Ogledalce, ogledalce

KORUPCIJATA: "BAL POD MASKI"

Gog ma Gog

Korpulentniot Helmut Kol, osumnaeset godini "suveren princ na germanskata politika", na govornicata pred germanskiot Parlament izgleda{e jadno. So pogled {to ne vetuva "prodor vo idninata" ovoj "kajzer" ne znae{e kogo pobrgu da odbrani: sebe si, prijatelite na partijata (CDU) ili - Germanija? Odbranata mu li~e{e na bitka {to ja vodi "general na zajdisonce". [to i da se slu~i Kol prosto gi natera Germancite da ne & veruvaat na politikata i politi~arite, kako {to & veruvaa do v~era. Mo`ebi toj i ni{to za sebe ne "pikna v xeb", no sozdade teren da "piknat" - drugite!

Desnite vo Francija (na ~elo so @ak [irak) se greeja na ist ogan, na koj se pe~ea - levite (na ~elo so Lioneol @ospen), koga vladini lu|e bea obvineti za vme{anost vo finansiskiot skandal studentski fond za socijalno osiguruvawe MNEF.

Vo taa "seir partija" nema{e mesto za nikakvo zadovolstvo na "degolistite", ne zaradi nekoj fer-plej, tuku ednostavno zaradi solidarnost so lutiot protivnik: Visokiot sud vo Pariz ja prifati tu`bata na gra|aninot Pjer Fransoa Divije, zatoa {to pretsedatelot @ak [irak, dodeka bil gradona~alnik na Pariz, dozvoluval "fiktivno vrabotuvawe na lu|e od negovata partija, so plati od gradskata kasa na Pariz.

Pretsedatelite ne mo`at da se gonat krivi~no, no zatoa postoi gra|anska - tu`ba. I taa ne mora da se "izvr{i", ama Francija go stavi na stolbot na sramot svojot prv ~ovek. Zna~i, nema ~ovek nad zakonot, pa makar toj bil i od moralniot kodeks.

[to se slu~uva kaj nas? Zasega, s# e OK!? I vo vremeto na gr~koto embargo, jugoslovenskata kriza i sega "kosovskiot slu~aj", vo Makedonija definitivno nema korupcija, nema kriminal, nema ni somnitelni.

A, za korupcijata velat deka ne bila oktopod, deka ne se {iri i ne divee kako kancer... Korupcijata se sozdava me|u razni strukturi, a se pojavuva tamu kade {to vo igra se pari i vlast. Navistina ne mi e jasno makedonskata administracija da raboti za niski plati, a da bide tolku ~ista?! Vo abecedata na "u~ebnikot po korupcija" ubavo e zapi{ano: ru{vet brkaat "mali" slu`benici koi nosat va`ni i golemi odluki; protekcionerskata personalna politika koja predizvikuva nezadovolstvo kaj vrabotenite; koncentracijata na mo} kaj poedinci; ekstremna specijalizacija koja sozdava avtoritarni li~nosti i zloupotreba na ovlastuvawata i otsustvo na dokumentacija za va`ni administrativni nastani.

Ne, vo Makedonija nema, ama ba{, nikakva korupcija ni vo trgovijata, ni vo ugostitelstvoto, vo izvozot i uvozot, vo prometot so lekovi, vo inspekciskite slu`bi... nema na grani~nite premini, vo bankarstvoto. Koi se tie {to izmislija korupcija vo piramidalnite {tedilnici? Dunsteri! Se prodavaat firmi za milioni marki. Pa, {to ako? Koj e toj "budala" da pie voda od rekata, koga mo`e da napravi da mu go "svrtat izvorot pravo v usta"!

Volter Lipan dade maestralna definicija za korupcijata vo novinarstvoto:"... Najva`niot oblik na korupcijata vo svetot na sovremenoto novinarstvo se mnogubrojnite maski i maskirawa vo napreduvaweto na piramidata od mo}ta. Ni{ani{ vo vistinata, a gori{ od `elba da ostane{ vo dobri odnosi so mo}nite. Oti tie se glavnite izvori na informacijata, no vo isto vreme i rasadnici za mnogu uslugi, privilegii, po~esti i samopo~ituvawa"!

Aplikaciite za "antikorupciska Makedonija" vo koja se proizveduva samo "najubavo vino, najkvaliteten tutun, naj~isto jabolko, najdobar grav..." se samo proizvod na - lo{ite! Se se}avam pred desetina godini koga "`eleznata ledi" (Margaret Ta~er) vo Oman, pobarala da porazgovara so tamo{niot {eik, pretsedatel, vo "~etiri o~i". Samo {to se vratila vo Anglija, firmata na Mark Ta~er go dobila tenderot za izgradba na nacionalnata biblioteka.

Anglija, nikoga{ ne & prosti na Ta~erka!

Mo`e{e li Aleksandar Makedonski da sozdade takva imperija, kakva {to sozdade, ako dozvole{e - ru{veti? Na majka mu Olimpijada od Persija & pora~a vo Pela: "Kralot Aleksandar ja pozdravuva svojata sakana majka da mi isprati kralski nakit za Roksana, Darievata }erka, a moja sopruga"! Zamislete, Aleksandar Makedonski, osvojuva~ot na svetot, ne posaka i ne zede ni~ij kralski nakit, tuku od majka mu!

Golema izmama e koga }e mu ka`ete na gra|aniniot da prijavi korupcija. Toa e kako da ste mu rekle - mol~i. Korupcijata e administrativen, no najmnogu politi~ki problem. Goltar politi~ar, odedna{ tro{i pred o~ite na site, i na "svoite", pove}e otkolku {to zarabotuva, i otkolku {to zapi{al (ako zapi{al) vo deklaracijata za svoite dvi`ni i nedvi`ni imoti. I nikoj ni{to ne go pra{uva.

Vo crkven imot gradat ku}i (~itaj: palati!), imaat "tapii" na razno razni dozvoli, pravat gala - svadbi vo sakralni objekti, krijat danok, sedat vo Parlament i so mobilni telefoni sklu~uvaat trgovski zdelki... Cezar i Avgust bea kradci na javni i privatni pari, ama podocna osoznaa deka do pari mo`at da dojdat i so vojni!

Makedonija ima tradicija, ne za ru{vet, tuku protiv - ru{vet. Da & se vratime na taa tradicija, dodeka ne n# obzela korupciskata igra nare~ena "bal pod maski". A, taa igra e prisutna kako ne{to fatalno vo ambulantite, profesorskite kabineti, na grani~nite premini, vo sudnicite, kaj policajcite, me|u novinarite... Pretstavata {to neodamna ja "izvedoa" Stojmenov (minister) i Staninov (direktor) vo vrska so cigarite za izvoz za Kosovo, me potseti na pra{aweto {to mu go postavile na sveti Avgustin: {to e vreme? Jas, toa ne znam da vi go objasnam, ama mnogu dobro znam {to e, a toa go znaete i vie!