Dr`avnite dokumenti na Republika Makedonija

GRE[KI OD PRVIOT DO POSLEDNIOT ZBOR

Pi{uva: Goce DURTANOSKI

Vo Makedonija u{te od pred Hrista, dr`avnata administracija imala posebna slu`ba za korekcii na pismata i dr`avnite dogovori so drugite (ili pokorenite) dr`avi, a koregirani bile duri i pismata koi bile ispra}ani na robovite.

Vo eden od mnogute dopisi na kralot Aleksandar III Makedonski do svojata majka Olimpija stavil sopstvena zabele{ka i rekol: "Prosti mi majko ako vo pismoto sum napravil izvesni gre{ki". Toa zna~i deka iako bil kral, Aleksandar ne bil bezgre{en, bidej}i ~ove~ki e da se gre{i.

No, vo kratkoto izvinuvawe na Aleksandar do negovata majka zabele`uvame deka veli "izvesni gre{ki", a sigurno pogoduvate dragi, ~itateli {to bi napravil Aleksandar so pismoto ako istoto imalo gre{ki od prviot do posledniot zbor?

Bi go iskinal i bi napi{al novo.

Ova e, pred s#, privatno pismo upateno od Aleksandar Makedonski do negovata majka. A {to se slu~uvalo so dr`avnite pisma i dokumenti? Istite ne bile pi{uvani od kralot, tuku bile diktirani od nego, a pi{uvani i popravani od negovite sovetnici i administratori.

Koga se pravi dr`ava, prvo i osnovno e da se sozdadat dr`avni dokumenti so poseben dizajn i pe~at, a toj dokument pretstavuva ogledalo na dr`avata pred svetskoto semejstvo na dr`avite. Da bide{ viden koj si i od kade si.

Eve primer za "ogledalceto" na Makedonija vo svetot od pozicija na prezentacija na dr`avnite dokumenti.

Slu`bata za korespondencija na Svetskiot makedonski kongres pred edna godina alarmira{e za gre{kite sodr`ani vo me|unarodniot izvod od mati~na kniga na rodenite (A - sertifikatot na sedum jazici), koj pretstavuva me|unaroden izvod spored Pariskata konvencija od 1956 godina.

Dokumentot, veruvale ili ne, sodr`i 60 jazi~ni i pe~atni gre{ki!?

SMK pred devet meseci pismeno se obrati po pra{aweto za ovoj "fenomen" do Ministerstvoto za vnatre{ni raboti na Republika Makedonija, a pismeno se obrati i do Zdru`enieto na literaturnite preveduva~i na Makedonija.

Odgovor za ova nemame, a u{te pomalku e povle~en egzemplarot na spomnatiot sertifikat koj i ponatamu slobodno "se {eta po svetot" za da n# prezentira i kako dr`ava i kako narod.

Sme{no i ta`no e pri svoja Akademija na naukite i umetnostite, pri svoi dva univerziteta koi opstojuvaat pove}e od 50 godini i koi imaat katedri za izu~uvawe na stranski jazici, vo dr`avnata slu`ba da nema kadar i da bidat praveni vakvi kapitalni gre{ki!?

Makedonskiot narod od svoite iskustva sozdal edna pogovorka: "Dvapati meri - edna{ se~i!" Pred da se ispe~ati eden dokument treba da bide proveren od nekolku stru~ni lica i da bidat "is~e{lani" site to~ki, zapirki, akcenti, bukvi, brojki ...

Igrata so makedonskiot paso{ ne e ni{to porazli~na od spomnatiot primer so A-sertifikatot.

Makedonskata patna isprava e s# u{te bez grb, no ne e tolku bolna kolku grafata vo koja s# u{te tvrdoglavo se doka`uva deka zborot dr`avjanstvo na angliski i francuski se preveduva kako Nationality, odnosno Nationalitй. S# u{te tvrdoglavo se bega od vpi{uvawe grafa nacionalnost, a sopstvenikot na paso{ot Makedonec, odnosno Macedonian nationality.

Vakva pojava vo evropskiot sistem na dr`avi, po inauguracijata (Vestfalskiot dogovor od 1648 godina) na poimite dr`ava, narod i malcinstva, ne e zabele`ana.

Vo sprotivno vakvite biseri koi Evropa i svetot gi gleda pod lupa nema da bide za~uduva~ki, ako del od reformite za vlez vo Evropskata unija bide staven i A - sertifikatot.


A-sertifikatot avers

1. Stoi Etat : Republique de Macedoine treba Йtat: Rиpublique de Macйdoine

2. Stoi Republik Mazedonien treba Republik Makedonien

3. Angliskiot prevod nema gre{ki

4. Stoi Republica Macedonia treba Repъblica de Macedonia

5. Stoi Reppublica Macedonia treba Reppublica di Macedonia

6. Stoi Republiek Makedonen treba Republiek Macedoniл

7. Stoi Makedonza Cumhuriyti treba Makedonya Cumhuriyeti

Od prviot red kade {to e ispi{ano imeto na dr`avata, administracijata na Republika Makedonija od sedumte slu~ai "pogodila" samo edno korektno vpi{uvawe na imeto na svojata sopstvena dr`avata, slu~ajot so angliskiot prevod.

Vo site ostanati slu~ai se ispu{teni akcenti, ~lenovi i termini koi{to se potpolno nepoznati i pogre{no determinirani.