FORUM

NOVI STAPICI I PRIVILEGII: UNIVERZITET I ZASTAPENOST?

Elene Eleni, Skopje

Status na narod, dvojazi~nost, zname, konsenzualna demokratija (ili veto na nivo na federacijata) liderite na politi~kite partii baraat i dr`aven univerzitet na albanski jazik i pogolema zastapenost na Makedoncite od albanskiot etnos vo instituciite na sistemot.

Vo dale~nite vremiwa (1947-1948 g.) Albancite ne sakaa da formiraat zadrugi i tie ne se formiraat. I pominaa podobro od Makedoncite, bidej}i tie nabrzo se rasturija. Godina-dve porano, Makedoncite-partizani ne sakaa aktivna slu`ba vo JNA i bea demobilizirani. Srbite i Crnogorcite ostanaa. Sakam da ka`am deka odnapred planirani kvoti za {to bilo se kontraproduktivni.

Zastapenost vo instituciite. Ako dr`avnata uprava se depolitizira, departizira, }e seknat privilegiite i korupciite i mestoto ~inovnik so relativno niska plata ne }e bide privle~no. Deka ima mesto za pogolemo u~estvo ne e sporno. Me|utoa, na koe nivo }e se odredi liderot? Dali na 22, 9, 30, 35, 45 %? Sega se vo igra site procenti. [to so 100.000 buxetski korisnici, koi treba da se namalat na 40 - 45.000?

Dali }e ima kvoti i na kvanta{kiot pazar, na gradskite pazari, vo sivata ekonomija so droga i oru`je? ]e ima li konkurs, ednakov start i za drugite, a ne samo za ova malcinstvo? Kade e gra|anskiot koncept i kvotite? [to ako nekoj se opredeluva za podohodovno zanimawe?

Univerzitet na albanski jazik. Idejata ne mo`e da bide lo{a, ama se ispre~uvaat mnogu pra{awa. Da sme skandinavska zemja mo`e da se podnese i ovoj dopolnitelen teret, no nie sme krajno siroma{na zemja, a sepak so najvisoki standardi za malcinstvata, posebno na Makedoncite od albanskiot etnos.

Dali ova barawe ne vodi kon totalna getoizacija od osnovno do fakultet? Najverojatno, tamu nema da se ~ue nieden makedonski zbor. Mladiot Albanec ima privilgija da bira pome|u trite univerziteti, {to ne e slu~aj so Makedonecot. Dali dr`avata }e mo`e da go ponese teretot da {koluva 7-8 deca od edna familija (natalitetot e visok)? Ima mnogu pra{awa koi ~ekaat odgovor. Zatoa re{enieto mo`e da bide samo PRIVATEN UNIVERZITET. Nikako poinaku. Participacijata na studentite vo Skopskiot i Bitolskiot univerzitet, {to e, ako ne e POLUPRIVATEN UNIVERZITET.

Pred da se zgazne na stapicata, treba dobro da se razmisli.