Sostojbata na branata Kozjak

INTENZIVNA RABOTA NA HEC-KOZJAK

Pi{uva: Marina STAMENKOVA

HEC-Kozjak se nao|a na 27 km. nizvodno od vlevot na rekata Treska vo Vardar i e odale~ena od Skopje 43km. Do nea se stignuva po patot za Dra~evo, Batinci i 15 km po krivulestite pati{ta od Pusta Breznica. Ne{to pove}e za izgradbata, momentalnata sostojba na branata kako i za nejzinoto zna~ewe razgovaravme so direktorot na HEC-Kozjak, Panzo Andonov.

Vo momentov na branata se raboti intenzivno na popolnuvawe so glina i dokolku dozvolat vremenskite uslovi do 15-ti dekemvri bi trebalo da se zavr{i so ovaa faza, istakna gospodinot Panzo Andonov. Na branata rabotat okolu ~etiriesetina kamioni koi glinata ja nosat od Pusta Breznica pominuvaj}i triesetina kilometri vo dvata pravca. Vo branata se vgradeni vkupno tri milioni metri kubni materijal-glina, kamen i sl. a do zavr{etokot na ovaa faza ostanuvaat okolu 35-40 metri kubni.

Probieni se tri tunela (opto~nopreliven, dovoden i temelen ispust), a za monta`a e podgotvena hidromehani~kata oprema (cevovodi i zatvora~nici). Vo tunelite se rabotat delovite {to se od primarni betoni. Kineskiot partner ja opremi rabotilnicata za cevovodi i nabavi del od limovite. Dokumentacijata za cevovodite e usvoena i sega se raboti na podgotvuvawe na proizvodstvoto i monta`a na tunelite, a toa zna~i postavuvawe pruga i drugi dopolnitelni raboti.

GRADE@NATA OPREMA OD KINA

Izgradbata na branata e zapo~nata vo avgust 1994 god. i do ovaa faza e stignato za dve i pol grade`ni sezoni {to e golem uspeh koj sekako se dol`i na grade`nite pretprijatija Mavrovo i Beton.

Za grade`nata oprema koja se proizveduva vo Kina, koja e glaven investitor na proektot vo tek e izrabtka na tehni~ka dokumentacija i naskoro se o~ekuva da se dobie programa za ispituvawe na opremata vo fabrikite, priem, transport i monta`a. Vo ovoj del, naglasi Panzo Andonov ima izvesni otstapuvawa od dogovorenite termini so kineskiot partner, {to vo narednite pregovori se o~ekuva da se nadminat. Do sega na ma{inskata zgrada i pridru`nite objekti se raboti intenzivno, izvr{eni se iskopi, a vo tekot na prvata polovina na dekemvri se o~ekuva da se zapo~ne so prvite betonski raboti {to treba da gi izveduva GP "Beton". Pokraj ovie raboti na samata elektrana ima golemi aktivnosti vo prostorot {to go zafa}a akumulacijata poradi {to e izrabotena obemna tehni~ka dokumentacija za celiot prostor i toa prostoren plan, urbanisti~ki plan za tri naseleni mesta, vodosnabduvawe, dislokacija na tri crkvi, dislokacija na grobi{ta, ~istewe na akumulacijata od {uma, izgradba na most preku akumulacionoto ezero i sl. Vo toj del osobeno se istaknuva toa {to se vodi smetka za kulturno-istoriskite spomenici odnosno trite crkvi koi{to Zavodot za za{tita na kulturno-istoriski spomenici gi dislocira, pritoa koristej}i ja istata tehnika so koja bile gradeni crkvite. Soznanijata pri raslojuvawata poka`uvaat deka vo crkvite ima `ivopisi koi datiraat od 15 i 16 vek.

EFEKTITE OD IZGRADBATA NA HEC-KOZJAK

Efektite od izgradbata na elektranata m`at da se podelat vo tri gupi:

1.Energetskite efekti }e se manifestiraat preku proizvodstvo na 160 milioni kilovat ~asovi elektri~na energija, podobruvawe na naponskite priliki, podobruvawe na elektro-energetskiot sistem na Makedonija i sl.Osobeno zna~ajno vo ovoj del e efektot koj }e se postigne so podobruvawe na stati~kata stabilnost na elektro-energetskiot sistem na Makedonija.

2.Ekolo{ki efekti koi }e se zadovolat so za{titata na Skopje i Skopskata okolina od poplavi kako i proizvodstvo na industriska voda i voda za piewe.

3.Stopanski efekti:So izgradbata na akumulacionoto ezero se sozdavaat uslovi za drugi stopanski aktivnosti kako {to e na primer turizmot.

Ako rabotite te~at spored planiraniot raspored i dokolku se zapazat terminite se o~ekuva akumulacijata da po~ne da se polni vo2000 - ta godina, a elektranata da bide podgotvena za pogon vo prvata polovina na 2001 godina .

So toa, zaklu~i gospodinot Panzo Andonov }e se realiziraat dolgogodi{nite napori na generacii stru~waci za ostvaruvawe na ovoj proekt koj e od isklu~itelno zna~ewe za R.Makedonija.