Grbovite kako simbol za pripadnost (3)

VITEZOVI] GO "UNI[TI" MAKEDONSKIOT CRVEN LAV

Podgotvil: Koce STOJMENOV

  • Pavle Riter Vitezovi} pri izrabotkata na "Stematografijata" ne primetil deka napravil gre{ka so makedoniskiot i bugarskiot grb, nad makedonskiot napi{al Bugarija, a nad bugarskiot Makedonija. Ovaa gre{ka podocna }e povle~e i drugi nepravilno postaveni makedonski grbovi

Na grbovnikot na Marko Skoroevi} od 1636-1638 godina {to se ~uva vo Viena makedonskiot grb se nao|a dvapati: edna{ kako samostoen i edna{ vo op{t grb. Na samostojniot prikaz makedonskiot grb e so ubava umetni~ka vrednost. @oltiot lav e ispraven na zadnite noze, so kruna na glavata i dvodelna opa{ka. Nad {titot so {panska forma se nao|a kruna, ukrasena so dijamanti.

Na op{tiot grb, makedonskiot se nao|a na prvo gorno mesto od levata strana na gleda~ot. Lavot e vo poluispravena polo`ba so `olta boja, so dvodelna opa{ka i mala kruna na glavata. Op{tiot grb e so ubava umetni~ka vrednost.

Vo eden heraldi~ki zbornik od 1640 godina {to se ~uva vo Narodnata biblioteka vo Belgrad makedonskiot grb go nao|ame dvapati: edna{ samostojno i edna{ vo op{t grb. Ovde grbovite se nacrtani vo crno-bela tehnika, {rafirani so heraldi~ki pravila za ozna~uvawe na boite.

Na samostojniot prikaz, edinstveno ovde na makedonskiot grb gi sre}avame i lavot i {titot so germanska forma bez kruna nad niv. Isto taka ova e edinstven slu~aj ispraveniot lav da bide vo bela boja. Bidej}i spored heraldi~kite pravila vertikalnite pravilni linii ja pretstavuvaat crvenata boja, toa zna~i deka osnovnata boja na {titot e crvenata.

Na op{tiot grb, makedonskiot se nao|a na prvo gorno mesto od levata strana na gleda~ot. Makedonskiot grb e identi~en so samostojniot samo {to sega se nao|a vo kosa polo`ba.

Vo Olovniot grbovnik od 1689 godina {to se ~uva vo Univerzitetskata biblioteka vo Bolowa, makedonskio grb go sre}avame tripati: edna{ samostojno i dvapati vo op{ti grbovi. Vo ovoj grbovnik go sre}avame vo crno-bela boja bez da se upotrebat heraldi~ki pravila.

Na samostojniot grb, makedonskiot e ispraven lav so dvodelna opa{ka, so kruna nad glavata. [titot e so germanska forma i so golema kruna nad nego. Pod {titot na draperijata so latinski bukvi pi{uva Makedonija.

Na prviot op{t grb, makedonskiot e na prvo mesto od levata strana na gleda~ot. Lavot e vo poluispravena polo`ba so mala kruna nad glavata. I na vtoriot op{t grb, makedonskiot se nao|a na prvo mesto od gornata leva strana na gleda~ot. Lavot e ispraven so kruna na glavata.

Umetni~kata vrednost na site grbovi e mnogu ubava.

Vo grbovnikot {to se ~uva vo berlinskata biblioteka od krajot na 17 vek makedonskiot grb se nao|a dvapati: edna{ samostojno i edna{ vo op{t grb. Samostojniot grb e `olt lav vo ispravena polo`ba so dvodelna opa{ka i so mala kruna nad glavata. Nad {titot so germanska forma se nao|a golema kruna vo forma na petokraka. Osnovata na {titot e crvena boja, a pod nego, na lentata so golemi latinski bukvi pi{uva Makedonija.

Vo op{tiot grb, makedonskiot se nao|a na standarnata mestopolo`ba. Lavot e so `olta boja vo poluispravena polo`ba na crvena osnova.

Vo univerzitetskata biblioteka vo Bolowa se ~uva "Stematografijata" na Pavle Riter Vitezovi} (1652-1701) sozdadena vo 1694 godina, a objavena vo 1701 godina.

Vo rakopisnata "Stematografija" na makedonskiot grb sre}avame crven ispraven lav, so dvodelna opa{ka na `olta podloga. Nad {titot so {panska forma ima carska kruna vo forma na petokraka, ukrasena so pet dijamanti. Nad grbot so latini~ni bukvi pi{uva MACEDONIA. Vitezovi} pri izrabotkata na "Stematografijata" napravil gre{ka so makedoniskiot i bugarskiot grb, nad makedonskiot napi{al Bugarija, a nad bugarskiot Makedonija. Ovaa gre{ka podocna }e povle~e i drugi nepravilno postaveni makedonski grbovi. Vo objavenata "Stematografija", Pavel Riter Vitezovi} makedonskiot grb go dava vo crno-bela boja, toj e razli~en od rakopisnata verzija, samo po toa {to pod nego ima ~etiri stiha na latinski jazik:

Zlatnite moi {titovi se ukraseni so crven lav,

Nekoga{ bile grbovi na carski dostoinstva,

Toj go zamenil golemiot lav so turska ~alma,

Koj ({tit) ja izgubil vrednosta po otstranuvaweto na lavot.

(Prodol`uva)

Makedonskiot grb vo grbovnikot na Marko Skoroevi} od 1636-1638 god.

Makedonskiot grb vo Fojni~kiot grbovnik od 1675 god.

Makedonskiot grb vo Olovniot grbovnik od 1689 god.

 

Makedonskiot grb vo rakopisnata "Stematografija" na Pavle Riter vitezovik od 1694 god.