Za obrazovanieto

ETIKATA KAKO PREDMET

Pi{uva: Jasminka MARKOVSKA

Obrazovanieto vo dr`avava pretrpe golem broj inovatorski potfati, promeni i dopolnuvawa, s# so cel za istoto da zali~i na ona vo razvienite evropski dr`avi. No, se ~ini deka za da se stasa do toa nivo treba u{te mnogu, mnogu da se raboti. Vo pismoto prateno do Redakcijata na na{iot nedelnik od prof. d-r Kiril Temkov e izlo`ena idejata za voveduvawe na predmetot etika, spored profesorot, va`na nauka koja{to nedostasuva vo na{iot obrazoven sistem.

Dveiljaditata godina od ra|aweto na najblagorodnata i najmoralnata li~nost {to `iveela na Zemjata ne e samo dobar povod da go broime minatoto vreme, no i odli~na prilika da se potsetime na problemite na etikata, na koja toj i dade neizbri{liv prilog so svojata blagost i qubov, so svrtenosta kon dol`nosta, so nepraveweto zlo i so posakuvaweto dobro, kako i so krajnoto `rtvuvawe.

Toa u{te posilno }e n# sudri so na{ata bedna realnost deka vo na{eto {kolstvo bez nikakva pri~ina i smisla ne se u~i etika, nauka koja gi objasnuva pri~inite, ideite i normite {to gi zastapuvaat Isus Hristos i najvrednite lu|e na ~ove{tvoto. Do skoro lu|eto ostanuvaa slepi pri o~ite ne nau~uvaj}i da ~itaat, denes nie im dozvoluvame da ostanat prazni i da stanat zli ne izu~uvaj}i ja najzna~ajnata duhovna i `ivotna vrednost na ~ovekot - praveweto dobro.

Ne samo {to celiot svet voveduva u~ewe etika na site nivoa na obra-zovanieto, tuku toa go prepora~uvaat i site umni lu|e i svetski organizacii (me|u koi predni~i UNESKO) kako najdobro sredstvo za sovladuvawe na problemite na egzistencijata, zatalkanosta vo lo{i postapki, nebaraweto pravilni re{enija, uni{tuvaweto na s# {to postoi, nepo~ituvaweto na drugite li~nosti i na sebe kako apsolutna degradacija na ~ove~koto vo nas.

Etikata e golemiot odgovor na problemite na svetot. Filozofite, psiholozite i pedagozite pronajdoa nov aspekt na izgradbata na li~nosta. Ne e dovolno taa da se prisposobuva kon realnite ili zamislenite moralni vrednosti - taa treba da se osposobi da go osmisluva `ivotot, da gi razotkriva vistinskite problemi i na niv da dava ~ove~ni odgovori, da go vodi progresot. Toa e su{tinata na eti~koto obrazovanie kako nova sodr`ina na vozniknuvaweto na mladite generacii.

I kaj nas mora da se vovede eti~ko obrazovanie. Vo osnovnite u~ili{ta decata treba da se sretnat so problemot na moralot, da ja razotkrijat dlabo~inata na ~ove~kata li~nost, da gi osmislat svoite odnosi so najbliskite, so semejstvoto i so idnite partneri vo `ivotot, so golemite te{kotii i predizvici {to gi o~ekuvaat. Vo srednite u~ili{ta mladincite treba da go u~at sovremeniot vrednosen sistem na `ivotot i na odnesuvaweto, da go zakrepnat svojot eti~ki karakter i da se zdobijat so znaewe za ispravnite sodr`ini na dobroto i da se opredelat da gi sledat. Na Univerzitetot studentite treba da se zapoznavaat so bogatata moralna praktika i so najzna~ajnite moralni idei na ~ove{tvoto i so svojot profesionalen moral.

Na site im e potrebna etikata, nie sme & potrebni nejze kako obrazovani, izgradeni i odgovorni li~nosti......