"Trgovija na golemo" za Novata i Starata Nova godina

BALONIJADA, PETARDI I PO NEKOJ TENK!

Pi{uva: Ranko MLADENOSKI

  • Zelenite pazari vo "metropolata" i bez novite godini se mesta kade ne se znae ni koj {to nudi, ni kade nudi, nitu pak dali toa {to se nudi e so zadovolitelen, ili pak so krajno somnitelen kvalitet
  • Koj go spomna ~lenot 6 od Zakonot za trgovija? Nikoj. Barem vo posledno vreme site go zaboravija ovoj Zakon i ovoj ~len so koj se predviduva zabrana da se prodavaat tekstilni proizvodi, razni drebulii, prehranbeni produkti na zelenite pazari i na drugi otvoreni mesta na improvizirani tezgi
  • Gospoda policajci i gospoda inspektori, petardite o~igledno ne se igra~ki za mali deca!

Novata Nova godina i starata Nova godina so sebe nosat, se raz-bira, veselbi, igri, ora, pesni, pa ~estitawe i posakuvawe najubavi `elbi i s# vo toj stil, na ~oveka duri i da mu presedne i od Novata godina i od noviot milenium. Sekako, Novata godina pokraj site "ubavini" {to gi nosi so sebe ni presednuva i od haosot {to sekoga{ pred do~ekot na novite i starite novi godini e mo{ne prisuten na zelenite pazari vo Skopje, a neizbe`na e i balonijadata na plo{tadot Makedonija. Za nekakov red vo ponudata i vo pazareweto ne smee ni da se pomisli. Petardite i sli~nite eksplozivni "igra~ki" se prikazna za sebe.

Zelenite pazari vo "metropolata" i bez novite godini se mesta kade ne se znae ni koj {to nudi, ni kade nudi, nitu pak dali toa {to se nudi e so zadovolitelen, ili pak so krajno somnitelen kvalitet. Ne edna{ bilo obelodeneto deka se nudi s# i se{to - od proizvodi so izminat rok na upotreba, pa preku produkti so kodovi od nepostoe~ki zemji ili bez nikakva deklaracija, pa s# do suvomesni proizvodi i lekovi so "trgovski recept" na improvizirani hartieni tezgi. Za da se nadopolni bezredieto, tuka se i preprodava~ite so tekstilni proizvodi i razni drebulii koi paralelno so zemjodelcite, bukvalno na ista tezga prodavaat kompiri, kromid, morkovi, zelka od edna strana i ga}i, maici, pantaloni od druga strana. Vakviot izgled na tezgite e mnogu ~esto za~inet i so po nekoj parfem, kolonska voda, ~etka za zabi i po nekoja drebulija. Se razbira, vakviot trend na trgovija im ja olesnuva rabotata na pazarskite posetiteli. Ne mora mnogu da kr{at noze. Na ista tezga mo`at da si kupat i trenerki "za po doma" i grav za ru~ek. "Skopski pazar" vi go nudi i toa zadovolstvo.

ZAKON VO PELENI

Koj go spomna ~lenot 6 od Zakonot za trgovija? Nikoj. Barem vo posledno vreme site go zaboravija ovoj Zakon i ovoj ~len so koj se predviduva zabrana da se prodavaat tekstilni proizvodi, razni drebulii, a se razbira i prehranbeni produkti na zelenite pazari i na drugi otvoreni mesta na improvizirani tezgi. Ne znam za Zakonot, ama od negoviot {esti ~len nikoj ne se ofajdi. I po negoviot ~etvrti rodenden, ~lenot {est od Zakonot za trgovija ne uspea da `ivne. Ostana vo peleni.

Haoti~nata slika so skopskata preproda`ba na "raznulii" se izbistruva do krajnost za novogodi{nite i staronovogodi{nite praznici. Toa {to od nadle`nite gradski tatkovci e opredelena lokacija kade {to se postavuvaat tezgi za koi korisnicite pla}aat nadomest kako nikogo da ne go interesira. Siot plo{tad se pretvora vo eden golem podvi`en pazar, a tuka se i neizbe`nite dedomrazovci vo ilegala so pridru`ni fotografi koi vi go vle~kaat porodot za da se kadrosa so Dedo Mraz i da vi naplatat po 100-200 denari za novogodi{noto kadro so sin~eto, }erki~kata, vnu~eto, vnukata. Vie so podzinata usta negoduvate, no Pla~ot }e vi ka`e deka sepak ste "vo nebrano" i }e mora da ja prifatite ponudata na nasmeaniot i sre}en Dedo Mraz {to na{ol u{te edna "`rtva". [to danok? Koj spomna danok? Dedo Mraz e osloboden od dr`avnite dava~ki! Ako so va{ata snaodlivost go izbegnete nekako fotoaparatot na Dedo Mraz, }e naletate neizbe`no na vozot {to soobra}a od po~etokot do krajot na plo{tadot Makedonija vrtej}i okolu trevniot krug so novogodi{nata elka. Patem mo`e i nekoj balon da ve akne po glava. Kolku za adet. ]e se soo~ite so mnogu premre`iwa ako sakate da go pominete plo{tadot pred novata Nova i starata Nova godina. Trgovija "na golemo".

^ISTA PARA

Plo{tadot, a i zelenite pazari, se prepolni isto taka i so lesni eksplozivni napravi pred praznicite za koi pekame cela godina. Preprodava~ite na petardi, raketi i {to u{te ne ne treba da gubat vreme po {alteri za da dobijat nekakva si dozvola za trgovija od "soodvetnoto" Ministerstvo. Tokmu zatoa i se zafa}aat za takov biznis. Nema dozvola, nema tro{oci za dr`avniot buxet. ^ista para. Policajcite {to pominuvaat pokraj vakvite trgovci se pravat nedovetni. Ili, pak, }e gi opomenat deka ne smeat da prodavaat takvi raboti. Pak, kolku za adet. Za Nova godina s# e dozvoleno. Nema voop{to da me za~udi ako po nekoja godina na novogodi{niot trgovski plo{tad Makedonija vo Skopje po~nat da se prodavaat pu{ki, pi{toli, bombi i patroni. I po nekoj tenk. Ako de. Samo neka bide "Sre}na Nova".

Kakvi opasnosti nosat vakvite novogodi{ni igra~ki n# uveri mladoto mom~e koe, za `al, tokmu na novogodi{nata no} ostana bez tri prsti na levata raka i so povredi na okoto. Sekako deka ne stanuva zbor za igra~ka, ami za mnogu seriozna rabota.

Bidej}i se tokmu vakvi sostojbite, nadle`nite organi (se misli pred s# na policijata i na pazarnata inspekcija) }e moraat da prezemat porigorozni merki za da go spre~at vakviot java{luk so trgovijata vo glavniot makedonski grad i da pridonesat malku od malku za po~ituvawe na zakonite. Se razbira, ne ni pa|a na pamet da tvrdime ovde deka tie ne prezemaat ni{to i deka se krajno pasivni. Daleku od toa. No, o~igledno e deka nivnata dosega{na aktivnost, barem koga zboruvame za novogodi{nite praznici, ne davaat nekoi zavidni rezultati. Pa tokmu zatoa i se slu~uvaat nesre}i pred i po novogodi{nite praznici vo koi, za `al, nekoi deca ostanuvaat bez prsti i bez o~i.

Gospoda policajci i gospoda inspektori, petardite o~igledno ne se igra~ki za mali deca!