~iwa (limonite da ne omeknat celosno), a potoa se cedi niz krpa. Taa voda se sostavuva so 3 kg. {e}er i vrie s# dodeka ne se zgusne kako med. Penata se sobira kako kaj slatkoto. Za da se vidi dali e gotovo se probuva na tacna i se stava toplo, vo zagreani tegli.

Crniot xiger ima zada~a da gi neutralizira otrovite i otrovnite produkti vo na{eto telo i zatoa na negovata optimalna funkcija treba da se obrati golemo vnimanie. Starite Vavilonci crniot xiger go vikaat organ na zlobata: ova ime i denes mo`e da se opravda, bidej}i poznata e lo{a raspolo`enost i ~esta napnatost. Negativnite emocii, mo`at da go zadr`at prilivot na `ol~nata te~nost od crniot xiger. Sostojbata na crniot xiger e vo direktna vrska so ishranata. Pred da navedame nekoi od brojnite recepti koi ni gi nudi prirodnata medicina, eve go spisokot na proverenite "prijateli" i "neprijateli" na crniot xiger.

Produkt koj se nao|a vrvot na spisokot e arti~okata koja prvenstveno se upotrebuva kako salata, no i vo vid na ~aj. Izvonreden lek za crniot xiger e i poto~arkata, morkovot, maslinkite, limonoviot sok.

^aevite treba da se konzumiraat postojano. Podobro e da se opredelite za niv, otkolku za kafeto ili ve{ta~kite pijaloci. Pri napad, dobro e na bolnoto mesto da stavite topli oblogi od ~aj koj i najmnogu godi. Za obnovuvawe na crniot xiger postoi mnogu cenet eliskir koj se podgotvuva od sve` isceden sok od gluvar~e (vo period dodeka bilkata e mlada i s# u{te neprocvetana) i ~ist p~elin med.

Sirup koj ja ~isti krvta: naberete polovina kilogram mladi listovi od gluvar~e i isto tolku od kopriva. S# dobro se i mie i su{i na ~isto platno. Potoa se mele i se cedi niz ~ista gaza. Dobienata koli~ina sok se me{a so isto tolku med. Taka podgotveniot sirup mo`e da se pie tripati dnevno po edna supena la`ica (drvena ili plasti~na) pred jadewe. I taka neprekinato 40 dena. Sirupot ~uvajte go na ladno mesto.

Da napomneme deka vo botani~kata literatura postojat mnogu recepti kade {to gluvar~eto vleguva vo mnogu sostavi na me{oviti ~aevi. Najmnogu vo kombinaciite za `ol~nite pati{ta i crniot xiger.