OBI^AITE ZA VREME NA VODOKRST, VODICI I SV. JOVAN KRSTITEL

Bogojavlenie bil praznik na mnogubo`niot bog davatel Dajbog, koj gi ispolnuval `elbite na lu|eto. Spored veruvaweto, no}ta sproti praznikot to~no na polno}, se otvaralo neboto i na site {to se budni vo toj ~as bog im gi ispolnuval `elbite. Vodici se proslavuva dva dena. Prviot den, osven Bogojavlenie (Vodici) se narekuva i Vojordanie i Ma{ki Vodici, a vtoriot den Sobor na sveti Jovan Krstitel i @enski Vodici. Kuzman [apkarev zabele`al deka vo minatoto vo Skopje bil poznat obi~ajot kapewe na mlado`encite. Prviot den od praznikot se kapele zetovcite i ma{kite deca, a vtoriot den nevestite i `enskite deca. Ovoj obi~aj se izveduval na rekata Vardar, kade {to popot po specijalen obred gi poprskuval so svetena voda. Karakteristi~no za Vodici e toa {to se praznuva vo pomali ili pogolemi grupi {to se vikaat kumstva ili bratstva. Sekoe bratstvo si ima svoj kum kogo u{te go vikaat Sv. Jovan. Toj go ~uva krstot edna godina, do slednite Vodici.

Eden den, pred praznikot, na 18 januari e Vodokr{tenie, a nekoi go vikaat Vodokrst ili Vodopost. Rano nautro na zvukot od kanbanite site kumovi odat vo crkvata, sekoj so sebe nosi kotle so voda i vo nego go stava krstot {to mu pripa|a na bratstvoto. Popot gi pee site krstovi zaedno i so toa ja osvetuva vodata. Potoa so osvetenata voda vo tekot na denot kumot gi poprskuva ku}ite i drugite prostorii, gi blagoslovuva, so cel da is~eznat lo{otiite. Na ovoj praznik, glaven nastan e frlaweto na krstot vo voda. Vo Ohrid, krstot se frla vo ezeroto, vo Skopje vo Vardar i vo drugite reki vo Makedonija. Krstot go frla popot otkoga }e otpee molitva i vedna{ potoa po krstot skokaat mom~iwa ~ii{to broj treba da bide neparen. Toj {to }e go najde krstot dobiva podaroci. Se veruva deka po ovoj obred vodata stanuva osvetena i ima lekovita mo}, pa zatoa prisutnite polnat od ovaa voda i ja ~uvaat vo tekot na cela godina. Vtoriot den od praznikot, Sobor na Sv. Jovan Krstitel, imenden proslavuvaat onie koi go nosat imeto Jovan, a istovremeno ovoj praznik e poznat i pod imeto @enski Vodici poradi toa {to glaven zbor vo izveduvaweto na obi~aite imaat `enite. Najsve~eno i najveselo e ve~erta kaj kumot, koga stariot kum mu go predava krstot na noviot kum i mu go ~estita kumstvoto. Po ova nekolkumina ma`i go krevaat noviot kum, toj blagoslovuva da se `ivi lu|eto, da se jakne bratstvoto, a potoa na nizata so pari okolu krstot vrzuvaat u{te edna para {to ozna~uva u{te edna uspe{no pominata godina.

Odbele`uvaweto na praznicite, veruvawata i pesnite poka`uvaat deka vo Makedonija do denes se odr`ale mnogu od starite obi~ai i deka vo niv se sledat sloevi od najdale~noto minato.